Geri Dön

Antepli Aynî Divanı'nın bağlamsal dizini ve işlevsel sözlüğü

Contextual index and functional dictionary of the Divan of Antepli Aynî

  1. Tez No: 806965
  2. Yazar: MUSTAFA AKAY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HALİL İBRAHİM YAKAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Antepli Aynî Divanı, Anlamlandırma, Bağlamsal Dizin ve İşlevsel Sözlük, 18. Yüzyıl, Tebdiz projesi, Divan of Antepli Aynî, Interpretation, Contextual Index and Functional Dictionary, 18th Century, Tebdiz project
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 3233

Özet

Bağlamsal dizin ve işlevsel sözlük çalışmaları, edebî eserlerde yer alan kelimelerin ve kelime gruplarının içinde bulundukları bağlamda değerlendirilip anlamlandırılması esasına dayanır. Prof. Dr. İsmail Hakkı Aksoyak yönetiminde başlatılan ve hızla devam eden Tebdiz projesi sayesinde geçmişte yazılan birçok edebî eserde yer alan kelimelerin ve kelime gruplarının bağlamsal anlamı tespit edilmektedir. Böylelikle, günümüzdeki bir okur merak ettiği bir kelime veya kelime grubunun anlamını, içinde geçtiği edebî metnin bağlamından hareketle anlamlandırılmış olarak öğrenebilecektir. Birçok araştırmacı, edebiyatımızın güzide eserlerinde yer alan kelime ve kelime gruplarının bağlamsal anlamını bularak Tebdiz sistemine işlemektedir. Sistemdeki eser ve anlam sayısı günden güne artmaktadır. Furkan Öztürk'ün hazırladığı Baki Divanı Sözlüğü ile başlayan bu akım zenginleşerek sürmektedir. Bu çalışmamızda 18. yy. sonu ile 19. yy. başında yaşamış olan ve edebî ürünlerinin büyük bir bölümünü İstanbul'da oluşturmuş olan Antepli Aynî'nin Divanı'nda yer alan kelime ve kelime gruplarının bağlamsal anlamı incelenmiştir. Çalışmamızda, Prof. Dr. Mehmet Arslan tarafından 2004 yılında Kitabevi Yayınları tarafından yayımlanan Antepli Aynî Divanı adlı eser kullanılmıştır. 827 manzume ve 5022 beyitten oluşan bu edebî eserdeki kelime ve kelime gruplarının bağlamsal anlamlarının bulunup Tebdiz sistemine işlenmesi ile Antepli Aynî Divanı'nın işlevsel sözlüğü oluşturulmuş oldu. Bu çalışmanın hem çalıştığımız eserin hem de ait olduğu dönemin, 18. yy. sonu ve 19. yy. başı, edebî metinlerinin daha iyi anlaşılmasına katkı sunacağı düşüncesindeyiz.

Özet (Çeviri)

Contextual index and functional dictionary studies are based on the evaluation and interpretation of words and word groups in literary works in the context they are in. Thanks to İsmail Hakkı Aksoyak's executives and the Tebdiz project, which continues rapidly, the contextual meanings of words and group words in many literary works are determined. Nowadays, a contemporary reader will be able to learn a discussion of a phrase or group of words, in which the literary order of the transfer is made meaningful. Many researchers work the Tebdiz system by finding the centextual measurements of words and meanings in the system is increasing day by day. This trend, which started with the Baki Divanı Dictionary prepared by Furkan Öztürk, continues by enriching it. In this study, the contextual meaning of the words and word groups in the Divan of Antepli Aynî, who lived in the late 18th and early 19th centuries and created a large part of his literary works in İstanbul, was exanined. In our study, the work named Antepli Aynî Divanı, published by Prof. Dr. Mehmet Arslan in 2004 by Kitabevi Publishing was used. The functional dictionary of the Divan of Antepli Aynî was created by finding the contextual meanings of the words and word groups in this literary work consisting of 827 verses and 5022 couplets and processing them into the Tebdiz system. We think that this study will contribute to a better understanding of both the work we are working on and the literary texts of the period, end of the 18th century and the beginning of the 19th century.

Benzer Tezler

  1. Antepli Aynî Dîvânı'nda toplumsal hayat

    Social life in Antepli Aynî's Dîvân

    AYŞE ZEHİR MACAKOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGE ÖZTEKİN

  2. 19.yüzyıl divanlarında mutfak kültürü

    The culinary culture of 19. centuries dîvans

    ESRA KONUK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FATİH SONA

  3. Ankara Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu'nda 06 mil yz a 10103 yer numaralı Mecmu'a-i Eş'ar (inceleme-karşılaştırmalı metin)

    Ankara National Library Wri̇ti̇ng Collection 06 mil yz a 10103 place number Mecmu'a-i Eş'ar (examination-comparative text)

    AYŞE NUR AYHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve EdebiyatıDüzce Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLHAN GENÇ

  4. Antepli Âynî'nin Sâkînâmesi (Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)

    Antepli Âyni'nin Sâkînâmesi (Concordance and functional dictionary)

    SABRİ AYTIŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıGaziantep Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL İBRAHİM YAKAR

  5. Yenidoğanlarda topuk kanı alırken uygulanan titreşimin ağrı üzerindeki etkisi

    Effect of vibration applied during heel stick in newborn on pain

    NİHAL ANTEPLİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    HemşirelikGaziantep Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEYNEP GÜNGÖRMÜŞ

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF BİLSİN