Ortoreksiya nervoza ve erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigating the relationship between orthorexia nervosa and early maladaptive schemas
- Tez No: 809834
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN HERDİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Antalya Bilim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Bu çalışmada erken dönem uyum bozucu şemalar ile Ortoreksiya Nervoza arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda erken dönem uyum bozucu şemaların ortorektik eğilimi ne ölçüde yordadığı tespit edilmiştir. Çalışmanın örneklemini 18-65 yaş aralığındaki 510 yetişkin birey oluşturmaktadır. Çalışmanın ölçüm araçları olarak Sosyodemografik Bilgi Formu, Ortoreksiya Nervoza Ölçeği (ORTO-11) ve Young Şema Formu Kısa Form – 3 (YŞÖKF-3) kullanılmıştır. Veriler tek yönlü varyans analizi (ANOVA), bağımsız örneklem t- testi, Pearson korelasyon analizi ve regresyon analizi üzerinden incelenmiştir. Yürütülen analizler sonucunda, ortorektik eğilimin erken dönem uyum bozucu şema boyutları arasından karamsarlık, sosyal izolasyon, duyguları bastırma, onay arayıcılık, cezalandırılma, tehditler ve hastalıklara karşı dayanıksızlık, yüksek standartlar, ayrıcalıklılık/yetersiz öz denetim şema boyutları ile negatif yönde ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Buna ek olarak, ortorektik eğilim ile boy, beslenme biçimi, kilo memnuniyeti ve egzersiz sıklığı sosyodemografik değişkenleri ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Çalışmanın amacı doğrultusunda yürütülen regresyon analizi sonucu iki model oluşturulmuştur. İlk modelde yaş, boy, kilo memnuniyeti, egzersiz sıklığı, onay arayıcılık, karamsarlık, terk edilme ve yüksek standartlar ile varyansın %14,8'ini açıklandığı görülmüştür. Erken dönem uyum bozucu şemaların ortorektik eğilimi yordama düzeyi için kurulan modelde ise yüksek standartlar ve onay arayıcılık şemalarının varyansın %5'ini yordadığı tespit edilmiştir. Çalışma içerisinde Ortoreksiya Nervoza'nın tanısal sınıflandırılmasına dair tartışmaya şema perspektifinden ele alınarak yer verilmiştir. Çalışmanın bulguları ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış ve araştırmanın katkıları belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of the present study is to examine the relationship between orthorexia nervosa and early maladaptive schemas. In accordance with the purpose of the study, it was aimed to determine to what extent early maladaptive schemas (EMS) predicted the orthorexic tendency. The samples of the study consists of 510 adult individuals between the ages of 18-65. Within the framework of the research hypotheses, several scales and test were applied to the participants following: Sociodemographic Information Form, Orthorexia Nervosa Scale (ORTO-11) and Young Schema Questionnaire Short Form – 3 were used as measurement tools. Analysis of Variance (ANOVA), independent samples t-test, Pearson's correlation analysis and linear regression analysis were applied in the analysis of data. The statistically significant negative correlations were observed between the orthorexic tendency and schemas such as negativity/pessimism, social isolation, emotional inhibition, approval-seeking, punitiveness, unrelenting standards/hypercriticalness, vulnerability to harm or illness and insufficient self-control/self-discipline schemas. In addition to the aforementioned findings, the orthorexic tendency was found to be correlated with the sociodemographic variables such as height, weight satisfaction, dietary patterns and the frequency of exercise. As the results of the linear regression analysis, two models were built. The first model consisted of age, height, weight satisfaction, the frequency of exercise, abandonment, pessimism, approval-seeking and unrelenting standards schemas; explaining the 14,8% of the variance. The second model built with the EMSs and orthorexia nervosa only consisted of unrelenting standards and approval seeking schemas, predicting the 4.1% of the variance. The discussion on the diagnostic classification of orthorexia nervosa, which may belong on the eating disorder or obsessive-compulsive spectrum, from the schema perspective was included. The findings of the study were discussed within the scope of the relevant literature.
Benzer Tezler
- Erken dönem uyumsuz şemaların ortoreksiya nervoza üzerindeki yordayıcı etkisi ve sağlık anksiyetesi ile ilişkisinin incelenmesi
The predictive effect of early maladaptive schemas on orthorexia nervosa and the examination of their relationship with health anxiety
ELİF TUNA GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA KAHRAMAN
- Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin ortoreksiya nervoza (Sağlıklı beslenme takıntısı) belirtilerinin obsesif inançlarla ilişkisi
The relationship between obsessive beliefs and orthorexia nervosa (healthy nutrition obsession) symptoms of Ondokuz Mayis University Medical Faculty students
BURÇİN GÜNEY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA FEVZİ DİKİCİ
- Lise öğrencilerinin beslenme davranışları, ortoreksiya nervoza ve obsesif kompulsif bozukluk ilişkisi
Nutrition behavior of high school students, relationship between orthorexia nervosa and obsessive compulsive disorder
BURCU TOKLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiÇukurova ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSİN AKPINAR
- Pandemi hastanesinde çalışan personelin Covid-19 korkusu ile ortoreksiya nervoza arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between the fear of Covid-19 and orthorexia nervosa of the staff working in the pandemic hospital
FULYA TÜRKMENÇALIKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve Diyetetikİstanbul ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERYEM MERVE ÖREN
- Spor salonunda spor yapanlarda ortoreksiya nervoza belirtilerinin incelenmesi
Investigation of the orthorexia nervosa symptoms among those who sport i̇n gym
MERVE DALMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKLEM TEKDEMİR YURTDAŞ