Sosyal bilgiler eğitiminde argüman odaklı ve yansıtıcı düşünmeye dayalı öğretim ile eleştirel düşünmenin geliştirilmesi
Developing critical thinking through argument-focused and reflective thinking based instruction in social studies education
- Tez No: 793045
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ MEYDAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Eleştirel düşünme, karar verme sürecinde sistematik şüpheyi temel ilke kabul etmek suretiyle mevcut bilgi, kanıt, iddia ve olası sonuçlar hakkında analitik, rasyonel ve yansıtıcı düşünmektir. Türkiye'de yapılan akademik çalışmalar öğrencilerin istenilen düzeyde eleştirel düşünemediklerini göstermektedir. PISA sonuçları da eleştirel düşünme altında sayılabilecek çeşitli becerilerde öğrencilerin başarısız olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar eleştirel düşünmeyi geliştirmeyi amaç edinen çalışmaları zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada eleştirel düşünmenin temel unsurlarından ikisi olan argümanları ve yansıtıcı düşünmeyi bir lisans dersine entegre etmenin yollarını belirleyerek katılımcıların eleştirel düşünme düzeylerini geliştirmek amaçlanmıştır. Söz konusu amaca yönelik olarak; argüman odaklı ve yansıtıcı düşünmeye dayalı uygulamalar belirlenecek derse nasıl entegre edilebilir, argüman odaklı ve yansıtıcı düşünmeye dayalı ders katılımcıların eleştirel düşünme düzeylerine katkı sağlar mı, katılımcıların mevcut eleştirel düşünme düzeylerinin altında yatan nedenler nelerdir ve argüman odaklı ve yansıtıcı düşünmeye dayalı olarak yürütülen Günümüz Dünya Sorunları dersini öğretmen adayları nasıl algılar sorularına cevap aranmıştır. Araştırma, sistematik veri toplama ve analiz süreçlerine müsaade etmesi nedeniyle eylem araştırmasına uygun olarak tasarlanmış ve yürütülmüştür. Günümüz Dünya Sorunları dersini seçmeli ders olarak tercih eden ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 24 öğretmen adayı katılımcıları oluşturmuştur. Literatür taraması ve uzman görüşü ile belirlenen ilk eylem planı üç hafta süreyle uygulanmış, süreç içinde veri toplanmış, üç haftanın sonunda bulgular eylem araştırması komitesinde tartışılmış ve yeni bir üç haftalık eylem planı belirlenerek uygulamaya konulmuştur. Tekrar eden uygulama, veri toplama ve analiz süreçleri üç döngü halinde yürütülmüş ve toplamda dokuz hafta süresince uygulama gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veriler öğrenci yazıları, araştırmacı günlüğü, yarı yapılandırılmış görüşmeler ve eleştirel düşünme tutum ölçeği ile toplanmıştır. Öğrencilerin ders içi etkinliklerde ve ev görevlerinde yazdıkları yazılar eylem planlarının değerlendirilmesinde veri kaynağı olarak kabul edilmiştir. Verilerin analizinde yansıtıcı düşünme dereceli puanlama anahtarı, argüman değerlendirme dereceli puanlama anahtarı ve bütüncül eleştirel düşünme dereceli puanlama anahtarı kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizine, nicel verilerin analizinde ise verilerin normal dağılmadığı anlaşıldığından parametrik olmayan testlere başvurulmuştur. Çalışma sonucunda katılımcıların uygulama öncesinde kabul edilebilir düzeyin altında, uygulama sonrasında ise kabul edilebilir düzeyin hemen üzerinde puanlandıkları tespit edilmiştir. Araştırmanın ise katılımcıların eleştirel düşünme düzey ve tutumlarına anlamlı düzeyde katkı sağladığı anlaşılmıştır. Yansıtıcı düşünmeyi merkeze alan etkinliklerin talimatlarının net ve açık bir şekilde sunulmasının etkinliklerden daha iyi sonuç alınmasına yardımcı olduğu hususu da çalışmada elde edilen bulgulardandır. Çalışma kapsamında katılımcıların argümanların yapısına aşina olmadıkları, çeşitli mantık hataları yaptıkları ve bazı katılımcıların toplumsal konularda akıl yürüterek pozisyonlarını belirlemek yerine çevrelerinden edindikleri fikirleri savunmaya eğilimli oldukları anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Critical thinking is to think analytically, rationally and reflectively about available information, evidence, claims and possible outcomes by accepting systematic doubt as the basic principle in the decision-making process. Academic studies in Turkey show that students cannot think critically at the desired level. PISA results also show that students fail in various skills that can be considered under critical thinking. These results necessitate studies that aim to develop critical thinking. Therefore, in this study, it is aimed to improve the critical thinking levels of the participants by determining the ways of integrating arguments and reflective thinking, which are two of the basic elements of critical thinking, into an undergraduate course. For this purpose, answers to the following questions were sought within the scope of the research: how can argument-focused and reflective-thinking based practices be integrated into the course to be determined, does the argument-focused and reflective-thinking based course contribute to the critical thinking levels of the participants, what are the underlying reasons for the current critical thinking levels of the participants, and how does participants perceive the Contemporary World Issues course which is conducted argument-focused and reflective-thinking based? The research was designed and conducted in accordance with action research as it allows for systematic data collection and analysis processes. The study group consisted of 24 pre-service teachers who selected the Contemporary World Issues course as an elective course and volunteered to participate in the study. The first action plan, determined by literature review and expert opinion, was implemented for three weeks, data was collected and analyzed in the process, at the end of three weeks, the findings were discussed in the action research committee, and a new three-week action plan was determined and put into practice. Repeated application, data collection and analysis processes were carried out in three cycles and the application was carried out for a total of nine weeks. In the study, data were collected with student writings, researcher's diary, semi-structured interviews and critical thinking attitude scale. The writings written by the students in classroom activities and home duties were accepted as data sources in the evaluation of the action plans. The reflective thinking rubric, the argument evaluation rubric and the holistic critical thinking scoring rubric were used in the analysis of the data. Content analysis was used in the analysis of qualitative data, and non-parametric tests were used in the analysis of quantitative data, since it was understood that the data were not normally distributed. As a result of the study, it was determined that the participants were scored below the acceptable level before the application and just above the acceptable level after the application. It was understood that the research contributed significantly to the critical thinking levels and attitudes of the participants. It is also one of the findings of the study that the clear presentation of the instructions for the activities that is reflective thinking based helps to get better results from the activities. Within the scope of the study, it was understood that the participants were not familiar with the structure of the arguments, they made various logical errors, and some participants tended to defend the ideas they have gained from their environment instead of determining their positions by reasoning on social issues.
Benzer Tezler
- Türkiye ile Körfez ülkeleri arasında dış ticaret ilişkisinin incelenmesi -Çekim modeli yaklaşımı-
An investigation on trade relations between Turkey and Gulf countries - Gravity model approach
OSMAN ERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BURAK GÜRBÜZ
- Öğretmen adaylarının iklim değişikliği sosyobilimsel konusuna yönelik informal muhakeme biçimleri ve argüman düzeyleri
Informal types of reasoning and argument levels of teacher candidates towards the sociological issue of climate change
FATMAGÜL TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ AKBAŞ
- Comics vs. interactive comics: A comparative study on enhancing design students' English reading skills and learning experiences
Çizgi roman ve interaktif çizgi roman: Tasarım öğrencilerinin İngilizce okuma becerilerini ve öğrenme deneyimlerini geliştirmeye yönelik karşılaştırmalı bir çalışma
MERAL ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik Üniversitesiİletişim ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT BURCU TASA YURTSEVER
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMİN KAZAZOĞLU
- Cumhurı̇yet Dönemı̇ basınında (1928 - 2000) harı̇ta ı̇çerı̇klerı̇nı̇n kartografı̇k yönden araştırılması, arşı̇vlenmesı̇, sınıflandırılması
Archiving, classification and research on map contents according to cartographic approach in press of the period (1928-2000) of Turkish Republic
PINAR SARIN
Doktora
Türkçe
2021
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESİBE NECLA ULUĞTEKİN
- Sosyal bilgiler eğitiminde öğretmen görüşleri üzerine nitel yaklaşımla yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi
Examination of graduate thesis made with a qualitative approach on teacher's opinions in social study education
NAZLI ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL GÜVEN