Geri Dön

İbn Sînâ ve Fahreddin Râzî'nin mahiyet teorileri: Özcülük açısından karşılaştırmalı bir tahlil

The theories of essence of Ibn Sina and Fakhr al-Din al-Razi: Comparative analysis from the point of view of essentialism

  1. Tez No: 799034
  2. Yazar: KÜBRA ŞENEL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER TÜRKER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 408

Özet

Özcülük, şeylerin gerçek olduğunu ve ne ise o olmalarını sağlayan özsel özellikler ile ilineksel özelliklere sahip olduklarını ileri süren metafiziksel bir görüştür. Modern dönemde klasik metafiziğin elenmesiyle birlikte öz fikri de felsefî düşünceden elenmiştir. Tezimizde İbn Sînâ'nın (ö.1037) ve Fahreddin Râzî'nin (ö.1209) mahiyet teorilerinin özcülük açısından tahlili yapılmıştır. Öncelikle modern dönemde özcülüğün nasıl elendiği merkezde Kant (ö.1804) olmak üzere Kant sonrası filozofların düşünceleri üzerinden tahlil edilmiş, sonrasında çağdaş düşüncede belirli isimler üzerinden özcülük tartışmalarının seyri ortaya konmuştur. Epistemolojik ve ontolojik düzeyde mahiyetin İbn Sînâ açısından konumu ortaya konduktan sonra özcülük açısından tahlili hem filozofun kendi eserleri üzerinden hem de modern dönem filozoflarının öz fikrini eleştirirken dikkate aldıkları parametreler ile çağdaş dönem filozoflarının benimsedikleri özcülük türleri açısından yapılmıştır. Fahreddin Râzî'nin mahiyet düşüncesi ise yine kendi eserleri üzerinden problematik bir tahlille ortaya konmuş, mahiyet düşüncesinin özcülük açısından tahlili ise İbn Sînâ ile karşılaştırmalı olarak kendi düşüncesi itibariyle ve modern-çağdaş dönem düşünürlerinin özcülüğe ilişkin fikirleri açısından yapılmıştır.

Özet (Çeviri)

Essentialism is a metaphysical view that states that things are real and have essential properties that enable them to be what they are, and accidental properties. In the modern period, wiht the elimination of classical metaphysics, the idea of quiddity was also eliminated from philosophical thought. In our thesis, the quiddity theories of Avicenna (d.1037) and Fahr al-Din al-Razi (d.1209) have been analyzed in terms of essentialism. First of all, how essentialism was eliminated in the modern period was analyzed through the thoughts of post-Kantian philosophers, especially Kant, afterwards the course of the debates on essentialism through certain names in comtemporary thought has been revealed. After revealing the position of the quiddity in terms of Avicenna at the epistemological and ontological level, its analysis in terms of essentialism was made both through the philosopher's own works and in terms of the parameters that modern philosophers took into account when criticizing their own ideas and the types of essentialism adopted by comtemporary philosophers. On the other hand, Fahreddin Razi's idea of quiddity was presented with a problematic analysis through his own works, and the analysis of the idea of essence in terms of essentialism was made in comparison with Avicenna in terms of his own thought and the ideas of modern-contemporary thinkers about essentialism.

Benzer Tezler

  1. Nasîruddîn et-Tûsî'nin bilgi anlayışı

    Notion of knowledge according to Nasīr Al-Din Al-Tūsī

    MERVE BOYNUEĞRİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinAtatürk Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİNAN ÖGE

  2. İbn Sînâ'nın zihnî varlık ve tümellik anlayışı ve Fahreddin Râzî'nin eleştirileri

    Ibn Sīnā's (Avicenna) concept of mental existence and universality and Fakhr al-Din al-Rāzī's criticisms

    AHMET TARIK AKSAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE KELPETİN ARPAGUŞ

  3. Varlığın mahiyete arız olması problemi: Nasîreddîn et-Tûsî'nin Hallü Müşkilâti'l-İşârât'ındaki İbn Sînâ yorumu ve Fahreddîn er-Râzî eleştirisi

    The problem of occuring of existence to essence: The Ibn Sîna interpretation of Nasîr al-Dîn al-Tûsî in Hallmushkilât al-Ishârât and his critics of Fakhr al-Dîn al-Râzî

    SEYYİDE MERVE ÖZÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinMarmara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLHAN KUTLUER

  4. İbn Sînâ ve el-İşârât şârihlerinde varlık-mahiyet ilişkisi: Er-Râzî ve et-Tûsî örneği

    The Relationship between Existence-Quiddity in Avicenna and the Commentators of al-Ishārāt: the Case of al-Rāzī and al-Ṭūsī

    ABDÜLVAHİT ÖZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinAnkara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM MARAŞ

  5. Fahreddin Râzî'nin zihnî varlık anlayışı: El-Mebâhisü'l-Meşrikiyye ve el-Mülahhas bağlamında bir inceleme

    Fakhr Ad-dīn Ar-Rāzī's views on the mental existence: An analyse in the context of the al-Mabāhith al-Mashriqiyya and al-Mulakhkhas

    HASAN KORKMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER MAHİR ALPER