Ders kitaplarında bağımlılık: Ortaokul ders kitapları üzerine bir içerik analizi
Addiction in textbooks: A content analysis on secondary school textbooks
- Tez No: 803300
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA ELİF KILINÇ, DOÇ. DR. GÜLSEREN ÇITAK TUNÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Sağlık Eğitimi, Education and Training, Psychology, Health Education
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Bu araştırmada Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu onayı ile ortaokullarda okutulan ders kitaplarını bağımlılık boyutuyla taramak ve içerik analizini gerçekleştirmek amaçlanmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda 20 ders kitabı cümle bazında incelenmiştir. İlk aşamada, bağımlılıkla ilgili kategoriler, kodlar ve alt kodlar oluşturulmuştur.“Teknoloji Bağımlılığı”,“Tütün Bağımlılığı”,“Madde Bağımlılığı”,“Davranışsal Bağımlılıklar”,“Sağlıklı Yaşam”ve“Bağımlılık Tanımlayıcılar”olmak üzere toplamda altı kategori ve 61 kod belirlenmiştir. İkinci aşamada, belirlenen kodların cümle bağlamında sıklığı (frekans) ve mesaj nitelikleri değerlendirilmiştir. Mesajlar içeriklerine göre;“görsel destek”,“uyarı”,“sorgulama”,“olumsuz yönlendirme”,“olumlu yönlendirme”ve“belirsiz”olmak üzere altı grupta sınıflandırılmıştır. Bağımlılıkla ilgili kodların kategori dağılımları (%) ve sıklıkları (f) sırasıyla;“Sağlıklı Yaşam”%38.7 (f=492),“Teknoloji Bağımlılığı”%34.9 (f=444),“Bağımlılık Tanımlayıcılar”%11.0, (f=139),“Madde Bağımlılığı”%7.2 (f=92),“Davranışsal Bağımlılık”%4.9 (f=62) ve“Tütün Bağımlılığı”%3.4 (f=43) olarak belirlenmiştir. Bağımlılık alt boyutlarında sınıflandırılmış olan mesaj niteliklerinin sıklık değerleri (f) incelendiğinde; sıklık (f) olarak en fazla yer aldığı kategoriler,“görsel destek”için sağlık yaşam (f=72),“uyarı”için teknoloji bağımlılığı (f=113),“sorgulama”için sağlıklı yaşam (f= 69),“olumsuz yönlendirme”(f=19) ve“olumlu yönlendirme”(f=58) için teknoloji bağımlılığı ve“belirsiz”nitelikteki mesajlar için sağlıklı yaşam (f=243) olarak bulunmuştur. Tütün bağımlılığı kategorisi,“görsel destek”(f=2),“uyarı”(f=27) ve“sorgulama”(f=3) mesaj nitelikleri yönünden en az sıklığa sahip olan bağımlılık alt boyutu olmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular değerlendirildiğinde, ortaokul ders kitaplarında bağımlılıkla ilgili en fazla“sağlıklı yaşam”konusuna vurgu yapıldığı fakat verilmek istenen mesajların çoğunun belirsiz nitelikte olduğu,“davranışsal bağımlılık”ve“madde bağımlılığı”kategorilerine yönelik mesajlara çok az yer verildiği ve“tütün bağımlılığı”kategorisindeki mesajların nitel ve nicel olarak yetersiz olduğu belirlendi.
Özet (Çeviri)
This study aims to scan and undertake a content analysis of the secondary school textbooks approved by the Board of Education of the Ministry of National Education in terms of addiction. For this purpose, 20 textbooks were analyzed on sentence basis. In the first step, addiction-related categories, codes and sub-codes were developed. A total of 61 codes were identified under 6 categories:“Technology Addiction”,“Tobacco Addiction”,“Substance Addiction”,“Behavioral Addictions”,“Healthy Living”and“Addiction Descriptors”. The second step assessed sentence frequency and message attribute of the identified codes. Based on their content, messages were classified into six groups:“visual support”,“warning”,“questioning”,“negative guidance”,“positive guidance”and“ambiguous”. The category distributions (%) and frequencies (f) of the addiction-related codes were as follows:“Healthy Living”38.7%(f=492),“Technology Addiction”34.9%(f=444),“Addiction Descriptors”11.0%(f=139),“Substance Addiction”7.2%(f=92),“Behavioural Addiction”4.9%(f=62), and“Tobacco Addiction”3.4%(f=43). When examining the frequency values (f) of the message attributes classified in the addiction sub-dimensions, the categories with the highest frequency (f) were healthy living for“visual support”(f=72), technology addiction for“warning”(f=113), healthy living for“questioning”(f=69), technology addiction for“negative guidance”(f=19) and“positive guidance”(f=58), and healthy living for“ambiguous”messages (f=243).The category of tobacco addiction had the lowest frequency of“visual support”(f=2),“warning”(f=27), and“questioning”(f=3) message attributes. The findings reveal that the issue of“healthy living”iss emphasized the most in secondary school textbooks regarding addiction, but the majority of the intended messages are ambiguous, the messages for the categories of“behavioural addiction”and“substance addiction”are very few, and the messages in the category of“tobacco addiction”are both qualitatively and quantitatively inadequate.
Benzer Tezler
- Ortaokul İngilizce öğretmenlerinin program uygulama yaklaşımlarının öğrencilerin motivasyonlarına ve akademik başarılarına etkisi
The effect of secondary school English teachers' curriculum implementation approaches on students' motivation and academic success
GÜLÇİN ÇELİKER ERCAN
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL ÇUBUKÇU
- 9-12 yaş çocuk kitaplarının, sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan değerler açısından incelenmesi: Gülten Dayıoğlu örneği
Examination of 9-12 years old children's books in termsof the values in the social studies curriculum: Gülten Dayıoğlu example
BÜŞRA ÇOŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEDAT AKTEPE
- Ortaokul sosyal bilgiler ders kitaplarının yenilikçi düşünme bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of middle school social studies textbooks in the context of innovative thinking
SADIK ŞANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİLMİ DEMİRKAYA
- Орто мектептин тарых програмасында 'россия' темасынын окутулушу (кыргызстан, казакстан, өзбекстан мисалында)
Ortaokul tarih programlarında 'Rusya' konusunun Öğretimi (Kırgızistan, Kazakistan ve Özbekistan örneğinde)'
DAİRBEK DARÇİBAEV
Yüksek Lisans
Kırgızca
2023
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURATBEK KOCOBEKOV
- 6.sınıf sosyal bilgiler ders kitabında önerilen edebi ürünlerin öğrenme alanlarında yer alan değerler açısından incelenmesi
Examination of literary works suggested in 6th grade social studies coursebook in terms of values in learning domains
AYŞE KAPAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FADİME SEÇGİN