Saygun ve töresellik: Modal anlayışı bağlamında bestecinin görüş ve düşüncelerinin kavramsal ve kuramsal kökenlerinin irdelenmesi ve yapıtlarından örneklerle törelerin tanımlanması
Saygun and modality: Examination of the conceptual and theoretical origins of the composer's views and thoughts in the context of his modal understanding and identification of 'töre's with examples from his works
- Tez No: 806708
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ TURGAY ERDENER
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kompozisyon, Koro ve Orkestra Şefliği Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 256
Özet
Besteciliğinin yanı sıra bir budun müzikbilimci olan Ahmed Adnan Saygun'un araştırmaları ve kuramsal çalışmalarıyla beslenen ve ilkinden sonuncusuna kadar 'modal bir çalışma' içinde olduğunu belirterek anlayış bakımından bir sürekliliğin varlığına işaret ettiği yapıtlarında şekillenen kendine özgü ses dünyasının ve müzik anlayışının temelinde yatan şey modalite —veya kendisine özgü bir sözcük seçimiyle belirtilecek olursa— töreselliktir. Bu çalışmanın amacı, bestecinin modal anlayışını dayandırdığı antik Yunan müzik kuramını neden temel aldığı, bu bağlamda görüş ve düşüncelerinin bunları önceleyen veya çevreleyen yayınlarla nasıl bir bağı olduğu sorularını irdelemek ve böylece bestecinin kuramsal yayınları ve araştırmalarında kullandığı kavramları ele alarak bu kavramların müzikleri ve biçemiyle olan ilişkisini açımlamaya çalışmaktır. Çalışmanın birinci bölümünde Saygun'un modal anlayışının kavramsal çerçevesinin sınırları ve dayanakları açıklanmış, bu anlayışın düşünsel kökleri, yayınlarındaki çeşitli ifadelerin karşılaştırmalı olarak ele alınmasıyla irdelenmiştir. İkinci bölümde ise, bu anlayışın temelinde yer alan 'mod' kavramının 'makam' ve Saygun'a özgü bir terim olan 'töre'yle olan ilişkisi, bu kavramlar arasındaki ortaklıklar ve ayrım noktaları kendisinin görüşleri üzerinden açıklanmaya çalışılmış ve bu bağlamda besteci üzerine yapılan çalışmalarda görülen kavramsal ve kuramsal sorunlar, bestecinin görüşlerinin sağlamasını yapmak amacıyla ayrıntılı bir biçimde ele alınmıştır. Son olarak, bestecinin yapıtlarında kullandığı dizisel gereçlerin nasıl adlandırılması ve tanımlanması gerektiğini göstermek amacıyla, çeşitli yapıtlardan seçilen kesitlerde kullanılan törelere ilişkin örnekler verilmiştir. Saygun'un müzik anlayışıyla kuramsal görüşleri ve kullandığı kavramlar arasında doğrudan ilişki kurarak bu ilişkiyi ayrıntılı bir biçimde ele alan çalışmaların sayısı son derece sınırlıdır. Bu bakımdan, bu çalışmanın bestecinin biçeminin temelinde yer alan mod olgusuna yaklaşımının doğru bir bağlam içinde değerlendirilmesine ve böylece kendisinin özgün müzik dilinin daha iyi anlaşılmasına katkı sunacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The basis of Ahmed Adnan Saygun's unique sound world and musical understanding, which is shaped in his works, where he points to the existence of a conceptual continuity by stating that he was in a 'modal study' from the first to the last one, and fed by the research and theoretical studies by him, who is a musicologist as well as a composer, is modality — or if it is to be indicated by an expression chosen explicitly by him and derived from the word root töre— it is töresellik. In the first part of this study, the boundaries and grounds of the conceptual framework of Saygun's modal understanding are explained, and the intellectual roots of this understanding are examined comparatively by focusing on various thoughts and expressions in his publications. In the second part, the relationship between the terms 'mode', which is at the base of this understanding, 'makam' and 'töre', which is a term specific to Saygun, and the commonalities and distinctions between these terms are tried to be explained through his own views, and in this context, common terminological and theoretical problems, some of which are to be called mumpsimuses, observed in the studies about the composer are thoroughly addressed to prove the composer's viewpoints. Finally, in order to show how the modal scales used by the composer in his works should be named and defined, examples of the töres used in selected excerpts from various works have been provided. The number of studies that directly establish a detailed relationship between Saygun's compositional concept, theoretical views, and the terms he employs in his publications is extremely limited. In this regard, it is believed that this study will contribute to the proper evaluation of the composer's approach to 'mode' in a correct context and thus to a better apprehension of his unique musical language.
Benzer Tezler
- Ahmed Adnan Saygun ve Kerem Operası
Ahmed Adnan Saygun and Kerem Opera
SETA KÜRKÇÜOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sahne ve Görüntü SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. MESUT İKTU
- Kerem Operası librettosundaki kurgusal unsurların kerem ile aslı hikayesi ve Kerem ile Aslı Oyunu bağlamında inceleme ve karşılaştırılması
Inspection and comparison of the fictional elements in the libretto of Kerem the opera, in the contexts of the story and of the play of Kerem and Asli
ELİF SANEM GÜLEÇ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2009
MüzikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. RUHİ AYANGİL
- Ahmed Adnan Saygun ve Necil Kâzım Akses'in Taşbebek ve Bayönder operalarının modern ulus kurgusu bağlamında incelenmesi
The research on Ahmed Adnan Saygun's Taşbebek opera and Necil Kâzım Akses's Bayönder opera in the context of modern nation design
TEVFİK TUNCA ÜNDER
- Ahmed Adnan Saygun ve Ferit Tüzün'ün seçilmiş senfonik eserlerinde yer alan trompet sololarının incelenmesi
This research aimed to examine the trumpet solos in Ahmed Adnan Saygun and Ferit Tüzün selected symphonic works
GÖKHAN PAR
- Ahmed Adnan Saygun ve 'İnci'nin Kitabı' Op. 10
Ahmed Adnan Saygun and 'İnci's Book' Op. 10
MEHMET OZAN ÖZALTUNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
MüzikCumhuriyet ÜniversitesiMüzik Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. MUSTAFA HİLMİ BULUT