Dinî kimliğin oluşumunda çocukluk döneminin etkisi: Rol teorisi bağlamında psikolojik bir analiz
The effect of childhood on the formation of religious identity: A psychological analysis in the context of role theory
- Tez No: 810402
- Danışmanlar: PROF. DR. SAFFET KARTOPU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Psikoloji, Religion, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 296
Özet
Dini kimlik, bireylerin yaşamları boyunca kişisel dini kimlik duygularını nasıl geliştirdiklerini ifade eder. Din psikolojisi alanında çalışan bir çok araştırmacı, bireylerin dini kimliklerinin aileleri ve sosyal çevreleri içinde inşa edildiğini savunurken, diğerleri bireylerin fıtratında yer alan istidatların ortaya çıkarılıp eğitilmesi ile inşa edildiklerini teorize ederler. Bu çalışmada, dini kimliğin kökenleri, dini kimliğin gelişiminde çocukluktan yetişkinliğe kadar olan dini deneyimler ve dini kimlik gelişiminin kültürel bağlamları incelenmiştir. Dini kimliğin oluşumunda çocukluk döneminin etkisini rol teorisinin bakış açısı çerçevesinde, dindar nesiller arasında çeşitli dini kimlik inşasını şekillendiren ve tanımlamaya yardımcı olan faktörleri teorik ve alan araştırması olmak üzere iki boyutta analiz edilmiştir. 7.05.2021-25.02.2022 zaman aralığında 60 katılımcı ile görüşülen bu çalışmada 25-75 yaş arasında yetişkin dindar bireylerin dini kimliklerini nasıl inşa ettikleri nitel veri toplama yöntemlerinden“fenomenolojik desen”kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada fenomenolojik desen ile özdeşleşmiş olan“amaçlı örneklem yöntemi”ile katılımcılar seçilmiş, 5 ana kategori ve 20 alt kategori için ayrı ayrı hazırlanmış yarı yapılandırılmış sorular ile ile yüz yüze derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler açık kodlama, eksenli kodlama, seçici kodlamaya göre MAXQDA 12 paket programı ile analiz edilmiş ve kategoriler oluşturulmuştur. Kategorilerin oluşturulmasında temel alınan sorular şunlardır: Yetişkinlerin kişisel bağlılıktan reddetmeye kadar dine yönelik tutumlarında değişkenlere göre, bireyin dini davranış algısı farklılaşmakta mıdır? Bu bağlamda bireysel dindarlığı şekillendirmenin ve sürdürmenin arasındaki en etkili faktörlerin neler olduğu çalışmamızın temel problemini oluşturmaktadır. Temel probleme bağlı oluşturulan alt problemler ise şunlardır: Dini kimliği etkileyen deneyimler nelerdir? Yetişkinlikte dini kimliği etkileyen merkezi faktörler nelerdir? İnsanın dini tutum ve davranışı ile ebeveyn tutumu arasında ilişki bulunmakta mıdır? Dindarlık için belirleyici faktörler nelerdir? Çocukluk deneyimlerinin bireyin dini kimliği üzerindeki etkisi nelerdir? Dini anlatılar ve folklorik ögeler gibi topluma mâl olmuş olguların ve geleneklerin dini kimlik üzerindeki etkileri nelerdir? Kutsal geleneklerin ve metinlerin dini kimlik üzerindeki etkileri nelerdir? Rüyaların dini kimlik üzerindeki etkileri nelerdir? Din adamların ve dini şahsiyetlerin dini kimlik üzerindeki etkileri nelerdir? Folklorik ögeleri ve kutsal ögeleri, bireylerin algılamadaki farklılıklarına etki eden faktörler nelerdir? Bu sorular araştırma bulguları çerçevesinde cevaplandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Religious identity refers to how individuals develop their personal sense of religious identity throughout their lives. While many psychologists of religion argue that religious identity is learned within the family and cultural contexts/social environment, others theorize that religious development is inherently genetically driven. In this context, the origins of religious identity, religious experiences from childhood to adulthood in the development of religious identity, and the cultural context of religious identity development were examined in this study. In the study, the effect of childhood on the formation of religious identity was analyzed in two dimensions, theoretical and field research, the factors that shape and help define the construction of various religious identity among religious generations, within the framework of role theory. In this study, where 60 participants were interviewed between the years 2020-2022, how adult religious individuals between the ages of 25-75 built their religious identities was carried out using the“phenomenological pattern”, one of the qualitative data collection methods. In the study, participants were selected with the“purposive sampling method”, which is identified with the phenomenological design, and face-to-face interviews were conducted with semi-structured data collection tools prepared separately for 5 main categories and 20 sub-categories. The obtained data were analyzed with the MAXQDA 12 package program. The data were analyzed according to open coding, axial coding, and selective coding and categories were created. Does the individual's perception of religious behavior differ according to the variables in adults' attitudes towards religion, from personal commitment to rejection? In this context, the main problem of our study is what the most effective factors between shaping and maintaining individual religiosity are. The sub-problems created depending on the main problem are as follows: What are the experiences that affect the religious identity? What are the central factors affecting religious identity in adulthood? What is the relationship between people's religious attitudes and behaviors and parental attitudes? What are the determining factors for religiosity? What are the effects of childhood experiences on an individual's religious identity? What are the effects of social facts and traditions such as religious narratives and folkloric elements on religious identity? What are the effects of sacred traditions and texts on religious identity? What are the effects of dreams on religious identity? What are the effects of clergy and religious figures on religious identity? Folkloric elements and sacred elements, what are the factors affecting the differences in perception of individuals? The questions were answered within the framework of the research findings.
Benzer Tezler
- Ailede çocukların din eğitimi
Үй-бүлөдө балдардын диний тарбиясы
MİRGÜL BEKMURZAEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MLUSTAFA KÖYLÜ
- Dini kimliğin oluşmasında yetişkin tutumlarının rolü: Çocuklukta yaşanmış hatıra örnekleriyle
The role of mature behaviors during the religious identity formation: With the examples of childhood memories
FEYZA KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimRize ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ AKDOĞAN
- Azerbaycan'da milli kimliğin oluşumunda dinin rolü
The role of religion in the construction of national identity in Azerbaijan
MEHRİBAN GASIMOVA
- Sosyal medyada sanal dini gruplar ve Müslüman kadın kimliği: Huzme örneği
Virtual religious groups and Muslim women identity on social media: The case of Huzme
EMİNE GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜMEYYE AYDIN BULUT
- Sanal kimlik ve dini kimliğin ergenlerin hayat memnuniyeti ve kaygı düzeylerini yordayıcılığı
The prediction of cyber identity and religious identity on safisfaction with life and anxiety among adolescents
RUMEYSA KÜÇÜK ÜNSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ AYTEN