Dini yapılardaki ahşap kapı kanatları ve pencere kepenklerinin malzeme ve yapım teknikleri bakımından incelenmesi ve bilgisayar destekli örnek model analizi
Investigation of wooden doors and window shutters in religious building in terms of materials and construction techniques and computer aided sample model analysis
- Tez No: 797658
- Danışmanlar: PROF. DR. CEVDET SÖĞÜTLÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ağaç İşleri, Wood Products
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Bu çalışmada tarihi dini yapılarda kullanılan ahşap kapı ve pencere kepenkleri incelenmiştir. Günümüze kadar ulaşmış ve kullanılmaya devam eden ahşap eserlerin teknik özelliklerinin değerlendirilmesinin dışında dönemsel değişimlerde ele alınarak karşılaştırmalar yapmak ve sanal modeller oluşturarak yeni üretimlere teknik veri sağlamak, model önerileri getirmek amaçlanmıştır. Bu amaçla örnek veriler oluşturmak için Konya, Bursa ve İstanbul'da bulunan dini yapıda yer alan kapı kanatları ve pencere kepenkleri incelenerek ölçüleri alınmıştır. Benzer özellikler doğrultusunda gruplandırmalar yapılmıştır. Yapım tekniğinde görülen değişimlere uygun olarak değiştirilmiş kapı ve pencere kepenkleri belirlenmiştir. Uygulanan teknikler ele alınarak, üretim aşamaları model çizimlerle değerlendirilmiştir. Benzer özellikler doğrultusunda gruplandırılan kapı ve pencere kepenkleri bulunduğu yapı ile birlikte fotoğrafla belgelenmiş, tüm ölçüleri çizelge şeklinde verilerek katalog oluşturulmuştur. Tablaruka tekniğinde 7, kündekâri tekniğinde ise 5 farklı model elde edilmiştir. Kullanılan teknikler doğrultusunda 20 model çizimi yapılmıştır. İki boyutlu çizimlerde fark edilmeyen ölçü problemleri, üç boyutlu modellerde görülebilmektedir. Bilgisayar modelleri ile malzeme ihtiyacı, parça ölçüleri ve simetrik parçalar ve üretilmesi gereken parça sayısı ve şekli elde edilmektedir. Kapı ve pencere kanatlarını oluşturan tüm elemanların boyut ölçüleri tekniğe bağlı değerlendirilerek oran ilişkileri belirlenmiştir. Kanat yüksekliği ile genişliği arasında 3-3,5 oranları tespit edilmiştir. Kanat yüksekliğinin % 2-2,5'i oranında kalınlık tercih edilmiştir. Seren genişlikleri ise kalınlığın 2-3 katı uygulanmıştır. Dini yapılarda bulunan kapı kanatlarından standartlardan çok büyük üretilmişlerdir. Bu durum kendi ağırlığının artmasına neden olmaktadır. Ağırlığa bağlı mekanik zorlanmalar sonlu elemanlar yöntemiyle değerlendirilmiştir. Seçilen kalınlık değerleri ve ağaç türleri karşılaştırılmıştır. Sonuçlar tarihi yapıların ahşap elemanlarında istenilen mekanik özellikleri fazlasıyla sağladığını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, wooden door and window shutters used in historical religious buildings were examined. Apart from evaluating the technical features of wooden works that have survived and continue to be used, it is aimed to make comparisons by considering periodic changes, to provide technical data for new productions by creating virtual models, and to bring model suggestions. For this purpose, door wings and window shutters in religious buildings in Konya, Bursa and Istanbul were examined and their measurements were taken to create sample data. Groupings were made in line with similar characteristics. Door and window shutters that have been changed in accordance with the changes in the construction technique have been determined. Considering the applied techniques, the production stages were evaluated with model drawings. The door and window shutters, which are grouped in line with similar features, have been photographed together with the building in which they are located, and a catalog has been created by giving all the dimensions in the form of a chart. 7 different models were obtained in tablaruka technique and 5 different models in kündekari technique. 20 model drawings were made in line with the techniques used. Measurement problems that are not noticed in two-dimensional drawings can be seen in three-dimensional models. With computer models, the material requirement, part dimensions and symmetrical parts, and the number and shape of the parts to be produced are obtained. Dimensional measurements of all the elements that make up the door and window sashes were evaluated depending on the technique and ratio relations were determined. The ratios of 3-3.5 were determined between the wing height and width. A thickness of 2-2.5% of the wing height is preferred. The width of the pavement was applied 2-3 times the thickness. They were produced from the door wings found in religious buildings, much larger than the standards. This causes its own weight to increase. Mechanical stresses due to weight were evaluated using the finite element method. Selected thickness values and tree species were compared. The results show that the wooden elements of historical buildings more than provide the desired mechanical properties.
Benzer Tezler
- Güneydoğu Anadolu Bölgesi mimari yapılarında ahşap kapı ve pencere kanatları
Wooden doors and window wings in architectural buildings in Southeastern Anatolia Region
MUSTAFA YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2025
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KULAZ
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Gaziantep Türk-İslam Dönemi mimari süslemeleri
Turkish-Islamic architectural ornaments in Gaziantep
TUNCER DOĞAN
Doktora
Türkçe
2013
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLHAMİT TÜFEKÇİOĞLU
- Samsun-Çarşamba'da çantı tekniğinde inşa edilmiş ahşap camilerin belgelenmesi ve vernaküler mimari miras bağlamında incelenmesi
Documentation of wooden mosques constructed with canti structure in Samsun–Carsamba and investigation in the context of vernacular architectural heritage
ÇİĞDEM FURTUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DEMET BİNAN
- Anadolu Türk Evi'nde ahşap üzeri kalem işi bezeme
Hand-drawn ornaments on wood in Anatolian Turkish House
NURCAN SERTYÜZ
Doktora
Türkçe
2022
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN KUNDURACI