Geri Dön

Ankara Üniversitesi Hastanesi Aile Hekimliği polikliniklerine başvuran 18-65 yaş arası bireylerde sağlık okuryazarlığı düzeylerinin araştırılması

Başlık çevirisi mevcut değil.

PDF İndir

  1. Tez No: 797657
  2. Yazar: ESRA GÖRGÜLÜ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET UNGAN
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
  6. Anahtar Kelimeler: Sağlık okuryazarlığı, TSOY-32, koruyucu sağlık hizmetleri, kanser taramaları, Health literacy, TSOY-32, preventive health services, cancer screenings
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 109

Özet

Amaç: Çalışmamızda Ankara Üniversitesi Hastanesi Aile Hekimliği polikliniklerine başvuran 18-65 yaş arasındaki bireylerde sağlık okuryazarlığı düzeylerinin ve bunu etkileyen faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın evrenini Ekim 2022-Aralık 2022 tarihleri arasında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniklerine herhangi bir nedenle başvuran 18-65 yaş arası hastalar oluşturmaktadır. Örneklem büyüklüğü hesaplanırken eğitim durumu ile sağlık okuryazarlığı puanı arasındaki korelasyon dikkate alınmıştır. Buna göre yokluk hipotezi korelasyonu 0,70 ve alternatif hipotez korelasyonu 0,78'dir. İki hipotez arasındaki 0,08'lik farkı anlamlı bulmak için %80 güç ve 0,05 anlamlılık düzeyinde korelasyon testi ile örneklem hesabı yapıldığında, 250 kişilik örneklemin bu çalışma için yeterli olduğu saptanmıştır. Belirlenen zaman aralığında 324 kişiye ulaşılmıştır. Polikliniklere başvuran hastalardan kendi rızaları alındıktan sonra yüz yüze görüşme yöntemiyle iki aşamalı anket uygulanmış, veriler bu anket uygulama yöntemiyle toplanmıştır. Araştırma tanımlayıcı kesitsel tipte analitik bir araştırmadır. Katılımcılara çalışma ile ilgili kısaca bilgi verildikten sonra; katılımcılardan yazılı ve sözlü olarak onamları alınmıştır. Çalışmada kullanılan anket iki aşamalıdır. Birinci aşamada katılımcılara sosyodemografik özelliklerini de içeren bazı sorular yöneltilmiştir. İkinci aşamada ise TSOY-32 ölçeği kullanılarak katılımcıların sağlık okuryazarlığı düzeyleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bulgular: Çalışmamıza 324 kişi katılmıştır. Katılımcıların %51,54'ü erkek, %48,46'sı kadındır. %24,07'si 18-29 yaş grubunda, %29,63'ü 30-39 yaş grubundadır. %26,85'i lise mezunu, %51,85'i üniversite mezunudur. %45,06'sı memurdur. %46,30'unun 10000 liranın üzerinde aylık geliri bulunmaktadır. %73,15'i evlidir, %39,81'i çocuk sahibi değildir. Katılımcıların yaş ortalaması 39,67±12,50, TSOY-32 ölçek puan ortalaması 32,23±12,69'dur. %27,16'sı yetersiz, %20,37'si sorunlu-sınırlı, %25,93'ü yeterli, %26,54'ü ise mükemmel sağlık okuryazarlığı düzeyine sahiptir. %53,40'ının hasta olduğunda ilk yaptıkları eylem aile hekimliğine gitmektir. Herhangi bir sağlık kurumuna gitmeleri gerektiğinde ilk başvurdukları sağlık kurumu aile hekimliği olanların oranı %36,42, üniversite hastanesi olanların oranı %35,18'dir. Sağlık kurumlarına en sık başvurma nedeni koruyucu sağlık hizmetlerinden yararlanmak olanların oranı %47,22'dir. %53,1'inin herhangi bir kronik hastalığı yoktur. En yüksek oranda görülen kronik hastalık hipertansiyondur (%15,12). Kontrol amacıyla son 1 yıl içerisinde aile hekimliklerine başvuru yapanların oranı %79,32'dir. 50 yaş ve üzerindekilerin %76,7'si gaitada gizli kan taramasını, 40 yaş ve üzerindeki kadınların %73,2'si mamografi taramasını, 21-65 yaş arası kadınların %56,1'i pap smear taramasını yaptırmamıştır. Sağlık okuryazarlığı ile yaş, medeni durum, eğitim seviyesi, çocuk sayısı, mesleki durum, aylık gelir arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İleri yaş, evli olma durumu, eğitim seviyesinin düşük olması, çocuk sayısının fazla olması, çalışmama durumu ve aylık gelirin düşük olması sağlık okuryazarlığı düzeylerini negatif yönde etkilemektedir. Cinsiyetin ise sağlık okuryazarlığı düzeylerini etkilemediği saptanmıştır. Kronik hastalık varlığı ile sağlık okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki vardır, kronik hastalığı olanlarda sağlık okuryazarlığı düzeyleri daha düşüktür. Son 1 yıl içerisinde aile hekimliklerinde kontrol amacıyla muayene olma veya tahlil yaptırma ile sağlık okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki vardır.“Yaptırdım”diyenlerin %62,26'sı yeterli-mükemmel sağlık okuryazarlığı düzeyine sahipken“yaptırmadım”diyenlerin %85,07'si yetersiz-sınırlı sağlık okuryazarlığı düzeyine sahiptir. 50 yaş ve üzerindekilerin gaitada gizli kan taraması yaptırması ile sağlık okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki vardır.“Yaptırdım”diyenlerin %47,06'sı yeterli-mükemmel sağlık okuryazarlığı düzeyine sahipken“yaptırmadım”diyenlerin %89,29'u yetersiz-sınırlı sağlık okuryazarlığı düzeyine sahiptir. 40 yaş ve üzeri kadınların mamografi taraması yaptırması ile sağlık okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki yoktur. 21-65 yaş arası kadınların pap smear taraması yaptırması ile sağlık okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki vardır.“Yaptırdım”diyenlerin %78,46'sı yeterli-mükemmel sağlık okuryazarlığı düzeyine sahipken“yaptırmadım”diyenlerin %69,88'i yetersiz-sınırlı sağlık okuryazarlığı düzeyine sahiptir. Sonuç: Sağlık okuryazarlığının yetersiz-sınırlı düzeyde olması tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de önemli bir sorundur. Sağlık sisteminde gereksiz yük artışına, gerçek hastaların tanı alma ve tedavi olma aşamasında vakit kaybetmesine neden olmaktadır. Bu sorunu çözmek için sağlık okuryazarlığı düzeyini etkileyen faktörler dikkate alınmalı ve çalışmalar buna göre planlanmalıdır.

Özet (Çeviri)

Aim: In our study, it was aimed to investigate the levels of health literacy and the factors affecting it in individuals aged 18-65 years who applied to Ankara University Hospital Family Medicine outpatient clinics. Materials and Methods: The population of the study consists of patients between the ages of 18-65 who applied to Ankara University Medical Faculty Hospital Family Medicine Polyclinics for any reason between October 2022 and December 2022. While calculating the sample size, the correlation between education level and health literacy score was taken into account. Accordingly, the null hypothesis correlation is 0.70 and the alternative hypothesis correlation is 0.78. In order to find the 0.08 significant difference between the two hypotheses, when the sample was calculated with the correlation test at 80% power and 0.05 significance level, it was found that a sample of 250 people was sufficient for this study. Within the specified time period, 324 people were reached. After obtaining their consent from the patients who applied to the polyclinics, a two-stage questionnaire was applied with the face-to-face interview method, and the data were collected with this questionnaire application method. The research is a descriptive cross-sectional analytical research. After brief information about the study was given to the participants, written and verbal consent was obtained from the participants. The questionnaire used in the study has two stages. In the first stage, some questions were asked to the participants, including their sociodemographic characteristics. In the second stage, the health literacy levels of the participants were tried to be determined by using the TSOY-32 scale. Results: 324 people participated in our study. 51.54% of the participants were male and 48.46% were female. 24.07% are in the 18-29 age group, 29.63% are in the 30-39 age group. 26.85% of them are high school graduates and 51.85% are university graduates. 45.06% of them are civil servants. 46.30% of them have a monthly income of more than 10000 TL. 73.15% are married, 39.81% do not have children. The mean age of the participants was 39.67±12.50, and the mean TSOY-32 scale score was 32.23±12.69. 27.16% have insufficient, 20.37% problematic-limited, 25.93% sufficient and 26.54% excellent health literacy levels. When 53.40% of them get sick, the first action they take is to go to family medicine. When they need to go to any health institution, the rate of those whose first health institution is family medicine is 36.42%, and the rate of those who have a university hospital is 35.18%. The rate of those who use preventive health services as the most common reason for applying to health institutions is 47.22%. 53.1% of them do not have any chronic disease. The most common chronic disease is hypertension (15.12%). The rate of those who applied to family medicine in the last 1 year for control purposes is 79.32%. 76.7% of those aged 50 and over did not have stool occult blood screening, 73.2% of women aged 40 and over did not have mammography screening, and 56.1% of women aged 21-65 did not have pap smear screening. A significant relationship was found between health literacy and age, marital status, education level, number of children, occupational status, and monthly income. Advanced age, being married, low education level, high number of children, being unemployed and low monthly income affect health literacy levels negatively. It was found that gender did not affect health literacy levels. There is a significant relationship between the presence of chronic disease and health literacy, and those with chronic diseases have lower levels of health literacy. There is a significant relationship between health literacy and being examined or tested for control purposes in family medicine in the last 1 year. While 62.26% of those who said“I had it done”have a sufficient-perfect level of health literacy, 85.07% of those who said“I did not have it done”have an insufficient-limited level of health literacy. There is a significant relationship between having stool occult blood screening for those aged 50 and over and health literacy. While 47.06% of those who said“I had it done”have an adequate-excellent level of health literacy, 89.29% of those who said“I did not have it done”have an insufficient-limited level of health literacy. There is no significant relationship between the mammography screening of women aged 40 and over and their health literacy. There is a significant relationship between the pap smear screening of women between the ages of 21-65 and health literacy. While 78.46% of those who said“I had it done”have an adequate-perfect level of health literacy, 69.88% of those who said“I did not have it done”have an insufficient-limited level of health literacy. Conclusion: Inadequate-limited level of health literacy is an important problem in Turkey as well as in the rest of the world. It causes an unnecessary burden in the health system and causes real patients to lose time in diagnosis and treatment. To solve this problem, factors affecting the level of health literacy should be taken into account and studies should be planned accordingly.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    838992

    Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği polikliniklerine başvuran 18-65 yaş arası hastalarda siberkondri ile algılanan stres düzeyi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the relationship between cyberchondria and perceived stress level in patients between 18-65 years of age appliing to Ankara training and research Hospital Family Medicine polyclinics

    OĞUZHAN KAYA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DUYGU YENGİL TACİ

  2. Tez No

    689911

    Ankara üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniklerine başvuran erişkinlerde ayakta kötü dik statik postürün kas iskelet sistemi belirtileri ile ilişkisi

    The relationship between poor upright static standing posture and musculoskeletal system symptoms in adults admitted to Ankara University Faculty of Medicine Hospital Family Medicine Polyclinics

    AYŞE ÇÖLGEÇEN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Aile HekimliğiAnkara Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE SELDA TEKİNER

  3. Tez No

    613565

    Ankara Eğitim Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniklerine başvuran 18 yaş üstü bireylerin geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları ile ilgili bilgi ve tutumlarının incelenmesi

    Investigation of knowledge and attitudes of individuals over 18 years old who applied to Family Medicine out Patient Clinics of Ankara Education and Research Hospital about traditional and complementary medicine applications

    ZÜLFÜYE BENGİN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ÇELİK

  4. Tez No

    796658

    Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği polikliniklerine başvuran 18-65 yaş arası hastalarda internet bağımlılık sıklığı ve ilişkili faktörlerin incelenmesi

    Investigation of internet addiction frequency and related factors in patients aged 18-65 years who applied to Ankara Training and Research Hospital Family Medicine Polyclinics

    MUSTAFA YILMAZ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İSMAİL ARSLAN

  5. Tez No

    867459

    Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği polikliniklerine başvuran hastalarda nikotin bağımlılığı ile yeme bağımlılığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the relationship between nicotine addiction and food addiction in patients admitted to Ankara training and Research Hospital Family Medicine polyclinics

    FATMA DUMAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ÇELİK

Geri Dön