Geri Dön

Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı çevrim içi bireysel psikolojik danışmanın sağlık kaygısı üzerindeki etkisi

The effect of online individual counseling based on the cognitive behavioral approach on health anxiety

  1. Tez No: 796490
  2. Yazar: BURAK AYDIN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HİKMET YAZICI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Trabzon Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 174

Özet

Bu araştırmanın amacı bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı olarak yapılandırılan çevrim içi bireysel psikolojik danışma müdahalesinin sağlık kaygısı üzerindeki etkisini incelemektir. Belirlenen amaç doğrultusunda araştırmacı tarafından oluşturulan dokuz seanslık yarı yapılandırılmış BDT müdahalesinin sağlık kaygısı yüksek üniversite öğrencileri üzerinde nasıl bir etki meydana getirdiği araştırılmıştır. Nicel araştırma yöntemine dayalı tek denekli deneysel desenin kullanıldığı bu çalışma AB modeline göre tasarlanmıştır. Bu çalışma kapsamındaki katılımcılar amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği ile belirlenmiştir. Bu kapsamda BDT'ye dayalı olarak yapılandırılan çevrim içi bireysel psikolojik danışma müdahalesinin ön uygulaması için sağlık kaygısı puanı yüksek bir katılımcı ile ön çalışmalar yürütülmüştür. Araştırmanın asıl uygulama kısmını ise sağlık kaygısı puanları yüksek olan üç katılımcı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, Sağlık Anksiyetesi Ölçeği-Kısa Form, Sağlık Bilişleri Anketi, Yale-Brown Obsesif Kompülsif Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri kullanılmıştır. Araştırmanın sosyal geçerliği kapsamında ise araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma kapsamında uygulanan çevrim içi BDT müdahalesinin etkililik verilerinin analizinde Tau, Tau-U ve ILOF indeksleri kullanılmıştır. Bu indekslere ait etki analizleri“singlecaseresearch”hesaplama aracı ile yapılmıştır. Sosyal geçerlik verilerinin analizinde ise tematik analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu analizler deneme sürümü edinilen NVivo 12 paket programı aracılığıyla yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre çevrim içi BDT'ye dayalı olarak yapılandırılan bireysel psikolojik danışma uygulamasının üniversite öğrencilerinin sağlık kaygılarını azaltmada çok yüksek düzeyde etkili olduğu belirlenmiştir. Sağlık kaygısının azalışında gözlenen bu etki müdahalenin bitimini takip eden birinci ve üçüncü aylardaki izleme ölçümlerinde de çok yüksek düzeyde devam etmiştir. Katılımcıların sağlık kaygısı başlama, uygulama ve izleme düzeyi puanları arasında meydana gelen değişimler istatistiksel olarak güvenilir ve klinik olarak anlamlıdır. Katılımcılara göre çevrim içi BDT müdahalesinin olumlu yanları arasında daha gerçekçi düşünebilme becerilerini artırması, sosyal ilişkileri olumlu yönde etkilemesi, sorun çözme becerilerini artırması, sağlık dışındaki endişelerin azalmasına katkı sağlaması, zamanı verimli kullanabilme imkânı vermesi ve maddi olarak daha ekonomik olması gelmektedir. Bununla beraber internet kaynaklı bağlantı sorunları ve beden dilinin daha az fark edilmesi sonucu oluşabilecek dikkat dağınıklığı olumsuz yönler olarak karşımıza çıkmaktadır. Araştırma bulgularından yola çıkılarak elde edilen sonuçlar ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve bu sonuçlara dayalı önerilerde bulunulmuştur.

Özet (Çeviri)

The purpose of this study is to investigate the impact of a cognitive behavioral approach-based online individual counseling intervention on health anxiety. According to the intended outcome, the impact of the researcher's nine-session semi-structured CBT intervention on university students with high health anxiety was examined. According to the EU model, a single-subject experimental design based on the quantitative research method was adopted for this investigation. The criterion sampling technique, one of the purposive sampling techniques, was used to select the individuals who fell within the purview of this investigation. For the initial implementation of the online individual counseling intervention based on CBT, preliminary research were carried out with a participant who scored highly on health anxiety. Three people with high health anxiety scores make up the study's major application section. Personal Information Form developed by the researcher as a data collection tool, Health Survey Scale - Short Form, Health Information Survey, Yale-Brown Obsidian Scale and Short Symptom Inventory were used. The social validity of the study uses the semi-structured interview form developed by the researcher. In the analysis of the effectiveness data of the online CBT intervention implemented within the scope of the research, Tau, Tau-U and ILOF indexes were used. The effect analysis of these indexes is done with the“singlecaseresearch”calculation tool. The analysis of social validity data uses a thematic analysis method. These analyzes were conducted through the NVivo 12 package program, which was obtained in a trial version. According to the findings obtained from the research, the individual psychological counseling application configured based on the online CBT has been found to have a very high impact on reducing university students' health concerns. The impact observed in the decrease in health care continued at a very high level in monitoring measurements in the first and third months following the end of the intervention. Differences between the participants' health care starting, implementation and monitoring level scores are statistically reliable and clinically meaningful. The advantages of the online CBT intervention, according to participants, are that it improves their capacity for more realistic thinking, has a positive impact on social relationships, improves problem-solving abilities, helps reduce non-health concerns, enables effective time management, and is more cost-effective. However, problems with internet connectivity and diversions that can be brought on by less obvious body language can also have negative effects. Within the context of the pertinent field, the conclusions drawn from the research findings have been addressed and recommendations made based on them.

Benzer Tezler

  1. Bilişim sistemlerindeki gelişmelerin işletme yönetimine etkileri, yönetim bilişim sistemleri geliştirme ve bir uygulama örneği

    Effects of the evoluation of information systems on management, management information systems development and an example of its application

    ZUHAL TANRIKULU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    İşletmeİstanbul Üniversitesi

    Organizasyon ve İşletme Politikaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EROL EREN

  2. Probing metaphors in user narratives: Towards a design research method to inform design process

    Kullanıcı anlatılarındaki metaforların incelenmesi: Tasarım sürecini yönlendirici bir tasarım araştırması yöntemine doğru

    ELİF ŞEN HIMAKI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGE ÇELİKOĞLU

    PROF. DR. KLAUS KRIPPENDORFF

  3. Fake news classification using machine learning and deep learning approaches

    Makine öğrenimi ve derin öğrenme yaklaşımlarını kullanarak sahte haber sınıflandırması

    SAJA ABDULHALEEM MAHMOOD AL-OBAIDI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA ÇAĞLIKANTAR

  4. Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı çevrim içi bir grup rehberliği programının lise öğrencilerinin sınav kaygısına etkisi

    The effect of an online group counseling program based on a cognitive behavioral approach on high school students' test anxiety

    FATMA MİNE KILIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimMardin Artuklu Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VAHAP ÖZPOLAT

  5. Üniversiteye yeni başlayan öğrencilerin uyum sorunlarına yönelik bilişsel davranışçı terapi temelli çevrimiçi grup müdahale programının geliştirilmesi ve değerlendirilmesi

    Development and evaluation of cognitive behavioral therapy based online group intervention program for adjustment problems of freshmen

    BURCU KÖYLÜOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZDEN YALÇINKAYA ALKAR