Geri Dön

Sultan, reaya ve hukuk: Klasik dönem Osmanlı Devleti'nde tarım topraklarının mülkiyeti sorunu

Sultan, reaya and law: The problem of the ownership of agricultural land in the classical period of the Ottoman State

  1. Tez No: 798164
  2. Yazar: BAYRAM PEHLİVAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HASAN HACAK, PROF. DR. MÜRTEZA BEDİR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Hukuk, Tarih, Religion, Law, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 285

Özet

15. yy. ortalarından itibaren giderek artan bir şekilde cihanşümul bir imparatorluğa dönüşen Osmanlı Devleti, 1530'lardan sonra artık yeni topraklar fethetmektense mevcut hakimiyet alanı üzerinde güçlü bir merkezî yönetim kurmaya ağırlık verdi. Klasik dönemde diğer tüm imparatorluklar gibi Osmanlı devlet maliyesinin ana gelir kaynağını da toprak vergileri oluşturuyordu ve bu nedenle merkezî yönetimin iktidarını güçlendirmesi, tarım topraklarının doğru ve adil bir şekilde vergilendirilmesine ve vergilerin eksiksiz bir şekilde toplanmasına bağlıydı. Anadolu ve Rumeli'de tarım toprakları kategorik olarak miri statüdeydi ama pratikte söz konusu toprakları özel mülk olarak görme eğiliminde olan reayanın ve yeterli hukukî formasyona sahip olmayan taşra kâdılarının neden olduğu bazı önemli sorunlar vardı ve görünüşe göre bu sorunlar toprakların miri statüsünü tehdit eden bir seviyeye ulaşmıştı. Bu dönemde bir yandan merkezî yönetim söz konusu sorunların üstesinden gelmek için birtakım idari tedbirleri yürürlüğe koyarken, diğer yandan Osmanlı uleması tarım topraklarının miri statüsünü temellendirmek ve sultan, tımar sahipleri ve reayanın bu topraklarla ilişkilerinin hukukî niteliğini açıklamak için yoğun bir çaba içerisine girdi. İşte ulemanın bu yorum çabasına odaklanan elinizdeki çalışma, Osmanlı klasik döneminin son asrında kanun-şeriat ilişkisini tarım topraklarının mülkiyeti sorunu üzerinden ele almaktadır.

Özet (Çeviri)

The Ottoman state, which gradually transformed into a universal empire from the mid-15th century onwards, shifted its focus from expanding its borders through conquest to establishing a strong centralized government within its existing territories after the 1530s. As with all the other empires during the classical period, the main source of revenue for the Ottoman state was land taxes. Therefore, the central government increasing its power and authority was dependent on the proper and fair taxation of agricultural land and the efficient collection of taxes. Although agricultural lands in Anatolia and Rumelia were categorically classified as“mīrī”(state-owned), there were significant problems stemming from the tendency of the reāyā to see these lands as their own private property, and from the inadequate legal knowledge of the rural qādīs (judges). It appears that these problems had reached a level where they threatened the mīrī status of the land. During this period, while the central government took various administrative measures to deal with these problems, the Ottoman ulemā (religious scholars) made significant efforts to establish the mīrī status of agricultural land and to explain the legal nature of the relationship between the sultān, the tīmār holders and the reāyā regarding these lands. This study focuses on the ulemā's interpretative efforts during the last century of the classical Ottoman period to explore the relationship between kānūn and sharīa through the issue of ownership of agricultural lands.

Benzer Tezler

  1. Ottoman political and social organizations and non-Muslims in the pre-modern era

    Pre-modern dönemde Osmanlı siyasal-sosyal düzeni ve Gayrimüslimler

    ZEYNEP AKIL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Tarihİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZER ERGENÇ

  2. Tanzimat döneminin sonuna kadar Osmanlı Devletinde padişahlık makamı

    The sultanate authority of the OttomanEempire until the end of tanzimat period

    MERVE ÜNAL AÇIKGÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    HukukAnadolu Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ESRA YAKUT

  3. 1845 tarihli 15477 numaralı Temettuat Defterine göre Vulçıtırn kazası

    Vulçitirin dividends book during the first half of 19th century

    DAFINE AHMETI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    DemografiMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SÜLEYMAN KIZILTOPRAK

  4. The functioning of the administrative judiciary in the province of Damascus within the framework of a 1549 Mehâyif Inspection Register

    1549 Mehayif Teftiş Defteri çerçevesinde Şam vilayetinde idârî yargının işleyişi

    ŞULE AKSU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Tarihİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Uluslararası Osmanlı Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜNEŞ IŞIKSEL

  5. Kanunname-i Sultaniyye

    Kanunname-i Sultaniyye

    DOĞAN GÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    TarihAnkara Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YAŞAR YÜCEL