Otizmli bireylerin yüz ifadelerinden duygu tanımalarına yönelik dijital materyali geliştirme: Tasarım tabanlı bir araştırma
Digital instructional material development for recognizing emotions from facial expressions of individuals with autism: A design-based research
- Tez No: 798613
- Danışmanlar: PROF. DR. SELÇUK KARAMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Amaç: Bu araştırmanın amacı, eğitilebilir düzeyde otizmli bireylere“temel duyguları tanıma”becerisinin öğretimi için kullanılmak üzere bir etkileşimli dijital eğitim materyali geliştirmektir. Ayrıca, yazılımın geliştirme sürecinde arayüz tasarımı ve eğitsel tasarım ilkelerinin belirlenmesi hedeflenmektedir. Yöntem: Bu araştırma, Tasarım-Tabanlı Araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. İteratif bir süreç olan tasarım tabanlı araştırmada, otizmli bireylere kazandırılmak istenen beceriler için varsayılan ilkeler belirlenmiş ve bir eğitim yazılımı geliştirilmiştir. Eğitim yazılımının etkililiğini değerlendirmek için Tek-Denekli Araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sürecinde 3 otizmli öğrenciyle, geliştirme sürecinde 6 özel eğitim öğretmeni ve 2 özel eğitim akademisyeni ile çalışılmıştır. Veri toplama için gözlem, değerlendirme formları, rubrikler ve ses/video kayıtları kullanılmıştır. Toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiş ve araştırma bulguları elde edilmiştir. Bulgular: Arayüz tasarımı ilkelerine yönelik bulgulara göre, eğitim materyallerindeki görsellerin belirli özelliklere sahip olması, dilin çocuklara uygun ve anlaşılır olması, yönergelerin basit olması ve emir kipinde verilmesi önemlidir. Materyallerin arayüzü kullanıcı dostu olmalı, görseller net ve dikkat çekici olmalı, animasyon yerine pekiştireç amaçlı öğeler tercih edilmelidir. Eğitsel tasarım ilkelerine yönelik bulgulara göre, ilgi çekici ve kişiselleştirilmiş konular, pratik içerikler, kullanım kılavuzu ve ipuçları, tekrarlayan komutlar, net ve yavaş seslendirmeler, coşkulu yönergeler, rastgele ve karışık soru-cevaplar, olumsuz geribildirimden kaçınma, anında pekiştireçler, öğrencilerin ilgisini çeken ödüllerin kullanılması önemlidir. Her üç katılımcı da oturumların sonunda hedeflenen başarı oranının üzerinde başarı elde etmiştir. Sonuçlar: Önerilen tasarım ilkeleri, genel ilkelerle uyumludur ve aynı zamanda özel durumlar için özelleştirilmiş yönergeler sunar. Ayrıca mevcut literatürden farklı bazı öneriler de sunulmuştur. Örneğin, yanlış cevaplara olumsuz geribildirim vermek yerine tekrar deneme ve doğru cevabın öğretildiği bir yaklaşım önerilmiştir. Ses kullanımında da öğrencilerin sevdikleri müziklere yer verilmesi ve çocukların ilgisini çekecek bir fon müziği kullanılması vurgulanmıştır. Tek-denekli araştırma yöntemiyle yapılan etkililik araştırması sonucunda, materyalin etkili olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Purpose: The aim of this study is to develop an interactive digital educational material to be used as a support technology in teaching the skill of“recognizing basic emotions”to individuals with trainable autism. Additionally, the study aims to determine the interface design and instructional design principles to be considered during the development process of such software. Method: The study utilized the Design-Based Research method, which is an iterative process targeting theory and design development. Default principles for the skills to be acquired by individuals with autism were identified and revised, leading to the development of an educational software. The effectiveness of the software was evaluated using the Single-Subject Research method, involving 3 students during the Test phase and 3 different students during the Single-Subject Research phase. Collaboration with 6 special education teachers and 2 special education academicians took place during the development process. Data collection involved various observation and evaluation forms, rubrics, and audio/video recordings. Analysis of the collected data utilized content analysis method and classroom observations to derive research findings. Findings: Regarding interface design principles, educational materials should have suitable visuals, child-friendly language, simple instructions, and a user-friendly interface with clear and captivating visuals. Reinforcing elements are preferred over animations. In terms of instructional design principles, engaging and personalized topics, practical content, usage guides, repeated commands, clear and slow voiceovers, enthusiastic instructions, random and mixed question-answer formats, avoiding negative feedback, and using attention-grabbing rewards are important. The educational material improved emotion recognition from facial expressions, with all three participants surpassing the targeted success rate. Conclusions: The suggested design principles align with general principles and offer customized guidelines for specific cases. Furthermore, unique recommendations have been provided, such as advocating for an approach that encourages retries and teaches the correct answer instead of giving negative feedback for wrong responses. The importance of incorporating students' favorite music and using engaging background music to capture children's interest in audio usage has also been highlighted. An effectiveness study using a single-subject research method showed that the material was effective.
Benzer Tezler
- Social behavior learning for an assistive companion robot
Yardımcı robotlar için sosyal davranış öğrenimi
PINAR ULUER
Doktora
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE KÖSE
- Otizmli bireylerin anne babalarının yaşam kaygı düzeylerinin incelenmesi
Life anxiety levels of parents of individuals with autism
SELDA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÜsküdar ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYDAR SUR
- Otizmli bireylerin fiziksel aktiviteye katılım niyetlerinin planlı davranış teorisine göre incelenmesi
Examination of intentions to participate in physical activity of individuals with autism according to planned behavior theory
KÜBRA DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SporKırıkkale ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL SAROL
- Müziğin otizmli bireylerin akademik başarılarına ve sosyalleşme süreçlerine etkileri: İZOT İzmir Otizm Orkestrası ve Korosu örnek olayı
The effects of music on the academic success and socialization process of individuals with autism: IZOT İzmir Autism Orchestra and Choir case study
RECEP EGE ALTINCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikAfyon Kocatepe ÜniversitesiMüzik Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BERTAN RONA
DR. ÖĞR. ÜYESİ ORÇUN BERRAKÇAY
- Yapay zeka ile bireylerde otizm tespiti
Detection pof autism among individuals by artificial intelligence analysis and methods
BUŞRA SABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonÜsküdar ÜniversitesiYapay Zeka Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERHAT ÖZEKES