Probing metaphors in user narratives: Towards a design research method to inform design process
Kullanıcı anlatılarındaki metaforların incelenmesi: Tasarım sürecini yönlendirici bir tasarım araştırması yöntemine doğru
- Tez No: 869720
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGE ÇELİKOĞLU, PROF. DR. KLAUS KRIPPENDORFF
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Industrial Design
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
Metafor uzun zamandır tasarım araştırmalarında incelenen bir konudur. Çeşitli tasarım bağlamlarındaki çalışmalar, problem çerçevelemeden konsept oluşturmaya kadar tasarım sürecinin farklı aşamalarını desteklemek için metaforların bilinçli bir şekilde keşfedilip kullanılmasının değerini göstermiştir. Ancak, metaforun analitik potansiyeli, yaygın olarak benimsenen üretken kullanımının gölgesinde kalmıştır. Dolayısıyla tasarım sürecinin araştırma aşamasındaki önemi görece keşfedilmemiş durumdadır. Bu tez, kullanıcı odaklı tasarım araştırmaları bağlamında metaforun analitik potansiyelini derinlemesine inceleyerek, metaforun tasarım sürecinde oynayabileceği rollere dair anlayışımızı genişletmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, kullanıcı metaforlarını analitik bir bakışla keşfetmenin tasarımcılara sunabileceği içgörülere odaklanılmıştır. Bu çalışmanın temelindeki varsayım, tasarımcıların kullanıcı metaforlarını tanıyıp analiz ederek, kullanıcıların dünyalarına dair derinlikli bir anlayış geliştirebilecekleridir. Bu fikir, dildeki metaforları, doğası gereği esasen metaforik olan kavramlarımızın tezahürleri olarak kabul eden bilişsel dilbilimsel yaklaşıma dayanmaktadır. Zihnimizin işleyişinde ve deneyimlerimizin yapılandırılmasında metaforik kavramların merkeziliğini kabul ederek, insan odaklı tasarım bağlamında kullanıcı metaforlarını keşfetmenin önemli bir araç olabileceği düşünülmüştür. Kullanıcı metaforlarının analizi ve kullanımının, tasarımcıların kullanıcıları anlamalarını kolaylaştırabileceği, kullanıcı deneyimlerine ilişkin daha iyi öngörülerde bulunabilmelerini sağlayabileceği ve yeni kavramsallaştırmalara zemin hazırlayabileceği hipoteziyle yola çıkılmıştır. Bu nedenle, bu tezde (i) kullanıcı metaforlarını keşfetmenin ve (ii) metafor kullanımına dayalı yeni kavramsallaştırmalar üretmenin sistematik yolları araştırılmıştır. Araştırma süreci, kullanıcı anlatılarındaki metaforların tasarımcıların dikkatini çekip çekmediğini ve fikir üretmeyi destekleyip desteklemediğini araştıran bir ön çalışmayla başlamıştır. Ardından, tasarımcıların kullanıcı metaforlarını nasıl analiz edebileceklerini ve bu analizi fikir üretme süreçlerinde nasıl kullanabileceklerini keşfetmeyi amaçlayan kapsamlı bir ana çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışma kurgusu, seçilen kullanıcı grubu olan tip-1 diyabetli bireyler ve onların ailelerinden sistematik bir şekilde anlatıların toplanmasını ve ardından tasarımcıların bu anlatılarla etkileşime geçerek tasarım fikirleri geliştirdiği bir prosedürü içermektedir. Kullanıcı anlatısı toplama süreci doküman analizi ile başlamış; basılı kaynaklar, bloglar, youtube kanalları, sosyal medya paylaşımları gibi kaynaklardan faydalanılarak tip-1 diyabetle yaşama tecrübesine dair veri toplanmıştır. Ardından, Facebook üzerindeki topluluklara dahil olunarak, 6 ay süren bir katılımcı gözlem çalışması gerçekleştirilmiştir. Daha sonra bu toplulukların üyesi olan 6 tip-1 diyabetli ve 8 ebeveyn ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Doküman analizi, katılımcı gözlem ve görüşmeler sonucunde elde edilen diyabet anlatıları, analiz edilip derlenerek tasarımcılar ile paylaşılabilecek, metafor açısından zengin, bir anlatı dokümanına dönüştürülmüştür. Bu anlatılar ile çalışarak tasarım önerileri geliştirmek üzere 13 endüstriyel tasarım mezunu çalışmaya davet edilmiştir. Sürecin başında, tasarımcıları metafor ile çalışmaya hazırlamak için çevrimiçi atölye çalışmaları düzenlenmiştir. Her biri yaklaşık 3 saat süren 5 farklı oturum gerçekleştirilmiştir. Bu atölye çalışmalarında metafor teorisi anlatılmış ve katılımcılarla metafor analizi egzersizleri gerçekleştirilmiştir. Atölye çalışmasının ardından tasarımcılar iki aşamalı bir süreç izlemişlerdir: anlatı dokümanı üzerinde bireysel olarak çalışma ve takip görüşmeleri. Bu dökümanla çalışırken tasarımcılardan, metaforik ifadeleri tespit ederek altını çizmeleri ve daha sonra bu metaforları analiz edip yorumlayarak diyabetle yaşayan kişilerin deneyimlerini iyileştirecek tasarım fikirleri üretmeleri beklenmiştir. Ayrıca fikir geliştirmede tetikleyici olan metaforik ifadeleri vurgulayarak belirtmeleri istenmiştir. Katılımcılar bu görevi yaklaşık 2-3 haftada tamamlayarak, dokümanlarını araştırmacıya iletmişlerdir. Bu dokümanların incelenmesinin ardından, her bir tasarımcı ile takip görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmelerde tasarımcılar kullanıcı metaforlarıyla çalışma süreçlerini anlatmış ve metafor analizine dayanarak ürettikleri fikirleri detaylandırmışlardır. Ampirik çalışma sonucunda elde edilen veriler (tasarımcıların üzerinde çalıştığı, işaretlemeler, notlar ve tasarım fikirlerini içeren anlatı dokümanları ve takip görüşmelerinin dökümleri) nitel içerik analizine tabi tutulmuştur. Analiz ile iki temel araştırma sorusuna cevap aranmıştır: (i) Hangi tür kullanıcı metaforları fikir geliştirme sürecini desteklemek anlamında faydalı olabilir, (ii) tasarımcılar fikir geliştirmek için bu metaforları nasıl kullanabilirler? Bu soruları cevaplayabilmek için, ilk olarak, tasarımcıların kullanıcı metaforlarını analiz etme ve kullanma süreçleri incelenmiş, metafor analizi yoluyla fikir üretimini tarifleyen bir çerçeve geliştirilmiştir. Bu çerçeve, çeşitli kullanıcı metaforu kategorilerini, bunları analiz etmek için kullanılan stratejileri, metafor analizinin fikir geliştirme sürecini nasıl beslediğine dair çeşitli yaklaşımları ve metafor analizi temelinde geliştirilen farklı tasarım çıktısı türlerini ortaya koymaktadır. Analiz sonucunda, düşünce geliştirme sürecini beslemek anlamında faydalı bulunan ve belirli tasarım çıktılarını tetiklemek anlamında öne çıkan metafor kategorileri tespit edilmiştir. Aynı zamanda bu metaforların analizi ve kullanımına dair stratejiler ortaya konmuş, metaforun düşünce geliştirme sürecinde oynayabileceği çeşitli rollere dair bulgular sunulmuştur. Çalışma sonuçlarına dayanarak, kullanıcı merkezli tasarım fikirlerine analitik bir zemin hazırlamak ve ilham vermek amacıyla kullanılabilecek bir tasarım araştırması yöntemi önerilmiştir. Bu yöntem, tasarım araştırmacılarına, tasarımcılara ve tasarım öğrencilerine, kullanıcı verisinden tasarım fikrine giderken benimseyebilecekleri, metafor analizi temelli, sistematik bir yaklaşım sunmaktadır. Ayrıca bu tez kapsamında tasarımcıları metaforlar teorisi ile tanıştırmak amacıyla geliştirilen bilgilendirici materyaller, daha bilinçli bir şekilde metafor ile çalışmak isteyen tasarımcılar için kaynak teşkil etmektedir. Genel olarak bakıldığında, bu tez çalışması tasarım araştırmasında kullanıcı metaforlarını keşfetmenin potansiyelini ortaya koymuştur. Araştırma sürecinin başında geliştirilmiş olan hipotezleri destekler nitelikteki çalışma sonuçları, metaforun kullanıcı verisi ile çalışırken analitik bir mercek olarak kullanılmasının, kullanıcıların algı, davranış ve deneyimlerini kavrama konusunda tasarımcılara güç kazandırdığını göstermiştir. Metafor analizi, tasarımcıların kullanıcı deneyimlerine dair derinlikli iç görüler geliştirebilmelerine imkan sağlamış ve kullanıcı deneyimlerini çeşitli şekillerde geliştirebilecek yeni kavramsallaştırmalara ve tasarım fikirlerine ilham vermiştir. Sonuç olarak, bu tez çalışması kullanıcı metaforlarının analizi yoluyla düşünce geliştirme sürecini tarifleyen bir çerçeve sunarak, kullanıcı metaforlarının tasarım sürecinde kullanılmasına yönelik gelecek çalışmalara temel oluşturmuş; kullanıcı verisinin düşünce geliştirme sürecinde kullanımına dair sistematik bir yöntem önermiştir. Tasarımcıların metaforu analitik bir araç olarak da kullanabileceklerini göstererek, tasarım sürecinde metafor kullanımına dair anlayışımızı genişletmiştir. Çalışmanın farklı kullanıcı grupları ile tekrarlanması, kodlama çerçevesinin genişletilmesi gibi yöntemlerle, geliştirilen tasarım araştırması yönteminin daha kapsayıcı hale getirilebileceği düşünülmektedir. Bu araştırmanın, metafor analizinin tasarımda etkin kullanımına yönelik daha fazla araştırmayı teşvik etmesi ve tasarımcıların metaforlara dair farkındalıklarını geliştirerek kendilerinin ve diğer tasarım paydaşlarının metaforlarını analitik bir bakışla ele alabilmelerine destek olması umulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Metaphor has long been a topic of investigation in scholarly design research. Studies across various design contexts have demonstrated the value in deliberately exploring and utilizing metaphors to facilitate different phases of the design process, from problem framing to concept generation. However, the analytical potential of metaphors has often been overshadowed by their widely acknowledged generative use, leaving its significance in the research phase of design process relatively unexplored. This dissertation aims to broaden our understanding of the role metaphors can play in design, delving into the analytical role of metaphors in user-centered design research, particularly focusing on the insights that users' metaphors can offer. The central assumption underlying this dissertation posits that designers can enhance their understanding of users by recognizing and analyzing their metaphors. This idea draws upon the cognitive linguistic approach to metaphor, which acknowledges metaphors in language as manifestations of our concepts that are essentially metaphorical in nature. Building on metaphorical concepts' centrality in the way our mind functions and our experience is structured, and supporting evidence provided from other research fields, exploring metaphors of users is considered highly significant in the context of user-centered design, as they can open a window into the worlds of others. It is hypothesized that the analysis and utilization of metaphors can facilitate designer's understanding of users, enable designers to make enhanced anticipations regarding their experiences and nourish new conceptualizations. Therefore, this dissertation investigates systematic ways (i) to explore user metaphors; and, (ii) to facilitate the generation of novel conceptualizations based on metaphor use. The research process has started with an exploratory preliminary study, which investigates whether metaphors in user narratives attracts designers' attention and facilitate idea generation. Followingly, a comprehensive main study was conducted, aiming to explore how designers can analyze and utilize user metaphors in their idea generation processes. The study design involved a systematic collection of narratives from the chosen user group, people living with type-1 diabetes, followed by a procedure where designers engaged with these narratives. 13 designers, equipped with knowledge in metaphor analysis, worked with metaphors in user narratives to generate design proposals. Then, they explained their process of working with user metaphors and the ideas they had generated based on them in follow-up interviews. Outcomes generated through the empirical study were subject to a qualitative content analysis. Consequently, the process of idea generation through metaphor analysis was depicted, identifying useful metaphor categories, diverse analysis strategies, and varied uses of metaphor. Based on the findings of the study, a design research method is proposed to systematically analyze metaphors in user narratives to inform and inspire user-centered design ideas. Overall, findings reveal the potential in exploring user's metaphors in design research. Supporting the hypotheses, employing metaphor as an analytical lens is observed to empower designers to grasp potential users' perceptions and behaviours, ultimately inspiring the incorporation of metaphors to enhance user experiences in diverse ways. The method developed based on the findings of this dissertation offers design researchers, designers and design students who adopt a user-centered design approach a systematic approach that they can adopt when moving from user data to design ideas. Additionally, the informative materials that were developed within the scope of this dissertation to introduce designers to metaphors and the concepts used to analyze metaphors constitute a resource for designers who want to work with metaphors more consciously.
Benzer Tezler
- David Mamet'in tiyatro oyunlarının göstergebilim bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of David Mamet's theater plays in the context of semiotics
ESER SEÇKİN ÖCEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sahne ve Görüntü SanatlarıHaliç ÜniversitesiTiyatro Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN ÇETİN
- Ortaokul öğrencilerinin nükleer kavramına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi
Analysis of middle school student's nuclear concept perception with metaphors
OĞUZ SEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ÖCAL
- Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf içi soru sorma faaliyetlerine yönelik pedagojik inanç sistemleri ve kavramları
Pedagogical belief systems and concepts regarding the in-class questioning activities of preschool teachers
KÜBRA CERGİBOZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILMAZ SOYSAL
- العقل عند متكلمي الماتريدية.. دراسة تحليلية
Matüridi kelamcılarında akıl / El-aklü ınde mütekellimil-Matüridiyye – dirase tahliliyye / The mind of the Matrids of the speakers of Matrids an analytical study
SAAD MOHAMMED HASAN
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM ÖZARSLAN