Öğretmen adaylarının mesleki yeterliklerinin değerlendirilmesinde bir model önerisi
A model proposal for the evaluation of the professional competences of teacher candidates
- Tez No: 793491
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA BIKMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 450
Özet
Bu araştırmanın amacı, eğitim fakültesi sınıf öğretmenliği alanında öğrenim gören öğretmen adaylarının sahip olması beklenen öğretmenlik mesleği genel yeterliklerin ortaya konulması ve bu yeterliklerin değerlendirilmesi için bir model önerisinin sunulmasıdır. Bu amaç doğrultusunda karma araştırma yöntemlerinden iç içe geçmiş desen kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında nitel ve nicel yöntemler birlikte kullanılmış ve üç ayrı çalışma grubu oluşturulmuştur. Anket ile veri toplanan birinci çalışma grubu sınıf öğretmenliği programı son sınıfta öğrenim gören 669 öğretmen adayı, 503 sınıf öğretmeni ve sınıf eğitimi anabilim dalında görev yapan 143 öğretim elemanından oluşmaktadır. Nicel verilerin toplanmasında 2017 Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri (ÖMGY) temel alınarak geliştirilen Öğretmen Adayı Mesleki Yeterlikleri Değerlendirme Anketi (ÖAMYDA) kullanılmış, veriler frekans ve yüzde kullanılarak analiz edilmiştir. Görüşme ile veri toplanan ikinci çalışma grubunu sınıf öğretmenliği programı son sınıfta öğrenim gören 19 öğretmen adayı, uygulama öğrencisi olan/olmuş 16 sınıf öğretmeni, sınıf eğitimi anabilim dalında görev yapan 19 öğretim elemanı ile eğitimde ölçme ve değerlendirme anabilim dalında görev yapan 3 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Çalıştay ile veri toplanan üçüncü çalışma grubunu ise eğitimde ölçme ve değerlendirme anabilim dalında 2, sınıf eğitimi anabilim dalında 5 ve eğitim programları ve öğretim anabilim dalında 5 olmak üzere üç farklı alanda görev yapan 12 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Katılımcıların hepsi devlet üniversiteleri ve okullarında öğrenim görmekte veya görev yapmaktadır. Nitel verilerin toplanmasında Öğretmen Adayı Mesleki Yeterlikleri Değerlendirme Modeli Görüşme Formu (ÖAMYDMGF), alanyazın taraması ve görüşmelerden elde edilen veriler doğrultusunda geliştirilen değerlendirme modeli taslağı ve ÖAMYDA'da yer alan açık uçlu sorular kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde betimsel içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçları ÖMGY'deki yeterliklerin gerekli olduğunu ancak eksikliklerin bulunduğunu göstermiştir. Söz konusu eksiklerin beceri temelli sorular hazırlama, çevrimiçi öğrenme ortamlarını yönetme, teknolojik materyaller geliştirme, çok kültürlü ve kapsayıcı eğitimi etkin biçimde yönetme, ruhsal açıdan sağlıklı olma gibi alanlarla ilgili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bazı yeterlik göstergelerinin daha kapsayıcı ve detaylı biçimde yeniden ifade edilmesi gerekmektedir. Öğretmen adaylarının değerlendirilmesinde birden fazla veri kaynağı ve değerlendiriciden yararlanarak çoklu değerlendirme yapılması, değerlendirme sürecinin boylamsal ve iş birliğine dayalı olarak yürütülmesi gerektiği belirtilmiştir. Yeterliklerle paralel olarak değerlendirmenin nasıl yapılacağı ve hangi veri kaynaklarından yararlanılabileceği gibi konular hakkında dönem başlarında öğretim elemanlarının bilgilendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Değerlendirmenin lisans eğitimindeki dersler kapsamında performansa dayalı olarak yapılması, kanıtların ürün dosyasında saklanması ve değerlendirme sonucunun öğretmen adayının ders notuna etki etmeden başarılı/başarısız şeklinde ifade edilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Derslerde gerçekleştirilen ve mesleki yeterliklere katkı sağlayan çalışmaların öğretmen adayının değerlendirilmesinde kullanılması gerektiği belirlenmiştir. Ancak bitirme projesi ve performans görevi gibi çalışmalarda yapılacak araştırmanın içeriğine göre birden fazla yeterlik alanının ölçülmesinde kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Mesleki bilgiye yönelik yeterliklerin ölçülmesinde daha çok alan bilgisi dersleri kapsamında yapılan çalışmalar, bitirme projesi ve disiplinler arası bir performans görevi, mesleki beceriye yönelik yeterliklerin ölçülmesinde alan eğitimi ve meslek bilgisi derslerinde yapılan çalışmalar ile tutum ve değerlere yönelik yeterliklerin ölçülmesinde ise örnek olay incelemesi, durum analizi gibi yöntemlerin genel kültür derslerinde kullanılmasıyla elde edilen çalışmalar ve öğretmen adayının okul dışında katıldığı etkinlikleri gösteren belgelerden yararlanılması gerektiği belirlenmiştir. Ancak hazırlanacak çalışmanın içeriğine göre bitirme projesi ve disiplinler arası performans görevi gibi çalışmaların birden fazla yeterlik alanının değerlendirilmesinde kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları doğrultusunda, katılımcıların uzmanlık alanları dışında da yeterlikler önerildiğinden bu yeterliklerin nasıl değerlendirilmesi gerektiği konusunda ilgili alanlarda görev yapan öğretim elemanı ve saha çalışanı gibi paydaşlardan da görüş alınması ve modelin pilot uygulamasının yapılması tavsiye edilmiştir. Ayrıca farklı öğretmen yetiştirme programlarından katılımcıların görüşleri alınarak diğer branşlarda modelin nasıl uyarlanabileceğinin belirlenmesi ve öğretmen adaylarının seçimi ve atanmasında kullanılmasına olanak tanıyacak düzenlemelerin yapılması önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to reveal the general competencies of the teaching profession expected to have by the teacher candidates studying in the field of primary education at the faculty of education and to present a model proposal for the evaluation of these competencies. For this purpose, embedded design, one of the mixed research methods designs, was used. Both quantitative and qualitative methods were used in the collection of the data and three separate study groups were formed. The first study group, whose data were collected with a questionnaire, consisted of 669 senior primary school teacher candidates, 503 primary school teachers and 143 faculty members working in primary education department. In the collection of quantitative data, the Questionnaire of Teacher Candidate Professional Competencies Evaluation (QTCPCA), which was developed on the basis of the 2017 General Competencies of the Teaching Profession (GCTP), was used, and the data were analyzed using frequency and percentage. The second study group, whose data were collected with interviews, consists of 19 senior primary school teacher candidates, 16 primary school teachers who have/had student teachers, 19 faculty members working in primary education department and 3 faculty members working in educational measurement and evaluation department. The third study group, whose data were collected with workshop, consists of 12 faculty members working in three different departments: 2 in the educational measurement and evaluation department, 5 in the primary education department, and 5 in curriculum and instruction department. All of the participants were studying or working at public universities and schools. In the collection of qualitative data, the Interview Form of Teacher Candidate Professional Competencies Evaluation Model (IFTCPCEM), the evaluation model draft developed in line with the data obtained from the literature review and interviews, and open-ended questions in the QTCPCA were used. Descriptive content analysis was performed in the analysis of qualitative data. Results showed that the competencies in GCTP were necessary but there were missing areas. These missing areas included preparing skill-based questions, managing online learning environments, developing technological materials, managing multicultural and inclusive education effectively, and being mentally healthy. Additionally, some competency indicators need to be restated in a more inclusive and detailed way. In the evaluation of teacher candidates, it was reported that multiple evaluations should be made by making use of more than one data source and evaluator, and the evaluation process should be carried out on a longitudinal and collaborative basis. It was concluded that the faculty members should be informed at the beginning of the semester about the issues such as how the assessment will be made in parallel with the competencies and which data sources can be used. It has been determined that the evaluation should be based on performance within the scope of the courses in undergraduate degree, the evidence should be stored in the portfolio, and the evaluation result should be expressed as successful / unsuccessful without affecting the teacher candidate's course grade. It has been determined that the studies carried out in the courses and contributing to the professional competencies should be used in the evaluation of the teacher candidates. However, according to the content of the study to be prepared, it has been concluded that studies such as a graduation project and interdisciplinary performance task can be used in the evaluation of more than one competence area. In line with the results of the research, since the competencies outside the fields of expertise of the participants were suggested, it is recommended to get opinions from stakeholders such as faculty members and field workers working in the relevant fields on how these competencies should be evaluated, and to pilot the the model. In addition, it is suggested that how the model can be adapted in other branches should be determined by taking the opinions of the participants from different teacher training programs, and arrangements allowing the results to be used in the selection and appointment of teacher candidates should be made.
Benzer Tezler
- Eğitim fakültelerinin lisans programlarına yönelik fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) öğretim programının tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi
Design, implementation and evaluation of science, technology, engineering and mathematics (STEM) curriculum for undergraduate programs of faculty of education
NİLAY TÜRK
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURDAN KALAYCI ATAY
- Oral corrective feedback by native and non-native English teachers: Insights for second language teacher education
Ana dili İngilizce olan ve ana dili ingilizce olmayan İngilizce öğretmenlerinin sözel düzeltici dönütleri: Yabancı dil öğretmeni eğitimi için kavrayışlar
YUSUF DEMİR
Doktora
İngilizce
2016
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL SİNAN ÖZMEN
- Endüstri meslek lisesi müdürlerinin yeterlikleri
Başlık çevirisi yok
MUSA GÜRSEL
Doktora
Türkçe
1989
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NİYAZİ KARASAR
- Müzik öğretmeni adaylarının müzik öğretmeni özel alan yeterliklerinin incelenmesi
The Examination of music teacher candidates' of the special field competences
SELAMİ ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarAtatürk ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. EMRAH LEHİMLER