İzmir ilindeki sulama kooperatiflerinin sulama performansının değerlendirilmesi
Evaluation of irrigation performances of irrigation cooperatives situated in İzmi̇r province
- Tez No: 805532
- Danışmanlar: PROF. DR. ERHAN AKKUZU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Su dağıtım performansı, Veri Zarflama Analizi, Su Temini Oranı, Sulama Suyu Temini Oranı, Water distribution performance, Data Envelopment Analysis, Relative Irrigation Supply, Relative Water Supply
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarımsal Yapılar ve Sulama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bu çalışmada, İzmir ili sınırlarında bulunan sulama kooperatiflerinin performans değerlendirilmesi, 2017 yılı verileri kullanılarak 30 sulama kooperatifi için ve 2012-2020 yılları bazında geçmişe dönük verilerin temin edildiği 11 sulama kooperatifi için yapılmıştır. Tez çalışmasında yer alan sulama kooperatiflerinin performans değerlendirmesi sonucunda, kooperatiflerin verimli çalışıp çalışmadıklarıtesbit edilmiş olup, elde edilen performans değerlendirme sonuçları ile kooperatiflerin birbirleri ile karşılaştırılmaları da yapılmıştır. Bu değerlendirmede IPTRID (Sulama ve Drenaj Araştırmaları ve Teknoloji İçin Uluslararası Program) tarafından önerilen performans göstergelerinden bazıları kullanılmıştır. Ayrıca sulama kooperatiflerinin 2017 ve 2012-2020 bazında performansları, DEAP bilgisayar programını kullanılarak Veri Zarflama Analizi ile de belirlenmiştir. Bu yöntem ile sulama kooperatiflerinin bir yılda fazladan kullanıp kaybettiği su miktarı hesaplanmıştır. Yapılan hesaplamalar sonunda sulama kooperatiflerinin 2012-2020 yılları bazında değerlendirilmeleri neticesinde, birim alana dağıtılan toplam yıllık sulama suyu göstergesi değeri ortalaması 4520 m3/ha, birim alana düşen toplam işletme bakım yönetim masrafı göstergesi ortalama değeri 492 TL/ha, su dağıtımında istihdam edilen her bir kişiye düşen masraf göstergesi ortalaması 20412 TL/kişi, şebekeye alınan birim sulama suyuna karşılık elde edilen ortalama gelir göstergesi değeri 0.25 TL/m3 , birim sulama alanına karşılık elde edilen gelir göstergesi ortalama değeri 42992 TL/ha olarak elde edilmiş olup, sulama kooperatiflerinin Veri Zarflama Analizi ile 2017 yılı verileri ile değerlendirilmesi neticesinde, sulama kooperatifleri teknik etkinlik değerleri ortalaması 0.19olarak elde edilmiş olup, aynı analizin 2012-2020 yılları bazında yapılması sonucunda sulama kooperatifleri ortalama teknik etkinlik değerleri ortalaması 0.79 olarak bulunmuştur. Bu sonuçlarla, sulama kooperatifleri verimliliklerinin yıllar bazında artmasıyla birlikte, kaynaklarını daha verimli kullanmaları gerektiği belirlenmiştir. Bu tez çalışmasında sulama kooperatiflerinin 2012-2020 yılları arasındaki performansı, İzmir DSİ 2. Bölge Müdürlüğün'den alınan fizibilite raporları ile karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonucunda sulama kooperatiflerinin birim sulama alanına karşılık elde edilen gelir göstergesi bazındabaşarılıolduğu görülmüştür. Veri Zarflama Analizi ile Ören, Aziziye, Çamönü sulama kooperatiflerinde su girdisinin verimli kullanıldığı tesbit edilmiştir. Sulama kooperatifleri SSTO (sulama suyu temin oranı) değerleri ortalaması 1.37 olurken en başarılı sulama kooperatifi Selçuk sulama kooperatifi olmuştur. Sulama kooperatifleri STO (su temini oranı) değeri, 2017 yılı bazında ortalama 1.63 olarak hesaplanmış olup, en başarılı kooperatif Çamönü sulama kooperatifidir. Sulama kooperatiflerinin birim sulama alanına karşılık elde edilen gelir göstergesi ve şebekeye alınan birim sulama suyuna karşılık elde edilen gelir göstergeleri bağlamında başarılı oldukları ve verimlerinin arttırılması için birim alana tahsis edilen su miktarını azaltıp, su kaynaklarını daha verimli kullanmaları gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the performance evaluation of irrigation cooperatives situated in İzmir province has been done for 30 cooperatives in 2017 and also done for the 2012-2020 year period by visiting 11 coopertives in selected villages.The aim of this thesis is the determination of performance of selected irrigation cooperatives situated in İzmir province to find the cooperatives which are using their resources economically and also to compare the cooperatives with each other for the years mentioned above. This evaluation has been done by using some IP TRID indicators that have been developed forthe purpose of evaluation that is made for irrigation and drainage sector. Performance of irrigation cooperatives has been evaluated by using DEAP computer programme belonging to Data Envelopment Analysis for the year 2017 and also for the 2012-2020 year period. The exess water or lost water of cooperatives has been calculated with the analysis for the years mentioned above. After the calculation of indicators the following results have been obtained for the 2012-2020 year period; the mean value of annual irrigation water supply per unit irrigated area has been found as 4520 m3/ha and the maen value of total managment, operation and maintanence cost per unit area has been calculated as 492 TL/ha , total cost per person employed on water delivery has been found as 20412 TL/person and avarage reavenue per cubic meter of irrigation water supplied has been calculated as 0.25 TL/m3 and the mean value of output per unit irrigated area has been found as 42992 TL/ha. To evaluate the performance of irrigation cooperatives a Data Envelopment Analisis has been done for 30 irrigation cooperatives for the year 2017 and later for the year period between 2012 and 2020. The mean technical efficiency score of irrigation cooperatives has been obtained as 0.19 for 2017 and obtained as 0.79 for the year period 2012-2020. The results showed that although irrigation cooperatives has increased their productivity through the years, it has been evaluated that they were unable to use their resources succesfully and they had to be more productive. The performance of irrigation cooperatives between 2012 and 2020 have been compared with the feasibility reports that have been taken from State Water Works Department. This comparation proved that the profit obtained from agricultural activities per area of irrigation cooperatives was a good indicator. DEAP Data Envelopment Analysis showed that Ören, Aziziye and Çamönü irrigation cooperatives have not experienced water losses. RIS (relative ırrıgation water supply) indicator mean value has been obtained as 1.37 and Selçuk irrigation cooperative was the most succesful in this respect. RWS (relative water supply) mean value of irrigation cooperative has been calculated as 1.63 for the year 2017 and the most succesful cooperative was Çamönü irrigation cooperative in this respect. It has been observed that irrigation cooperatives were succesful in respect to the indicators showing the profit obtained from agricultural activities per area and also the indicator showing the profit obtained by selling water to farmers per unit water distributed to irrigation cooperatives. The conclusion derived from this thesis was that the irririgation cooperatives situated in İzmir should decrease exess water by using water resources more frugally and economically.
Benzer Tezler
- Çekirdeksiz kuru üzümde uygulanan politikanın Ege Bölgesinde üretim ve üretici açısından sonuçlarının değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
GÜVEN ÖZERİN
- Damla sulama sistemlerinde kullanılan bazı ekipmanların İzmir ilindeki imalat ve pazarlama durumu
Manufacturing and marketing situation several equipments used in drip irrigation systems, in the province of İzmir
KEREM DOLGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
ZiraatEge ÜniversitesiTarım Makineleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN YÜRDEM
- Bir grup lise öğrencisinin stresle başa çıkma yolları ile strese karşı dayanıklıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The Relation between coping strategies of high school students under stressful experiences and their level of hardiness in stressful situations
MERAL PAMIK ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FERDA AYSAN
- İzmir Kuş Cenneti'nin hidrolojisi, hidrojeolojisi ve hidrojeokimyası
Hydrology, hydrogeology and hydrogeochemistry of İzmir bird paradise
ADİLE MELİS SOMAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiUygulamalı Jeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİ FİLİZ
- İzmir civarında yandere sorunları ve bu sorunların çözümü için yapılan dere ıslahı çalışmalarına ilişkin bir inceleme
Başlık çevirisi yok
HATİCE KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
ZiraatEge ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİZ BALCI