Geri Dön

Yazma motivasyonu, özerkliği ve öz düzenleme yetkinliği ile yaratıcı düşünme eğilimine ilişkin yapısal eşitlik modeli

A structural equation model of writing motivation, autonomy and self-regulation competence and creative thinking disposition

PDF İndir

  1. Tez No: 807882
  2. Yazar: HACER DENİZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SEZGİN DEMİR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Fırat Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 447

Özet

Yazma, zihinde yapılandırılan sembolik anlamın simgelerle aktarımını sağlayan bir iletişim aracıdır. Bu iletişim aracını başarılı ve etkili kullanabilmek için yaratıcılık, öz düzenleme, özerk öğrenme, analiz-sentez, sıralama, sınıflama gibi beceriler gereklidir. Ancak yeterince gelişmeyen yazma becerisi; öğrencilerin kendilerini yetersiz ve başarısız hissetmelerine, yazmadan kaçmalarına, isteksizlik ve motivasyonsuzluk yaşamalarına neden olan, yazma becerilerinin gelişimini engelleyen bir kısır döngüyü oluşturmaktadır. Buna karşın yazma motivasyonu; yazma öncesinde ve yazma sırasında yazma isteği, dikkat, özen, enerji, öz yeterlik algısı gibi bireyin yazma başarısını artıran faktörleri desteklemektedir. Bu nedenle yaratıcı metin üretimi, yazma gelişimi ve alışkanlığı adına bir yandan yazma motivasyonunun artırılması gerekirken bir yandan da öz düzenleme yetkinlikleri ve özerklik algılarının desteklenmesi gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı; ortaokul öğrencilerinin yazma motivasyonlarının yazma özerkliği ve öz düzenleme yetkinlikleri üzerinden yaratıcı düşünme eğilimleriyle ilişkilerini belirlemek, öğrenci ve öğretmenlerin görüşlerine başvurarak bu ilişkileri açıklamaktır. Karma yöntemle gerçekleştirilen araştırmada açıklayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Nicel ve nitel veri türlerinin en iyi yönlerinin yakalanmasını sağlayan bu modelin nicel aşaması, deneysel olmayan korelasyonel desende gerçekleştirilirken nitel aşaması, sosyoloji ve psikoloji temelli olan araçsal durum çalışması deseninde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini 2021-2022 eğitim öğretim yılında, Türkiye'de ortaokul düzeyinde eğitim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Ulaşılabilirlik temel alınarak 2021-2022 eğitim öğretim yılında Elazığ il merkezindeki resmî okullarda öğrenim gören ortaokul öğrencileri alt evren olarak belirlenmiştir. Evrenin en az hata ile yansıtılabilmesi için alt evren içerisinden 1728 ortaokul öğrencisine ulaşılmıştır. Bire bir görüşmeler için çalışma grubunun seçileceği örneklem oldukça büyük ve geniş dağılım gösterdiğinden nitel çalışma grubu belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemleri içerisinde yer alan tipik durum örnekleme ile bir okul belirlenmiştir. Ardından tabakalı amaçsal ve ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak çalışma grubu oluşturulmuştur. Odak grup görüşmeleri için nicel araştırmanın gerçekleştirildiği okullardaki Türkçe öğretmenleri içerisinden amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak çalışma grubu belirlenmiştir. Nicel verilerin toplanmasında, bu araştırma kapsamında araştırmacılar tarafından geliştirilen Yazma Özerkliği Algısı Ölçeği, Yazma Öz Düzenleme Yetkinliği Ölçeği ve Yaratıcı Düşünme Eğilimi Ölçeği ile Deniz ve Demir (2019) tarafından geliştirilen Yazma Motivasyonu Ölçeği kullanılmıştır. Nitel verilerin toplanması için ortaokul öğrencilerine yönelik Yarı Yapılandırılmış Bire Bir Görüşme Kılavuzu ile Türkçe öğretmenlerine yönelik Odak Grup Görüşme Kılavuzu geliştirilmiştir. Veriler analiz edilirken katılımcıların cinsiyetleri, sınıf düzeyleri, günlük kitap okuma durumları, düzenli egzersiz yapma, uyku ve beslenme alışkanlıkları, çoğunlukla tercih ettikleri oyun ortamı, kardeş sayıları, okul öncesi eğitim durumları, hobi ve egzersiz türleri, uyku ile okul öncesi eğitim süresi, anne ve baba eğitim durumları, baba mesleği, annenin çalışma durumu sürekli veya süreksiz değişken olarak belirlenmiştir. Yazma motivasyonu, özerkliği, öz düzenleme yetkinliği ile yaratıcı düşünme eğilimi arasındaki ilişkiler YEM ile incelenmiştir. Dikkat çeken bulguları açıklamak için bire bir ve odak grup görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Yorumlama sürecinde betimsel fenomenoloji kullanılarak olgunun tanımlanması, yorumsayıcı fenomenoloji kullanılarak olgunun açıklanması hedeflenmiştir. Literatür ve çoklu veri kaynaklarıyla bulgulara ait yorumlar desteklenmiştir. Görüşlerin içerik analiziyle kodlar belirlenmiş ve betimsel analizle tanımlamalar gerçekleştirilmiştir. SPSS, LISREL, AMOS ve MAXQDA programları kullanılarak gerçekleştirilen analizler sonucu ulaşılan bulgular, alan yazından hareketle yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda ortaokul öğrencilerinin yazma motivasyonları, özerklikleri, öz düzenleme yetkinlikleri ile yaratıcı düşünme eğilimleri arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Bu doğrultuda test edilen model doğrulanmış, yazma motivasyonu ile özerkliğinin yazma öz düzenleme üzerinden yaratıcı düşünmeyi dolaylı şekilde anlamlı olarak orta etki büyüklüğünde etkilediği belirlenmiştir. Model içerisindeki doğrudan etkilerin güçlü etki büyüklüğünde (.38-.49) anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin yazma motivasyonları, özerklikleri ve öz düzenleme yetkinlikleri ile yaratıcı düşünmelerinin düzenli yaptıkları spor türüne, okul öncesi eğitim sürelerine göre farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Buna karşın, öğrencilerin yazma motivasyonlarının düzenli beslenme alışkanlığı olan ve en az bir hobiyle ilgilenen, anneleri çalışan, okul öncesi eğitim alan ortaokul öğrencilerinin lehine küçük; düzenli egzersiz yapan ve günlük kitap okuyan, çoğunlukla gerçek ortamda oyun oynayan öğrencilerin lehine orta etki büyüklüğünde istatistiksel olarak anlamlı şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. Yazma özerkliği, öz düzenleme yetkinliği ile yaratıcı düşünmelerinin cinsiyete, düzenli uyku alışkanlığına göre; yaratıcı düşünmelerinin kardeş sayısına, anne ve baba eğitim durumuna, baba mesleğine göre; yaratıcı düşünme eğiliminin okul öncesi eğitime göre küçük etki büyüklüğünde farklılaştığı tespit edilmiştir. Cinsiyet, oyun ortamı, düzenli uyku, hobi, egzersiz ve okuma alışkanlıkları bileşenleri ile gerçekleştirilen yinelemesiz yapısal modeller doğrulanmıştır.

Özet (Çeviri)

Writing is a communication tool that provides the transfer of the symbolic meaning structured in the mind with symbols. In order to use this communication tool successfully and effectively, skills such as creativity, self-regulation, autonomous learning, analysis-synthesis, sequencing, and classification are necessary. However, insufficiently developed writing skills create a vicious circle that prevents the development of writing skills, which causes students to feel inadequate and unsuccessful, to avoid writing, to experience reluctance and lack of motivation. On the other hand, writing motivation supports factors that increase an individual's writing success, such as willingness to write, attention, care, energy, self-efficacy perception before and during writing. Because of that, it is necessary to increase the motivation to write in order to support the production of creative texts and to ensure the development and habit of writing. On the other hand, it is considered important to support self-regulation competencies and perceptions of autonomy. The purpose of this study is to determine the relationship between the writing motivation of secondary school students and their creative thinking dispositions through their writing autonomy and self-regulation competencies, and to explain these relationships by referring to the opinions of students and teachers. Explanatory sequential design was used in the research, which was carried out with mixed method. Students studying at secondary school level in Turkey in the 2021-2022 academic year constitute the population of the research. Because of accessibility, secondary school students studying in public schools in the city center of Elazig in the 2021-2022 academic year, which is included in this universe, were determined as the sub-population. In order to reflect the universe with the least error, 1728 secondary school students were reached from the sub-population. Since the sample from which the study group would be selected for one-to-one interviews is quite large and widely distributed, the qualitative study group has been determined. A school was determined by typical case sampling, which is one of the purposive sampling methods. Then, the study group was formed by using the stratified purposive and criterion sampling method. For the focus group interviews, the study group was determined by using the criterion sampling method, one of the purposive sampling methods, among the Turkish teachers in the schools where the quantitative research was carried out. In the collection of quantitative data, the Writing Autonomy Perception Scale, the Writing Self-Regulation Competence Scale and the Creative Thinking Disposition Scale developed by the researchers within the scope of this research, and the Writing Motivation Scale developed by Deniz and Demir (2019) were used. In order to collect qualitative data, a Semi-Structured One-to-One Interview Guide for secondary school students and a Focus Group Interview Guide for Turkish language teachers were developed by the researchers. While analyzing the data; participants' gender, grade levels, daily reading, regular exercise, sleep and eating habits, mostly preferred game environment, number of siblings, preschool education status, hobby and exercise types, sleep duration, preschool education year, mother and father education status, father's occupation and mother's working status were determined as continuous or discontinuous variables. Regression and structural equation modeling examined relationships between writing motivation, autonomy, self-regulation competence and creative thinking disposition. One-to-one and focus group interviews were conducted to explain the striking findings. In the interpretation process, it is aimed to define the phenomenon by using descriptive phenomenology, and to explain the phenomenon by using interpretive phenomenology. The codes were determined by content analysis of opinion and definitions were made with descriptive analysis. The findings obtained as a result of the analyzes performed by using SPSS, LISREL, AMOS and MAXQDA programs were interpreted based on the literature. As a result of the research, significant relationships were found between secondary school students' writing motivation, autonomy, self-regulation competencies and creative thinking dispositions. In this direction, the tested model was confirmed. It has been determined that writing motivation and autonomy indirectly affect creative thinking through writing self-regulation, with a moderate effect size. It has been determined that the direct effects within the model are significant in the strong effect size. It has been determined that students' writing motivations, autonomy, self-regulation competencies and creative thinking do not differ according to the type of sports they regularly do and their pre-school education period. On the other hand, it was determined that the writing motivations of the students differed slightly in favor of the secondary school students who had regular eating habits and were interested in at least one hobby, whose mothers were working and who received pre-school education. The other determination is that there is a statistically significant difference in the medium effect size in favor of the students who exercise regularly, read books daily, and mostly play games in the real environment. It has been determined that writing autonomy, self-regulation competence and creative thinking differ according to gender and regular sleeping habits; creative thinking differs according to the number of siblings, education level of parents, and father's profession; creative thinking disposition differs in small effect size compared to pre-school education. Non-repetitive structural models were confirmed in terms of gender, play environment, regular sleep, hobbies, exercise, and reading habits.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    883853

    Empowering learner autonomy for developing writing skills through ai-enhanced reflective journals

    Yapay zekâ destekli yansıtıcı günlükler aracılığıyla yazma becerilerinin geliştirilmesi için öğrenen özerkliğinin güçlendirilmesi

    SENA KÖNEZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELAMİ AYDIN

  2. Tez No

    860515

    Öğretimde e-değerlendirme araçlarının kullanımı üzerine bir meta-sentez çalışması

    A meta-synthesis study on the use of e-assessment tools in instruction

    ELİF TUNA PUSA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesi

    Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERKAN DİNÇER

  3. Tez No

    435227

    Türk ve İranlı İngilizce öğretmen adaylarının kullandıkları telafuz öğrenme stratejileri ve motivasyon türlerinin belirlenmesi

    The determination of motivation types and pronunciation learning strategies employed by Turkish and Iranian English teacher trainees

    AHMAD MORADI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET DEMİREZEN

  4. Tez No

    239060

    A self-determination approach to teaching writing in pre-service efl teacher education

    İngilizce öğretmenliği bölümünde yazma öğretimine öz-belirlemeci bir yaklaşım

    SAVAŞ YEŞİLYURT

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2008

    İngiliz Dili ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET TAKKAÇ

  5. Tez No

    304289

    Öz-düzenleme stratejileri öğretiminin öğrencilerin İngilizce başarılarına, öz-düzenleme stratejileri kullanımına ve tutumlarına etkisi

    The effect of self-regulated learning strategies instruction on students? English achievement, self-regulated learning strategy use and attitude

    ASLIHAN KUYUMCU VARDAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Eğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEKİ ARSAL

Geri Dön