Sürdürülebilir yüzer kent park modeli: Fethiye örneği
Sustainable floating urban park model: The case of Fethiye
- Tez No: 799856
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEKİ AY, PROF. DR. ATİLA GÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Enerji, Peyzaj Mimarlığı, İnşaat Mühendisliği, Energy, Landscape Architecture, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 317
Özet
Dünyada, teknolojide yaşanan ilerlemeyle birlikte sanayi/endüstri devriminin ortaya çıkması, fosil kaynak tüketiminin artmasına ve küresel ısınmayla birlikte iklim değişikliğinin yaşanmasına neden olmaktadır. Halen devam eden iklim değişikliği sonucunda ise ekosistemler farklı şekillerde etkilerine maruz kalmakta, buzulların erimesi ve suların yükselmesiyle birlikte kıyı alanlarının tahribatı söz konusu olmaktadır. Özellikle bazı kıyı kentlerinde karasal alanların azalması sonucunda kentsel yerleşkeler ve yeşil alanlar giderek daralmaktadır. Bu sorunun gelecek yıllarda küresel bir boyut kazanması ise beklenen tehlikeler arasındadır. Bundan dolayı ülkeler yüzer yapı ve uygulama alanlarında farklı teknolojiler geliştirerek yenilikçi ve sürdürülebilir çözümler üretmektedir. Ülkemizde de bazı kıyı kentlerinin gelecek yıllarda iklim değişikliği kaynaklı suların yükselmesi durumundan etkilenecek olması düşünüldüğünde, tedbir almak zorunlu hale gelmektedir. Özellikle, kıyı kentlerinde rekreasyonel açık ve yeşil alanların genellikle sahil kenarında düzenlenmesi ise öncelikle bu alanlara yönelik yüzer projelerin üretilmesini gerekli kılmaktadır. Çünkü park düzenlemeleri yapılırken dar kıyı yerleşmelerinde denizi doldurma veya alan açma yöntemi kullanılarak denize doğru genişleme söz konusudur. Bu durum sonucunda ise olumsuz çevresel etkiler yaşanmakta ve küresel ısınma kaynaklı suların yükselmesinden en çok bu kıyıların etkileneceği anlamına gelmektedir. Bundan dolayı da üç tarafı denizlerde çevrili olan ülkemiz kıyı kullanımları için yüzer yapı ve park alanlarının gelişme göstermesi ve yeşil alan sistemlerinin yüzer yapılar üzerinde tasarlanması gerekmektedir. Çalışmanın amacı, dünya ve ülkemiz kıyı kentleri için örnek niteliğinde, sürdürülebilir, ekolojik ve yenilikçi bir yaklaşım ile Fethiye Oyuktepe Yarımadası proje alanında yüzer kent park tasarım modelinin ortaya konulmasıdır. Bu noktada izlenen yöntem dört aşamadan oluşmaktadır. Öncelikle, küresel ısınma ve iklim değişikliği ile ilgili gelişmelerden ve alınan tedbirlerden bahsedilerek, ülkemiz mevzuatında kullanılan ve literatürde yer alan açık ve yeşil alan sistemleri açıklanmıştır. Yüzer yapı ve park kavramı irdelenerek örneklerin fonksiyonel çeşitliliği ve sürdürülebilirlik boyutları ele alınmıştır. Fethiye'de ilgili kurumların uzman görüşleri alınarak yedi uygun kıyı alanı belirlenmiştir. Fethiye'nin doğal ve kültürel envanteri çıkartılarak yedi kıyı alanı ve yakın çevre ilişkisi verilmiştir. Bu alanlar arasından en uygun kıyı alanının belirlenmesi için yer seçim analizi uygulanmıştır. Yer seçim analizinin puanlama aralığı uzmanlar tarafından verilen puanların SPSS Programında ortalamalarının alınmasıyla belirlenmiştir. Analiz sonucunda yedi kıyı alanının elde ettiği puanlar eşik aralığına göre değerlendirilerek Oyuktepe Yarımadası en uygun kıyı alanı olarak tespit edilmiştir. Oyuktepe Yarımadası'nda proje alanı belirlenirken yer seçim analizi sayısal temel ölçüt ve gösterge puan değerlerine göre CBS Yazılımı kullanılarak uygunluk haritaları ve bu haritaların çakıştırılması ile beş tematik harita elde edilmiştir. Tematik haritaların Ağırlıklı Çakıştırma yöntemi sonucunda ise proje alanı belirlenmiştir. Oyuktepe Yarımadası proje alanı tasarım kararları alınırken, kullanıcı görüşlerini almak, talep ve beklentileri değerlendirmek ve tasarıma yönelik fonksiyon kararlarını oluşturmak için uzmanlara anket çalışması yapılmıştır. SPSS Programı kullanılarak anket sonuçlarının ortalama ve frekans değerleri belirlenmiş ve sonuçların irdelenmesi için GZFT/SWOT Analizi ve GZFT Matrisi uygulanmıştır. Proje alanı ile ilgili kararların alınabilmesi için de GZFT Analizi uygulanarak yüzer kent park modeli hedef ve amaçlarına yönelik stratejik kararlar oluşturulmuştur. Anket sonuçlarından elde edilen çıkarımlar ve stratejik kararlar dikkate alınarak yüzer kent park modeli fonksiyon alanlarına ait kararlar belirlenmiştir. Sürdürülebilir yaklaşım tarzı ile yüzer kent park modeli geliştirilirken; teknik detaylar, yapısal peyzaj alanlarının tasarımı, peyzaj donatı ve mobilyalarının elde edilmesi, bitkisel yaklaşım tarzının ele alınması ve altyapı ve üstyapı önerilerinin geliştirilmesi başlıkları ele alınmıştır. Yüzer kent park model tasarımı geliştirilirken ve görsel detaylar elde edilirken, AutoCAD 2022, Rhinoceros 7, 3D Studio Max, Lumion 12.0.2 programı kullanılmıştır. Görüntülerde düzenlemeler yapmak için Photoshop CC 2019 programından yararlanılmıştır. İzlenen yöntem sayesinde dünya ve ülkemiz için bir ilk niteliğinde, rekreasyon alanlarının ve yeşil alanların birlikte modüler yüzer temel yapı üzerinde tasarım modeli üretilmiştir. Ayrıca yer seçim temel ölçütleri ve puan aralığının uzmanlar tarafından oluşturulduğu analiz çalışmasının uygulanması ile en uygun kıyı alanının tespit edilmesi bu çalışmanın farkını ortaya koymuştur. Yöntemin yer seçiminden fonksiyon kararlarının belirlenmesine kadar olan tüm aşamaları bu çalışmaya özgü ve ülkemiz için yüzer kent park projelerinin uygulanmasına yönelik detayları belirleyen kılavuz niteliğindedir. Ayrıca bu çalışmanın, kıyı alanları için çağı ve ilerisine yönelik geliştirdiği model sayesinde ve multi-disipliner bir ortamda yürütülerek çok yönlü tasarım boyutunun ortaya konulması ile özgün değeri artmaktadır. Sonuç olarak, teknolojide ki ilerlemeyle birlikte sürekli değişen ve gelişen çağımızda, alan yetersizliği bulunan ve küresel iklim değişikliğinden olumsuz etkilenecek kıyı kentleri için sürdürülebilir ve ekolojik değerlerin korunduğu ve gelecek nesillere de aktarımının gözetildiği yaşanabilir kent yerleşmeleri ve yeşil alanlar planlanmalıdır. Bu nedenle, sürdürülebilir yaşam kalitesinin sağlanabilmesi için denizlere ya da göllere kıyısı bulunan kentlerde uygulanması gereken kentsel açık ve yeşil alan düzenlemelerini“Yüzer Kent Park”anlayışı içerisinde geliştirmektir.
Özet (Çeviri)
In the world, the emergence of the industrial revolution with the advancement in technology causes an increase in fossil resource consumption and climate change with global warming. As a result of the ongoing climate change, ecosystems are exposed to its effects in different ways, and the destruction of coastal areas occurs with the melting of glaciers and the rise of waters. Especially in some coastal cities, urban settlements and green areas are gradually shrinking as a result of the reduction of terrestrial areas. in the coming years is among the expected dangers. Therefore, countries produce innovative and sustainable solutions by developing different technologies in the fields of floating structure and application. Considering that some coastal urbans in our country will be affected by the rising waters caused by climate change in the coming years, it becomes imperative to take precautions. Especially, the arrangement of recreational open and green areas in coastal cities usually on the coastline, makes it necessary the production of floating projects for these areas. Because while the park arrangements are being made, there is an expansion towards the sea by using the method of filling the sea or opening a space in the narrow coastal settlements. As a result of this situation, negative environmental effects are experienced and it means that these coasts will be most affected by the rise of waters caused by global warming. Therefore, for coastal uses in our country which is surrounded on three sides by the seas, floating structures and park areas should be developed and green area systems should be designed on floating structures. The aim of the study is to develop a floating urban park design model in the Fethiye Oyuktepe Peninsula project area with an exemplary, sustainable, ecological and innovative approach for coastal cities of the world and our country. The method followed at this point consists of four stages. Firstly, developments related to global warming and climate change and the measures taken were mentioned, and open and green space systems used in our country's legislation and in the literature were explained. By examining the concept of floating structure and park, the functional diversity and sustainability dimensions of the examples were discussed. In Fethiye, seven suitable coastal areas were determined by taking the expert opinions of the relevant institutions. The relationship between seven coastal areas and the immediate environment was given by taking the natural and cultural inventory of Fethiye. Site selection analysis was applied to determine the most suitable coastal area among these areas. The scoring range of the site selection analysis was determined by averaging the scores given by the experts in the SPSS Program. As a result of the analysis, the scores obtained by the seven coastal areas were evaluated according to the threshold range and the Oyuktepe Peninsula was determined as the most suitable coastal area. While determining the project area on the Oyuktepe Peninsula, by using the GIS Software, according to the site selection analysis's the numerical basic criteria and indicator point values, suitability maps and overlapping these maps 5 thematic maps were obtained. As a result of the Weighted Overlay method of thematic maps, the project area was determined. While making design decisions for the Oyuktepe Peninsula project area, a survey was conducted with experts in order to receive user opinions, evaluate demands and expectations and create function decisions for design. The mean and frequency values of the survey results were determined using the SPSS Program, and SWOT Analysis and SWOT Matrix were applied to analyse the results. By applicate SWOT Analysis in order to make decisions about the project area, strategic decisions for the floating urban park model targets and objectives were made. By taking into account the inferences obtained from the survey results and strategic decisions, decisions related to the floating urban park model function areas were determined. While developing the floating urban park model with a sustainable approach style; technical details, design of structural landscape areas, obtaining the landscape equipment and furniture, handling the herbal approach style, and developing the infrastructure and superstructure proposals were examined. While developing the floating urban park model design and obtaining visual details, AutoCAD 2022, Rhinoceros 7, 3D Studio Max, and Lumion 12.0.2 programs were used. Photoshop CC 2019 program was used to make edits to the images. Thanks to the method followed, a design model of recreation areas and green areas together on a modular floating structure was produced, which is a first for the world and our country. In addition, the determination of the most suitable coastal area with the application of the analysis study, in which the site selection basic criteria and the score range were created by experts, revealed the difference of this study. All stages of the method from site selection to the determination of function decisions are specific to this study and are a guide that determines the details for the implementation of floating urban park projects for our country. In addition, the original value of this study increases thanks to the model developed for its era and beyond for coastal areas, and with revealing the multi-way design dimension by conducting it in a multi-disciplinary environment. As a result, in our age that is constantly changing and developing along with the progress in technology, for the coastal cities that there is insufficient space and will be adversely affected by global climate change, livable urban settlements and green areas where sustainable and ecological values are preserved and their transfer to future generations is considered should be planned. For this reason, it is to develop within the understanding of“Floating Urban Park”urban open and green space arrangements that should be applied in cities with shores to the seas or lakes in order to ensure sustainable quality of life.
Benzer Tezler
- Sürdürülebilir kent parkları için yönetim stratejileri
Management strategies for sustainable urban parks
HİLAL ÖZDEMİR ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2024
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİYE EŞBAH TUNÇAY
- Kentsel katılım mekanizması olarak dijital ve geleneksel verinin birlikte çalışabilirliği üzerine bir model denemesi, Esenyurt ilçesi kamusal alanları
A model experiment on interoperability of digital and traditional data as an urban participation mechanism, public areas of Esenyurt district
MELİKE AKKAYA
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ÖZÇEVİK
- Konya kent merkezi parklarında sulama-drenaj uygulama sorunları ve çözüm önerileri
Irrigation-drainage application problems and solution suggestions in Konya city center parks
EMİNE PATLAR
Doktora
Türkçe
2023
ZiraatSelçuk ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN ÇİFTÇİ
- Kent içi turizm - rekreasyon koridorlarında iklim değişikliğine yönelik çözüm önerileri
Solution suggestions for climate change in urban tourism - recreation corridors
SEMİNA AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıKaradeniz Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF BAYRAMOĞLU
- Yeşil alan çevresi farklı kentsel dokuların mikro iklime etkisi, Erzurum örneği
The effect of different urban patterns around the green area on microclimate, the case of Erzurum
ESRA EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE YAVAŞ