Konut alanlarının işlevsel-fiziksel dönüşümü ve yeni alt merkezlerin oluşumu: Ankara Beysukent örneği
Functional-physical transformation of residential neighborhoods and formation of new sub-centers: Ankara Beysukent case
- Tez No: 797617
- Danışmanlar: PROF. DR. KÜBRA ÇAMUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Tez çalışması, bir dönem kentin çeperleri ve yeni gelişme alanları olan ancak günümüzün yerleşik konut alanlarını işlevsel ve morfolojik olarak dönüştüren süreçleri, kentsel gelişme süreçlerinde yaşanan çok merkezlilik, desantrilizasyon, işlevsel dönüşüm ve alt merkez oluşumları üzerinden araştırmayı hedeflemektedir. Araştırmada firmaların yerleşik konut çevrelerinde yer tercih etmelerinin sebepleri Beysukent-Planlamacılar Sitesi üzerinden sorgulanmakta, işlevsel-fiziksel dönüşüm süreci ve yeni alt merkezleşme eğilimleri ile işlevlerin kümelenmeleri araştırılmaktadır. Adını Devlet Planlama Teşkilatı bürokratlarınca kurulan konut kooperatifinden alan Planlamacılar Sitesi, orta-üst gelir grubuna hitap eden ve bahçeli konutlardan oluşan Beysukent mahallesinde yer almaktadır. 1990lı yılların başında konut çevresi olarak planlanan Planlamacılar Sitesi, 2000li yıllarda hızla gelişen Çayyolu'na geçiş aksı Angora Bulvarı üzerinde yer almasıyla ticari işlevlerin yoğun tercihine maruz kalmış, hızlı bir işlevsel-fiziksel dönüşüm sürecine girmiştir. Çalışmanın yöntemini sistematik literatür taraması ve alan araştırması oluşturmaktadır. Nicel verileri arazi kullanımı ve fotoğraflama, çalışma alanına ait planlar; nitel verileri, konuttan iş yerine ilk dönüşmüş yapıların kullanıcıları ile gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler ile firmalara uygulanan yarı yapılandırılmış görüşmeler sağlamıştır. Arazi kullanımı ve haritalar üzerinde görselleştirmede CBS; yarı yapılandırılmış görüşme formlarının değerlendirilmesinde SPSS22 paket programı kullanılmıştır. Normal dağılmayan, üç veya daha fazla gruplar arasındaki karşılaştırmalarda Kruskall-Wallis H Testi ile kategorik değişkenlerin analizinde Ki-Kare analizi ve yer seçimlerinde tercih-memnuniyet nedenlerinin değerlendirilmesinde likert tipi puanlama kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları, Planlamacılar Sitesi'nin düşük yoğunluklu konut çevresinin gereklerine göre belirlenen arazi kullanımının, giderek ticarete dönüşmesiyle, başlangıçta sahip olduğu konut ve konut çevresine ait özgün değerleri, mimari dokusunu ve yaşam çevresi kalitesini kaybetmeye başladığını, bu alanın, mühendislik, yazılım ve hukuk ağırlıklı ofis kullanımları ile orta-üst ve üst gelir grubuna hitap eden sosyal donatı (kreş-çocuk kulübü, veteriner vb.) ve diğer destekleyici (kozmetik-perakende ticaret, yiyecek içecek hizmetleri vb.) işlevlerin yer seçiminde bir çekim noktası haline geldiğini göstermektedir. Yarı yapılandırılmış görüşmelerin sonuçları, burada yer seçen firmaların %58'inin Ankara merkezi iş alanından buraya taşındığını ve alt merkezleşme literatürüyle bu bulgunun örtüştüğünü göstermektedir. Konutların iş yerine dönüşüm sürecinde mimarisi ile büyük metrekaresinin sağladığı esneklik-müdahale edilebilirlik, sosyal donatıların sağladığı yaşam çevresi kalitesi, orta-üst gelir grubuna yakınlığın sağladığı sembolik sermaye ve ulaşım-erişebilirlik ile yığılma ekonomileri Planlamacılar Sitesi'nin iş yerleri tarafından tercih edilmesinde rol oynayan önemli faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır. Planlama kararları ile pratiğin örtüşmemesi, zamanla işlevsel ve fiziksel dönüşüm eğilimlerinin arazi kullanımını ve içindeki yaşamı değiştirmesi, planlama kurumu tarafından üzerinde çalışılması ve müdahale geliştirilmesi gereken bir alanı işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
The thesis scope is to investigate the processes that were once the peripheries of the city and new development areas, but today's residential areas are transforming functionally and morphologically, through the polycentricity, decentralization, functional transformation and sub-center formations experienced in the urban development processes. Beysukent neighborhood appeals to the middle-upper income group, and the Beysukent-Planlamacılar Cooperative was planned as residential mainly. It has been exposed to the intense preference for commercial functions and to an unplanned functional-physical transformation process, as it is located on the axis of rapidly developing Çayyolu since the 2000s. The method of the study consists of systematic literature review and field research. Quantitative data consists of land use and photography, plans for the study area. Qualitative data consisted of semi-structured interviews with users of the first buildings converted from residences to workplaces and semi-structured interviews were applied to companies. GIS was used for land use and visualization on maps; SPSS22 package program was used in the evaluation of semi-structured interview forms. Kruskall-Wallis H Test was used for comparisons between three or more groups that were not normally distributed, and Chi-Square analysis was used for the analysis of categorical variables. Likert type scoring was used to evaluate the reasons for preference-satisfaction in the location selections. The findings of the study show that as the land use of the low-density residential area of the Planners Site gradually turns into commercial, the original values of the residence and its environment, architectural texture and the quality of the living environment started to lose. in addition this area became an attraction point to choose site selection for some supportive functions (cosmetics, retail trade, catering, etc.) with these two functional groups which has working areas that engineering, software, legal offices functions, appeal to middle-upper upper-income groups social facilities (nursery-kids club, veterinarian etc.). As a result of the semi-structured interview forms made with the workplace users, it was determined that 58% of the workplaces were in the city center before and then chose a place in this area. The flexibility and responsiveness provided by the architecture and large square meters of the residences, the quality of the living environment provided by the social facilities, the symbolic capital provided by the proximity to the middle-upper-income group, and the transportation-accessibility and agglomeration economies are important factors that play a role in the preference of the Planners Site by the workplaces. The fact that the planning decisions and the practice do not overlap, that the functional and physical transformation trends over time change the land use and the life in it, indicate an area that needs to be studied and points out an area that needs an intervention developed by the planning institution.
Benzer Tezler
- The Pakistani courtyard house: A comparative study of spatial configurations using syntactical analysis
Pakistan'ın avlulu evleri: Uzamsal konfigürasyonların sentaks analizi karşılaştırması
NAVEEN IFTIKHAR ALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNLÜ
- Bilgi sistemlerinin çözümlenmesi (jeodezik bilgi sistemi)
Analyzing information systems (geodetic information system)
YALKIN ÇAĞLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN ALTAN
- Planlamada omurga kavramı ve kentin omurgasına erişim: Tarihi Yarımada örneği
The concept of backbone in planning and access to the city's backbone: The case of the Historical Peninsula
EDA EKİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN ÖZLEM AKTUĞLU AKTAN
- Toplumsal yarar odakli kiyi canlandirmaya i̇lişkin kavramsal bir ajanda ve i̇stanbul örneğinde Türkiye üzerine değerlendirmeler
A conceptual agenda for a waterfront revitalization considering social benefit and evaluations on Turkey in case of i̇stanbul
BİGE ŞİMŞEK İLHAN
Doktora
Türkçe
2012
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT
- Kentsel kayıp mekanların oluşmasında raylı sistem hattının etkileri: Bakırköy-Kazlıçeşme hattı üzerinden bir değerlendirme
The effects of the rail system line on the formation of urban lost spaces: An evaluation on the Bakırköy-Kazlıçeşme line
DERYANUR ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ