Yürünebilir kentsel tasarım özelliklerinin yaya tercihlerine etkisi: Erzurum cumhuriyet caddesi örneği
The effect of walkable urban design features on pedestrian preferences: Case of Erzurum cumhuriyet street
- Tez No: 795802
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. DEFNE DURSUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: cadde, meydan, yürünebilirlik, yaya tercihleri, fiziksel ve işlevsel özellikler, kentsel tasarım özellikleri, street, square, walkability, pedestrian preferences, physical and functional features, urban design features
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
Amaç: Yürünebilirlik, kamusal mekânların tercih edilebilirliğini artırarak yayaların kamusal yaşama dahil olmasını ve kentli deneyimini yaşayabilmesini sağlarken; aynı zamanda canlı kamusal mekânların ve yaşanabilir kentlerin oluşmasına zemin oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Erzurum kentinin ana omurgası olan Cumhuriyet Caddesi üzerinden yürünebilir fiziksel çevre özelliklerinin tercih edilebilirliğe etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Yöntem: Yürünebilirlik ile ilgili ülkemizde hazırlanan tez çalışmaları incelendiğinde kapsam bakımından oldukça sınırlı kaldıkları gözlenmiştir. Bu çalışmada yaya sayımlarına gözlem, mekânsal analizler ve anket çalışmaları da eklenerek daha bütüncül bir yaklaşım sunulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla 3 farklı araştırma yöntemi bir arada kullanılmıştır. İlk yöntem, çalışma alanının arazi kullanımı, işlevsel dağılım ve fiziksel özelliklerinin yürünebilir tasarım özelliklerine uygunluğunu anlamak amacıyla gözlem ve fotoğraflama tekniğiyle yapılan mekânsal analizlerdir. İkinci yöntem kamusal mekânların kullanım yoğunluklarını, kullanıcı profilini ve yaya hareket/yönelimlerini belirlemek amacıyla yapılan yaya sayımı ve gözlem analizleridir. Üçüncü yöntemse yaya tercihlerini ve kamusal mekânların kullanım amaç, sıklık gibi özelliklerini anlamak için yapılan anket çalışmasıdır. Bu çalışmalar Cumhuriyet Caddesi ve üzerinde bulunan 4 meydan için ayrı ayrı yürütülmüştür. Bulgular: Cumhuriyet Caddesi'nin fiziksel özelliklerinin yürünebilir tasarım kriterlerine uymadığı; cadde üzerindeki işlevsel yoğunluk ve çeşitlilik ile bağlantılı meydanların çalışma alanının tercih edilebilirliğine ve yürünebilirliğine olumlu katkı sağladığı anlaşılmıştır. Sonuç: Yürünebilir çevrenin fiziksel özellikleri, yaya tercihlerini ve yürünebilirliği belirlemekte tek başına yeterli değildir. Kentsel işlevlerin özellikleri ve caddelerle bağlantılı olan meydanların ilişkisi de yaya tercihlerini etkilemektedir. Kentsel tasarım özellikleri açısından yürünebilir olmayan Cumhuriyet Caddesi bu unsurlar sayesinde yayalar tarafından tercih edilmekte; ancak yaya yoğunlukları işlevlerin yoğunlaştığı, çeşitlendiği ve meydanlarla ilişkinin geliştiği bölgelerde artmaktadır.
Özet (Çeviri)
Purpose: Walkability increases the preferability of public spaces and enables pedestrians to participate in public life and experience urban life; at the same time, it forms the basis for the formation of vibrant public spaces and livable cities. In this study, it was aimed to investigate the effect of walkable physical environmental features on preferability on Cumhuriyet Street, which is the main backbone of Erzurum city. Method: When the thesis studies on walkability prepared in our country were examined, it was observed that they were quite limited in terms of scope. In this study, a more holistic approach was tried to be presented by adding observation, spatial analysis and survey studies to pedestrian counts. For this purpose, 3 different research methods were used together. The first method is spatial analysis with observation and photography technique in order to understand the suitability of the land use, functional distribution and physical properties of the study area to the walkable design qualities. The second method is pedestrian counting and observation analyzes to determine the usage intensities, user profile and pedestrianmovements/orientations of public spaces. The third method is the survey study conducted to understand pedestrian preferences and the characteristics of public spaces such as purpose and frequency. These studies were carried out separately for Cumhuriyet Street and 4 squares on it. Findings: The physical features of Cumhuriyet Street do not meet the walkable design criteria; ıt has been understood that the squares associated with the functional density and diversity in the street contribute positively to the preferability and walkability of the study area. Results: The physical characteristics of the walkable environment alone are not sufficient to determine pedestrian preferences and walkability. The characteristics of urban functions and the relationship of squares connected with streets also affect pedestrian preferences. Cumhuriyet Street, which is not walkable in terms of urban design features, is preferred by pedestrians thanks to these elements; however, pedestrian densities increase in regions where functions are concentrated, diversified and relations with squares are developed.
Benzer Tezler
- Yaya yolu ana akslarının planlanmasında ulaşım talebi odaklı bir model önerisi: Denizli örneği
Proposal of a transportation demand-oriented model for planning pedestrian main axes: Denizli case
ESMA AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge PlanlamaPamukkale ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖRKEM GÜLHAN
- The relation between pedestrian experience and walkability maps: A case study in İzmir
Yürünebilirlik haritaları ve yaya deneyimi arasındaki ilişki: İzmir örneği
BOCHRA MENSI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBRU ÇUBUKÇU
- Analyzing safety toward a walkable campus: a case-study of Middle East Technical University (METU)
Yürünebilir bir kampüse yönelık güvenlik analizi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) örneği
SOGHRA RASHIDI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜBEYDE MÜGE AKKAR ERCAN
- Yürünebilirlik düzeyini etkileyen fiziksel özelliklerin bulvar ölçeğinde incelenmesi: Bursa FSM Bulvarı örneği
Examination of physical properties affecting walkability level on boulevard scale: The case of Bursa FSM Boulevard
SEVDA KARIMI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkBursa Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP PEKER
- The role of colour in historic urban open space design: Tabriz-Iran
Tarihi kentlerde açık alan tasarımında rengin rolü: Tabriz-İran
SAMIRA GHASEMPOURKAZEMI
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Dönüşüm Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU