Geç Dönem Çağatay Türkçesiyle Yazılmış Ferahü'l-Kalb (80b-112a) (Giriş-metin-dizin-tıpkıbasım)
Farah Al-Kalb Written in Late Chagatai Turkish (80b-112a) (Introduction-text-Index-facsimile)
- Tez No: 801721
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERAP ALPER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 281
Özet
Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma, St. Petersburg Rusya Bilimler Akademisi Doğu Yazmaları Enstitüsünde B1015 numarada kayıtlı olan Ferah'ül-Kalb adlı eserin 80b-112a varaklarını kapsamaktadır. Çalıştığımız nüsha dışında eserin Özbekistan Bilimler Akademisinde 6211/1 numarada kayıtlı bir başka nüshası daha bulunmaktadır. Ferah'ül-Kalb'in üzerinde çalıştığımız St. Petersburg Rusya Bilimler Akademisi Doğu Yazmaları Enstitüsünde B1015 numarada kayıtlı olan bu nüshası, dijital bir kopya olduğu için eserin boyutları hakkında bilgi vermemektedir. Söz konusu nüsha yazılış tarihi, müellif ya da müstensih hakkında da bilgi vermemektedir. Araştırmalarımız neticesinde, eserin farklı kataloglarda geçen bilgilerine ulaşılmış ve bu bilgiler ışığında müellif, müstensih, yazılış yeri ve tarihi hakkındaki bilgileri tespit ve teyit imkanı doğmuştur. Buna göre Ferahü'l-Kalb, Abdî mahlaslı Abdurrahman bin Kurban Bek tarafından yazılmış bir eser olup 1863-64 yılında Sincan bölgesinde Muhammed Salih ibn Gurbat Sufi tarafından istinsah edilmiştir. Dinî-tasavvufî nitelikteki bu eser, Klasik Dönem Çağatay Türkçesi dil özellikleri ile birlikte lehçelerin oluşum sürecindeki mahalli özellikleri barındırması yönüyle tarafımızca Geç Dönem Çağatay Türkçesi dönemine dâhil edilmiştir. Çalışmamız Giriş, Metin, Dizin ve Tıpkıbasım bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde eser hakkında bilgi verilmiş; araştırmalarımız sonucunda ulaştığımız eserin müellifi, müstensihi, istinsah tarihi ve yeri hakkındaki tespitler aktarılmıştır. Eserin dil açısından değerlendirilmesi de bu bölümde yer almaktadır. Bu noktada eserdeki tüm yazım özelliklerini, ses ve biçim bilgisi özelliklerini sıralamak ve Çağatay Türkçesi grameri tekrarına düşmek yerine, eseri dâhil ettiğimiz Geç Dönem Çağatay Türkçesi dönemine işaret edecek yazım özellikleri ile ses ve biçim bilgisi özellikleri üzerinde durulmuştur. Metin bölümünde, Arap harfli metin çeviri yazı alfabesine aktarılmıştır. Dizin bölümünde, sözcüklerin metinde kullanılan anlamları verilerek kaynak dilleri belirtilmiştir. Tıpkıbasım bölümünde, eserin dijital kopyasının 80b-112a sayfalarının Arap harfli tıpkıbasımı verilmiştir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Ferahü'l-Kalb, Çağatay Türkçesi, Geç Dönem Çağatay Türkçesi, Yeni Uygur Türkçesi
Özet (Çeviri)
This study, which was prepared as a master's thesis, was carried out in includes pages 80b-112a of the work Farah al-Kalb registered at B1015 in the Institute of Oriental Manuscripts of the Russian Academy of Sciences in St. Petersburg. Apart from the copy we are working on, there is another copy of the work registered in the Academy of Sciences of Uzbekistan under the number 6211/1. Farah al-Kalb's Institute of Oriental Manuscripts of the Russian Academy of Sciences in St. Petersburg, number B1015, does not give information about the dimensions of the work, as it is a digital copy. They said copy does not provide information about the date of writing, the author or the copyist. As a result of our research, we have reached the information of the work in different catalogues and in line with this information, it has been possible to determine and confirm the information about the author, copyist, the place and date of writing. Accordingly, Farah al-Kalb is a work written by Abdurrahman bin Kurban Bek, with the pseudonym Abdi, and was copied by Muhammad Salih ibn Gurbat Sufi in the Xinjiang region in 1863-64. This religious-mystical work has been included in the Late Chagatai Turkish period, as it contains the language features of the Classical Period Chagatai Turkish, as well as the local features in the formation process of the dialects. Our work consists of Introduction, Text, Index and Facsimile sections. In the introduction, information about the work is given and as a result of our research, the determinations about the author, copyist, copy date and place of the work we reached were conveyed. An evaluation of the work in terms of language is also included in this section. At this point, instead of listing all the spelling features, phonetic and morphological features in the work and repeating the Chagatai Turkish grammar, the spelling features, phonetic and morphological features that will point to the Late Chagatai Turkish period, which we included in the work, were emphasized. In the text section, the text in Arabic letters has been transferred to the transliteration alphabet. In the index section, the source languages are specified by giving the meanings of the words used in the text. In the facsimile section, the Arabic script facsimile of pages 80b-112a of the digital copy of the work is given. KEY WORDS: Farah al-Kalb, Chagatai Turkish, Late Chagatai Turkish, New Uyghur Turkish
Benzer Tezler
- Geç Dönem Çağatay Türkçesiyle yazılmış Ferahü'l-Kalb (22b-54a) (Giriş-metin-dizin-tıpkıbasım)
Farah al-Kalb written in Late Chagatai Turkish (22b-54a)(Introduction-text-index-facsimile)
DİLARA TÜRKELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH BAKIRCI
- Geç Dönem Çağatay Türkçesiyle yazılmış Rāḥatüʾl-Kulūb'un 1B-32B yaprakları üzerinde dil incelemesi (İnceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)
Analysis of the language on pages 1B-32B of Râḥatüʾl-Qulûb written in Late Period Chagatai Turkish (Grammar-text-index-facsimile)
ŞEYDA ÖZFİDAN GÜNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI ZENGİN
- Geç Dönem Çağatay Türkçesi ile yazılmış bir hikâye güldestesi (İnceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)
An anthology of stories written in Late Chagatai Turkish (Analysis-text-index-facsimile)
ESRA GEÇER USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI ZENGİN
- Doğu Türkçesi Vaaz Koleksiyonu (Gramer-metin-çeviri-dizin)
Eastern Turkish Sermon Collection (Grammar-text-translation-index)
HAYRİ MEŞEDİBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıÇankırı Karatekin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET TURGUT BERBERCAN
- Geç dönem Çağatay edebiyatından günümüze Afganistan Özbek edebiyatının tarihi gelişimi ve Faryab edebi muhiti
The historical development of literature in Afghanistan today Uzbek late Chagatai literature and location in Faryab literary
MURAT AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NODİRKHON KHASANOV