Toplumcu gerçekçi romanlarda kadın
Women in socialist realist novels
- Tez No: 810289
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM NEMUTLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Toplumcu gerçekçilik, 20.yüzyılda etkili olmuş önemli edebiyat anlayışlarından biridir. Savunduğu karakter anlayışı sebebiyle olumlu tip kavramına uygun kişiler yaratma çabası vardır. Bu anlayışın kadın ve kadın sorunlarına bakış açısını ortaya koymak, yaratılan kadın karakterlerin özelliklerini belirlemek ve bu anlayışa özgü kadın karakterlerin stereo ve prototip olanlarını belirlemek tezin amacıdır. Toplumcu gerçekçi anlayış ezen-ezilen, güçlü-güçsüz çatışmalarından hareketle kadın sorunlarına ve kadın karakterlere daha fazla yer vermiştir. Kenar mahallelerde yaşayan, köylü, yoksul, işçi kadınlara ve onların çalışma, aile ve toplumsal hayatla ilgili sorunlarına eğilmiştir. Farklı kesimlerden, farklı sorunlara çatışmalara sahip karakterlere yer vermesi bakımından bu anlayışa uygun romanlar, roman tarihi açısından önemlidir. Birçok eserde olumlu tip anlayışına uygun karakterlere yer verilerek sorunların çözümü gösterilmiştir. Bazı karakterler ise streo ve prototip özelliği göstermektedir. Bu bulgulardan hareketle toplumcu gerçekçi roman anlayışının kendine özgü bir kadın tipolojisine sahip olduğu söylenebilir. Kadın tipolojisine bakıldığında çağdaşı ve öncesindeki anlayıştaki romanlarla bariz farklılıklar görülür. Farklı baskı mekanizmaları ile karşılaşan kadınların çoğunlukla mücadelesi bazen de teslim olduğu göze çarpar. Kadınlar yaşadıkları zorluklar ve dirençleri ile ön plandadır. Direnmeyen hatta yanlış yollara sapanlar ise cezalandırılmaktan ziyade doğru yola sevk edilir. Bu da toplumcu gerçekçiliğin özelliklerinden olan devrimci romantizmden kaynaklanır. Kadın tasvirleri başkarakter olsalar da çok detaylı değildir. Belirgin fiziksel özellikler verilerek daha çok davranışlara odaklanılır. Karakterlerin psikolojik yönü zayıftır. Duygu ve düşüncelerinden ziyade diyaloglar-ki karakteri tanıtma ve olay örgüsünü aktarma işlevindedir- ve hareketler önemli bir yer tutar. Birçok kadın karaktere ki bazıları da başkarakterdir, yer verilmesi kadının sorunlarına önem verildiğini ve çözümlenmek istendiğini gösterir. Başkarakter ve yan karakter olmak üzere farklı kesimlerden birçok kadın görünür kılınır. Bireysel konuların ağırlıkta olduğu romanlarda bile toplumsal sorunlar irdelenir. Sonuç olarak toplumcu gerçekçi romanlarda kadın karakterler önemli bir yer tutar ve yarattığı çeşitlilik bakımından kadın gerçeğini daha detaylı ve çok katmanlı olarak ortaya koyar.
Özet (Çeviri)
The social-realistic literary is one of the major literary concepts that influenced the 20th century. People are created in accordance with the concept of the positive type of character they defend. The purpose of the thesis is to reveal the perspective of this understanding on the problems of women and women, to determine the characteristics of the female characters created, and to identify the stereo and proto-types of the feminine characters inherent in this understanding. Socialist realism has given more space to certain women's problems and female characters through movement from oppressed, powerful-poor conflicts. It has focused on the rural and working women living in the slums and their problems related to their working, family, and social lives. Novels suitable for this understanding in terms of giving place to characters with different sections, different problems, and conflicts, are important from the perspective of novel history. In many works, the solution to problems has been demonstrated by putting in place characteristics appropriate to the positive type of understanding. Some characters have stereo and proto-type features. According to these findings, it can be said that the socialist realistic concept of the novel has a distinct female typology. When we look at the female typology, there are obvious differences between its contemporary and previous novel understanding. It can be seen that women who encounter different pressure mechanisms mostly struggle and sometimes surrender. Women are at the forefront with the difficulties and resistance they experience. Those who do not resist or go the wrong path will be guided to take the right way rather than be punished. This is the result of revolutionary romanticism, which is one of the characteristics of the socialist realism. The depictions of women are not very detailed even though they are the main characters. It focuses more on behaviors, giving specific physical characteristics. The psychological aspects of the characters are weak. Rather than their feelings and thoughts, the dialogues—which have the function of introducing the character and conveying the plot—and movements have an important place. Including so many female characters, some of whom are the main characters, shows that women's problems are given importance and they want to be resolved. Many women from different walks of life, including main characters and sub-characters, are made visible. Even in novels where individual themes are dominant, social problems are examined. As a result, in socialist realist novels, female characters occupy an important place and reveal the female truth in a more detailed and multi-layered way in terms of the diversity it creates.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında şiddet 1980-2000 yılları arası
Violence in the Turkish novel in the Republic Period between 1980-2000
SELİN KARACAN IŞIK
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ PULAT
- Romancı yönüyle Suat Derviş
Suat Derviş: As a novelist
MERAL SEMA UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABİDE DOĞAN
- Türk romanında (1950-1980) çağdaşlaşma, aydın ve eğitim sorunu
Modernization, intellectual, and educational issues in Turkish novel (1950-1980)
YAHYA AYDIN
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN TUNCER
- Reşat Nuri Güntekin'in romanlarında kadın
Woman in Reşat Nuri Güntekin's novels
ŞAFAK GÖKÇE ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıÇankırı Karatekin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL ÖZTOPRAK
- Halide Nusret Zorlutuna'nın romanlarında toplumsal cinsiyet ve kimlik
In the novels of Halide Nusret Zorlutuna gender and identity
SEVİM BETÜL BALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT GÜR