Geri Dön

Fıkıh usûlünde kıyas delili

Islamic law in the fifth century comparison

  1. Tez No: 803569
  2. Yazar: MEHMET NEZİR CEYLAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ DUMAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İnönü Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 281

Özet

İslam hukukunun asli kaynakları Kur'an ve Sünnet (nass) tir. İslam hukukçularının akli çabalarını içine alan kıyas delili genelde icmadan sonra dördüncü delil olarak kabul edilmektedir. Karşılaşılan yeni bir meselenin hükmünü ortaya koymak için ilk olarak asli kaynaklara başvurulur. Nasslarda sabit bir hüküm bulunmadığı takdirde müçtehit, içtihat yoluyla mesele için hüküm aramaya koyulur. Nassların kapsamına girmeyen şerʽi ameli bir meselenin çözümünde gerçekleştirilen içtihat faaliyetinde, müçtehidin hangi metot veya metotları kullanacağı usûl ilminde önemli bir husustur. Zira Muâz hadisinde geçtiği gibi hakkında nass olmayan hiçbir olayın çözümsüz kalmayacağı önemli bir gerçek olup, İslam'ın kapsayıcı bir din olduğuna dair önemli bir işaret olarak kabul edilmektedir. Kıyas,-karşı çıkanlar olsa bile- İslam hukukunda içtihat faaliyetinin en önemli unsurlarından biri olup, nasların kapsam alanını genişleten bir delildir. Bu çalışma, İslam hukukunda kıyas delilinin akademik açıdan incelenmesini amaçlamaktadır. Kıyas delili, nasslarda açık bir hüküm olmadığı durumlarda benzer durumları karşılaştırarak hüküm çıkarma yöntemidir. Tez, kıyasın tanımını, dayanağını, yöntemini, uygulama alanlarını, tartışmalarını, beyân içtihadı ve diğer delillerle ilişkisini ele alacaktır. İslam hukuku içinde kıyas delilinin önemi, nassların kapsamını genişleten bir delil olarak kabul edilmekte ve hakkında nass olmayan hiçbir olayın çözümsüz kalmayacağı gerçeğiyle desteklenmektedir. Bu çalışmanın amacı, kıyas delilinin İslam hukukundaki yerini daha iyi anlayarak, gelecekte yapılacak çalışmalara katkıda bulunmaktır.

Özet (Çeviri)

The primary sources of Islamic law are the Quran and Sunnah (nass). The analogy evidence, which includes the intellectual efforts of Islamic jurists, is generally accepted as the fourth evidence after consensus. When dealing with a new issue, the first step is to refer to the primary sources. If there is no fixed rule in the nass, the mujtahid embarks on seeking a ruling through ijtihad. In the process of ijtihad for a Shar'i matter that does not fall within the scope of nass, the method or methods used by the mujtahid is an important aspect of usûl al-fiqh. As stated in the hadith of Mu'az, the fact that no event without nass will remain unresolved is an important truth and is considered as an indication of Islam being an inclusive religion. Despite objections, analogy is one of the most important elements of ijtihad in Islamic law and is a proof that broadens the scope of nass. This study aims to academically examine the analogy evidence in Islamic law. The analogy evidence is a method of deriving rulings by comparing similar situations when there is no clear rule in the nass. The thesis will cover the definition, basis, method, application areas, controversies, statement of ijtihad, and relationship with other evidence of analogy. The importance of the analogy evidence in Islamic law is accepted as a proof that expands the scope of nass and is supported by the fact that no event without nass will remain unresolved. The aim of this study is to contribute to future research by better understanding the place of the analogy evidence in Islamic law.

Benzer Tezler

  1. Klasik dönem Şiî fıkıh usûlünde akıl ve kıyas anlayışı

    Understanding of reason and qiyas in the classical period Shi'i fiqh usulation

    MUSTAFA BATUHAN ÇEBİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET İNANIR

  2. Kelâm'da burhan delili

    Burhan proof in kalam

    MUSTAFA BARIŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET AKBULUT

  3. İslam Hukuk metodolojisinde maslahat-ı mürsele

    Başlık çevirisi yok

    MUHAMMED TAYYİB KILIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    DinDicle Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ABDÜLKERİM ÜNALAN

  4. Şürünbülali'nin el-Ikdü'l-Ferid isimli risalesinin edisyon kritik ve muhteva incelemesi

    Başlık çevirisi yok

    SALİH HATİBOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YUSUF KILIÇ

  5. Asla mahsus olan hüküm üzerine kıyas yapmama ilkesi ve fürû-i fıkha yansımaları

    The principle of not making analogy on the judgement special to al-asl and its reflections on furuʻ al-fiqh

    ŞERİFE AĞBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET ALİ YARGI