Kişilik ve yaşam tarzının sürdürülebilir tüketime etkisinde güdülerin rolü
The role of guides in the effect of personality and living style on sustainable consumption
- Tez No: 794103
- Danışmanlar: PROF. DR. SABİHA KILIÇ, DOÇ. DR. ŞÜKRAN KARACA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Sürdürülebilir tüketim davranışını gelecek kuşaklara daha iyi bir dünya bırakma anlayışı olarak ifade edilmektedir. Sürdürülebilir tüketim davranışını etkileyen birçok faktör vardır. Bu faktörlerin başında insanların kişilik yapıları, yaşam tarzları ve onları harekete geçiren güdüler yer almaktadır. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı; kişilik ve yaşam tarzının sürdürülebilir tüketim davranışına etkisinde güdülerin aracılık rolünün incelenmesidir. Çalışma doğrultusunda sürdürülebilir tüketim davranışına etkisi olduğu düşünülen kişilik, yaşam tarzı ve güdü kavramları tek tek ele alınarak hem doğrudan sürdürülebilir tüketim davranışı üzerindeki etkileri hem de güdülerin aracılık rolü incelenmiştir. Bu kapsamda 518 kişiden çevrimiçi anket tekniği ile veriler elde edilmiştir. Verilerin analizinde AMOS ve SPSS programı kullanılmıştır. AMOS programı aracılığıyla yapısal eşitlik modellemesi kapsamında doğrulayıcı faktör analizi ve yol analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda kişiliğin (yeterlilik, yaşam amacı ile özsaygı boyutlarının) ve yaşam tarzının (iletişim ve manevi gelişim ile pozitiflik boyutlarının) sürdürülebilir tüketim davranışı üzerinde anlamlı bir etkisi bulunurken güdülerin sürdürülebilir tüketim davranışı üzerinde herhangi bir etkisine rastlanılamamıştır. Güdülerin aracılık etkisine bakıldığında ise; yaşam tarzının ve kişiliğin sürdürülebilir tüketim davranışına etkisinde güdülerin aracılık rolü olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca katılımcıların demografik değişkenlerinin yaşam tarzı, kişilik, güdüler ve sürdürülebilir tüketim davranışına göre farklılık gösterip göstermediğini test etmek için Bağımsız Örneklem t testi ve Tek Yönlü Anova analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; yaşam tarzının medeni durum, yaş, gelir düzeyi ve mesleklere göre farklılık gösterdiği, kişiliğin cinsiyet, medeni durum, yaş, eğitim ve meslek gruplarına göre farklılık gösterdiği görülmüştür. Çalışmada güdülerin medeni durum ve yaşa göre farklılık gösterdiği, sürdürülebilir tüketim davranışının ise medeni durum, yaş, eğitim, gelir düzeyi ve meslek gruplarına göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca SPSS yardımıyla kümeleme analizleri de uygulanmıştır. Kümeleme analizlerde kişilik, yaşam tarzı, güdüler ve sürdürülebilir tüketim alt boyutlarını ve demografik değişkenler analize dâhil edilmiştir. Analiz sonucunda kişilik, yaşam tarzı ve sürdürülebilirlik algısı yüksek olan grupların aynı oldugu gözlemlenmiştir. Bu gruplar kamuda çalışan, 25-34 yaş arası, evli, lisans mezunu, orta gelir gurubundaki kadınlardan oluşmaktadır. Güdülere yönelik yapılan kümeme analizi sonuçlarında ise diğer değişkenlerde orta düzey olan algı seviyesine sahip bireylerin güdülerde yüksek olan grubu oluşturduğu sonucuna varılmıştır. Bu grup, öğrenci olan, 18-24 yaş arası, bekâr, lise mezunu, düşük ortalam gelire sahip kişilerden oluştuğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda işletmeler, STK'lar, hükümetler, akademisyen ve araştırmacılara bir takım önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
It is expressed as the understanding of leaving a better world to future generations in sustainable consumption behavior. There are many factors which influence sustainable consumption behavior. At the beginning of these factors are people's personality structures, lifestyles and the motives which activate them. In this context, the main purpose of the study is; is the study of the mediating role of motives in the effect of personality and lifestyle on sustainable consumption behavior. In line with the study, the concepts of personality, lifestyle and motive, which are thought to have an effect on sustainable consumption behavior, were discussed one by one and both the effects of direct on sustainable consumption behavior and the mediating role of motives were examined. In this context, data were obtained from 518 people via online survey technique. Confirmatory factor analysis and path analysis were performed within the scope of structural equation modeling through the AMOS program. As a result of the made analysis, personality (competence, life purpose and self-esteem dimensions) and lifestyle (communication, spiritual development and positivity dimensions) have a significant effect on sustainable consumption behavior, however, motives have no effect on sustainable consumption behavior. When we look at the mediating effect of the motives; It has been concluded that motives do not have a mediating role in the effect of lifestyle and personality on sustainable consumption behavior. In addition, Independent Sample t-test and One-Way Anova analysis were conducted to test whether the demographic variables of the participants differ according to lifestyle, personality, motives and sustainable consumption behavior. As a result of the made analysis; It has been seen that life style differs according to marital status, age, income level and occupations, personality differs according to gender, marital status, age, education and occupation groups. In the study, it was determined that motives differ according to marital status and age, while sustainable consumption behavior differs according to marital status, age, education, income level and occupational groups. Clustering analyses were also applied with the help of SPSS in the study. In the cluster analysis; personality, lifestyle, motives and sustainable consumption sub-dimensions and demographic variables were included to the analysis. As a result of the analysis, it was observed that the groups with a high perception of personality, lifestyle and sustainability were the same. These groups consist of women working in the public sector, between the ages of 25-34, married, with a bachelor's degree, consists of middle-income women. In the results of the cluster analysis conducted towrds the motives, it was concluded which the individuals with the medium level of perception in other variables constitute the group with the higher motives. It was seen in which consisted of students group, It has been seen that people between the ages of 18-24, single, high school graduate, have low average income. In line with the results obtained, a number of suggestions were made to businesses, NGOs, governments, academics and researchers.
Benzer Tezler
- Gönüllü sade yaşam tarzı ile tüketicilerin kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma
A research on the investigation of the relationship between the volunteer simple lifestyle and consumer's personal characteristics
SEREN BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halkla İlişkilerGümüşhane ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLSÜM ÇALIŞIR
- Çevrim içi platformlarda sunulan ikinci el lüksün tüketici perspektifinden değerlendirilmesi
Evaluating second-hand luxury on online platforms from a consumer perspective
FATMA NUR SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLŞAH CAVDAR AKSOY
- Turist rehberlerinin kişilik özellikleri ve yaşam tarzlarının yenilikçilik düzeylerine etkisi
The effect of tourist guides' personality and lifestyle on innovative levels
AHMET BAKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TurizmMersin ÜniversitesiTurizm Rehberliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVDA BİRDİR
- Tüketicilerin demografik ve kişilik özellikleri ile gönüllü sade yaşam tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma
A study on the investigation of the relationship between demographic and personality characterics of consumers and volunteer life styles
KÜBRA BAYBURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeKaradeniz Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AYYILDIZ
- Yaşam karmaşasının mobil oyun tercihlerine etkisi
The effect of life chaos on mobile game preferences
ESMANUR BAYAR TELYAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İletişim BilimleriYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADVİYE AYÇA ÜNLÜER ÇİMEN