Bipolar bozukluk hastalarında kronotipin uyku kalitesi, yeme tutumu ve kardiyovasküler risk ile ilişkisi
The relationship of chronotype with sleep quality, eating attitudes and cardiovascular risk in patients with bipolar disorder
- Tez No: 796293
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EDA ASLAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Bipolar bozukluk, kardiyovasküler hastalıklar, kronotip, Bipolar disorder, cardiovascular diseases, chronotype
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Bipolar bozukluk (BB) tanısı olan hastalarda yaşam süresini kısaltan tıbbi hastalıkların başında kardiyovasküler hastalıklar (KVH) gelmektedir. Son yıllarda bazı ruhsal hastalıkların etiyolojisinde ve seyrinde sirkadiyen ve kronobiyolojik hipotezlere yapılan vurgu dikkat çekicidir. BB tanılı hastalarda kronotiple ilişkili klinik araştırmalar sınırlı sayıdadır. Bu çalışmada ötimik dönemdeki BB tanılı hastaların kronotip tercihlerine göre uyku kalitesi, yeme tutumları ve KVH riski özellikleri yönünden incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmamıza BB tanısı ile takip edilen 78 hasta dahil edilmiştir. Katılımcılara sosyodemografik ve klinik veri formu, Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HAMD), Young Mani Derecelendirme Ölçeği (YMDÖ), Kısa İşlevsellik Değerlendirme Ölçeği (KİDÖ), Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Sabahçılık-Akşamcılık Anketi (SAA) ve Yeme Tutum Testi-40 (YTT-40) uygulanmıştır. Ayrıca metabolik sendrom (MetS) parametreleri değerlendirilmiştir. Kardiyovasküler risk açısından SCORE-2 (Systematic Coronary Risk Evaluation-2), MetS varlığı, plazma aterojenite indeksi (PAI), Castelli-1 ve 2 risk skoru ve visseral adipozite indeksi (VAI) hesaplanmıştır. İstatistiksel analizler SPSS Statistics 25.0 kullanılarak yapılmıştır. SAA anketine göre katılımcılar sabahçı (n=25, %32,1), ara tip (n=26, %33,3) ve akşamcı (n=27, %34,6) olmak üzere üç kronotip grubuna ayrılmıştır. Akşamcı grupta tansiyon değerlerinin daha yüksek ölçüldüğü, diğer antropometrik ve fizik muayene ölçümlerde farklılık saptanmadığı gözlenmiştir (p>0,05). HDL değerinin akşamcılarda daha düşük olduğu gözlenmiş, diğer biyokimyasal parametrelerde anlamlı farklılık saptanmamıştır. Akşamcılar %89 sıklıkta kötü uyku kalitesine sahip olduklarını bildirmişlerdir. Uyku kalitesi ile ilgili boyutlardan gündüz işlev bozukluğunun KVH riski ile zayıf ancak pozitif yönde ilişkili olduğu saptanmıştır. Katılımcıların yaklaşık %21'inde yeme bozukluğuna yatkınlık saptanmış, yeme bozukluğu yönünden kronotip grupları arasında anlamlı farklılık olmamakla birlikte akşamcı bireylerin daha sağlıksız beslenme alışkanlıklarına sahip olduğu gözlenmiştir. Kronotip gruplarından akşamcı gruptaki yaklaşık her üç hastadan ikisinde MetS olduğu saptanmıştır. KVH riskine ilişkin diğer parametrelerden; PAI, Castelli-1 ve 2 skorları ve VAI'de gruplar arasında anlamlı farklılık gözlenmemiştir. Sonuç olarak çalışmamızda akşamcı kronotipe sahip bireylerde daha olumsuz klinik seyre, daha kötü uyku kalitesine, daha sağlıksız beslenme alışkanlıklarına ve daha yüksek KVH riskine işaret eden bulgular saptanmıştır. BB tanısına sahip akşamcı bireylerde sirkadiyen regülasyonu hedefleyen kronobiyolojik tedavi müdahalelerinin hem BB'un klinik seyrine hem de eşlik eden KVH'ların azaltılmasına katkı sunacağını düşünüyoruz. Kronotip araştırmaları BB tanısı olan kişilerde kardiyometabolik açıdan daha riskli grubun tanınmasında yol gösterici olabilir.
Özet (Çeviri)
Cardiovascular diseases (CVD) are the leading medical diseases that shorten life expectancy in patients with biolar disorder (BD). In recent years, the emphasis on circadian and chronobiological hypotheses in the etiology and course of some mental illnesses is remarkable. Clinical studies related to chronotype in patients with BD are limited. In this study, it was aimed to examine the patients with BD in the euthymic period in terms of sleep quality, eating attitudes and CVD risk characteristics according to their chronotype preferences. 78 patients followed up with a diagnosis of BD were included in our study. Sociodemographic and clinical data forms, Hamilton Depression Rating Scale (HAMD), Young Mania Rating Scale (YMRS), Functioning Assessment Short Test (FAST), Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Morningness-Eveningness Questionnaire (MEQ) and Eating Attitude Test-40 (EAT-40) was administered to the participants. In addition, metabolic syndrome (MetS) parameters were evaluated. In terms of cardiovascular risk, SCORE-2 (Systematic Coronary Risk Evaluation-2), presence of MetS, plasma atherogenicity index (PAI), Castelli-1 and 2 risk score and visceral adiposity index (VAI) were calculated. Statistical analyzes were performed using SPSS Statistics 25.0. According to the SAA questionnaire, the participants were divided into three chronotype groups as morningness (n=25, 32.1%), intermediate (n=26, 33.3%) and eveningness (n=27, 34.6%). It was observed that blood pressure values were measured higher in the evening group, and no difference was found in other anthropometric and physical examination measurements (p>0.05). It was observed that the HDL value was lower in the eveningness, and no significant difference was found in other biochemical parameters. Eveningness reported having poor sleep quality with a frequency of 89%. Daytime dysfunction, one of the dimensions related to sleep quality, was found to be weakly but positively related to CVD risk. Predisposition to eating disorders was detected in approximately 21% of the participants, although there was no significant difference between the chronotype groups in terms of eating disorders, it was observed that eveningness individuals had more unhealthy eating habits. MetS was found in approximately two out of every three patients in the evening group, one of the chronotype groups. Among other parameters related to CVD risk; No significant difference was observed between the groups in PAI, Castelli-1 and 2 scores, and VAI. In conclusion, in our study, findings indicating a more unfavorable clinical course, worse sleep quality, unhealthy eating habits and higher CVD risk were found in individuals with evening chronotype. We think that chronobiological treatment interventions targeting circadian regulation in eveningness individuals with BD will contribute to both the clinical course of BD and the reduction of accompanying CVDs. Chronotype studies may guide the identification of a more risky cardiometabolic group in people with BD.
Benzer Tezler
- Bipolar bozukluğu olan hastalarda sirkadiyen ritim örüntüsünün yeme davranışı ve işlevsellik düzeyi ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation into relationship between circadian rhythm patterns, eating behavior and functional levels in bipolar disorder
İREM HACISALİHOĞLU AYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Psikiyatriİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANA AKSOY POYRAZ
- Bipolar bozukluk tanılı hastalar, sağlıklı kardeşleri ve sağlıklı kontrollerin kronotip ve mizaç özellikleri açısından karşılaştırılması
Comparison of choronotype and temperament characteristics of bipolar disorder patients, their healthy siblings and healthy controls
ÖZGE GÜREL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Psikiyatriİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER FARUK DEMİREL
- Bipolar bozukluk ve depresyon tanılı hastalarda yeme bağımlılığı ve kronotip ilişkisi
The relationship of food addiction and chronotype in patients with bipolar disorder and depression
MEHMET YETER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÖZLEM ORHAN
- Remisyon dönemindeki iki uçlu bozukluk hastalarında homosistein düzeylerinin besin tüketim şekli ve kronotip ile ilişkisi ve klinik seyire etkisi
Relationship between food consumption, cronotype, clinical course and homocystei̇n levels in remission period of bipolar disorders
MERAL GÜNEŞ ÖZDOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriAtatürk ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESAT FAHRİ AYDIN
- Unipolar depresyon tanısı alan hastalarda kronotip özelliklerinin mizaç ve özkıyım ile olan ilişkisinin değerlendirilmesi: Kesitsel bir çalışma
Evaluation of the relation of chronotype characteristics with temperament and self-destruction in patients having the diagnosis of unipolar depression: A cross-sectional study
NESLİHAN KILIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMET GÜLEÇ ÖYEKÇİN