Devâ-i Emrâz 2b-50a varaklar arası (Giriş-inceleme-söz varlığı-metin-dizin)
Devâ-i Emrâz 2b-50a between leaves (Introduction-review-vocabulary-text-index)
- Tez No: 799115
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEBAHAT ARMAĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Devā-i Emrāz, Bolevī Isa Efendi, Ottoman Medical Understanding, Tradition, 17th Century Medicine
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 631
Özet
Osmanlı tıp anlayışının gelişmesinde hiç şüphesiz eski Yunan, eski İran, Hint geleneği, Mısır geleneği ve bunlarla birlikte peygamber hadislerine dayanan İslam tıbbının da etkisi olmuştur. İbni Sina, İbn Nefis, İbn Zuhr, ez-Zehravi, el Biruni, er Razi gibi müslüman bilim insanları ve Huneyn b. İshak ve Cürcis gibi Hristiyan bilim insanları da ortaya koydukları eserlerle İslam tıbbına katkı sağlamışlardır. Bu doğrultuda gelişen İslam tıbbı Osmanlı tıp anlayışının gelişmesine de büyük katkı sağlamıştır. Gelişen Osmanlı tıp anlayışı içerisinde 17. yüzyıla gelinceye kadar çeşitli tıp kitapları kaleme alınmıştır. Bu dönemde yazılmış olan Devā-i Emrāz adlı eserde de geleneksel Osmanlı tıp anlayışında görülen vücudun üst kısmından başlayıp aşağı kısmına doğru ilerleme anlayışı görülmektedir. Devā-i Emrāz'ın Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi 1023 arşiv numaralı Hamidiye nüshası üzerine çalışma yapılmıştır. Ayrıca farklı dillerdeki hastalık adları, bitki adları ve hayvan adlarının doğru okunması hususunda Tavşanlı Halk Kütüphanesi 401 arşiv nolu harekeli nüshadan da yararlanılmıştır. Çalışma Giriş, İnceleme, Söz Varlığı, Metin, Dizin, Sonuç ve Kaynakça bölümlerinden oluşur. Giriş kısmında Osmanlı tıp anlayışını şekillendiren durumlar ve müfred devalar üzerinde durulmuş İnceleme kısmında eserin yazım, ses, şekil bilgisi üzerinde Metin kısmında Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi 1023 arşiv numaralı Hamidiye nüshası okunmuş ve Söz Varlığı bölümünde hayvan, bitki, terkib, hekim, organ adları üzerinde durulmuştur ve Dizin kısmında madde başı dizini yapılmış Sonuç bölümünde Deva-i Emraz'ın dil özellikleri Kaynakça bölümünde çalışmada yararlanılan kaynakların isimlerinin bulunduğu Kaynakça bölümüyle çalışma sonlandırılmıştır. Anahtar Kelimeler : Devā-i Emrāz, Bolevī İsa Efendi, Osmanlı Tıp Anlayışı, Gelenek, 17 Yüzyıl Tıp Anlayışı
Özet (Çeviri)
Without a doubt, ancient Greek, ancient Iranian, Indian traditions, Egyptian traditions, and Islamic medicine based on hadiths of the prophet had influence in the development of Ottoman medical understanding. Muslim scholars such as Ibn Sina, Ibn al-Nafis, Ibn Zuhr, Al-Zahrawi, Al-Biruni, and Al-Razi, as well as Christian scholars like Hunayn ibn Ishaq and Cürcis, contributed to Islamic medicine with their works. In this direction, the development of Islamic medicine greatly contributed to the development of Ottoman medical understanding. Inside the developing Ottoman medical understanding, various medical books were written until the 17th century. In the work titled Devā-i Emrāz, written during this period, the traditional Ottoman medical understanding can be observed, which starts from the upper part of the body and progresses downwards. A study has been practiced of Devā-I Emrāz on the Hamidiye copy with the archive numbered 1023 in the Süleymaniye Manuscripts Library. Furthermore, the vocalized copy with the archive numbered 401 in the Tavşanlı Public Library has been used to correctly read disease names, plant names, and animal names in different languages. The study consists of Introduction, Review, Vocabulary, Text, Index, Conclusion, and Bibliography. In the Introduction section, focuses on the factors that shaped the Ottoman medical understanding and the concept of“müfred deva”. In the Review section, the spelling, sound, and morphology of the work were analysed in the Text section, the Hamidiye copy of the Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi 1023 archive numbered Hamidiye copy was read in the Text section, and in the Vocabulary section, the names of animals, plants, compounds, physicians, and organs were emphasized; and in the Index section, the index of the article headings was made in the Index section. In the Conclusion section, the language features of Deva-i Emrazin the Bibliography section, the study was concluded with the names of the sources used in the study.
Benzer Tezler
- Hâcibî'nin (Hacı Sâlih-zâde) Şerh-i Yûsuf u Zelîhâsı (İnceleme-tenkitli metin)
Hâcibî's (Hacı Sâlih-zâde) work named Şerh-i Yûsuf u Zelîhâ (Analysis-criticized text)
DEVA ÖZDER
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OZAN YILMAZ
- Said Havva'nın el-Esas fi't-Tefsir adlı eserinde din ve toplum
Religion and society in Saîd Havvâ's Al-Esâs fi't-Tafsîr
İBRAHİM İŞLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinMardin Artuklu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET AKBAŞ
- Potential benefits and risks of transhumanism through the movies I, Robot and Blade Runner
Film I, Robot ve Blade Runner ile transhümanizmin potansiyel faydaları ve riskleri
LIUDMILA CONSTANTINOVA
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Bilim ve Teknolojiİstanbul Aydın Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NUR EMİNE KOÇ
- Yurt dışında öğrenim gören öğrencilere uygulanan Türk dili öğretimi
Başlık çevirisi yok
ÇETİN BAYTEKİN