Çocukluk istismar ve ihmalinde psikolojik sağlamlığa yönelik çocukluk dönemi destekleyici ve koruyucu faktörleri
Promotive and protective childhood factors for psychological resilience in childhood abuse and neglect
- Tez No: 810759
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜRKAN DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Çocukluk istismarı ve ihmali sonrası psikolojik sağlamlıkla ilişkili çocukluk dönemi destekleyici ve koruyucu faktörlerinin incelendiği bu araştırma kesitsel, retrospektif ve öz bildirime dayalıdır. Üniversitede öğrenim gören 913 genç yetişkinden elde edilen veriler çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırmada Psikolojik Sağlamlık Kuramının Telafi Edici ve Koruyucu Faktör modelleri sınanmıştır. Bu amaçla öncelikle Çocukluk Dönemi Koruyucu Yaşantılar Ölçeği geliştirilmiştir. Veriler, Çocukluk Dönemi Koruyucu Yaşantılar Ölçeği, Çocukluk Çağı Olumlu Yaşantılar Ölçeği, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri ve Sosyo-Demografik Bilgi Formu aracılığıyla toplanmıştır. Geliştirilen ölçeğin geçerliği ve güvenirliği; kapsam geçerliği, görünüş geçerliği, yapı geçerliği ve ölçüt bağıntılı geçerlik, Cronbach alfa, Mcdonald omega ve Tabakalı alfa güvenirlik katsayıları aracılığıyla incelenmiştir. Araştırmanın hipotezleri hiyerarşik regresyon ve düzenleyici etki analizleriyle sınanmıştır. Bulgulara göre, Çocukluk Dönemi Koruyucu Yaşantılar Ölçeği geçerli ve güvenilirdir. Çocukluk istismarı ve ihmali genç yetişkinlikteki psikolojik sağlamlığı ve psikopatolojik belirtileri yordamaktadır. Çocukluk döneminde algılanan sosyal destek ve kendini düzenleme çocukluk istismarı ve ihmali düzeyinden bağımsız şekilde psikolojik sağlamlık ve psikopatolojik belirtileri yordarken mahalle birliği yordamamaktadır. Algılanan sosyal desteğin psikolojik sağlamlık ile çocukluk istismarı ve ihmali arasındaki düzenleyici rolü çocukluk istismarı ve ihmali düşük veya orta düzeydeyken anlamlı; yüksek düzeydeyken anlamsızdır. Kendini düzenleme ve kümülatif çocukluk dönemi koruyucu yaşantıları psikolojik sağlamlık ile çocukluk istismarı ve ihmali arasındaki ilişkiyi düzenlemektedir. Algılanan sosyal destek, kendini düzenleme ve mahalle birliğinin psikopatolojik belirtiler ile çocukluk istismarı ve ihmali arasındaki düzenleyici rolü anlamlı değildir ancak bu ilişkide kümülatif çocukluk dönemi koruyucu yaşantılarının düzenleyici rolü anlamlıdır. Araştırmacılara, uygulamacılara ve politika yapıcılara önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This retrospective, cross-sectional, self-report study examined childhood promotive and protective factors associated with psychological resilience following childhood abuse and neglect. Data from 913 young adult college students were included in the study. The current study tested the Compensatory and Protective Factor Models of Resilience Theory. For this purpose, the Childhood Protective Experiences Scale was developed first. Measurements include Childhood Protective Experiences Scale, Childhood Positive Experiences Scale, Childhood Trauma Questionnaire, Brief Resilience Scale, Brief Symptom Inventory, and Socio-Demographic Information Form. The validity and reliability of the developed scale were determined by content validity, face validity, construct validity, and criterion-related validity, Cronbach's alpha, McDonald's omega, and Stratified alfa coefficients. The hypotheses were tested using hierarchical regression and moderation models. The Childhood Protective Experiences Scale was found valid and reliable. Childhood abuse and neglect predicted resilience and psychopathological symptoms in young adulthood. Perceived social support and self-regulation in childhood (not neighborhood cohesion) predicted resilience and psychopathological symptoms, independently of the level of childhood abuse and neglect. The moderator role of perceived social support between resilience and childhood abuse and neglect is significant when childhood abuse and neglect is low or moderate (not high). Self-regulation and cumulative childhood protective experiences moderated the relationship between resilience and childhood abuse and neglect. The moderator role of perceived social support, self-regulation, and neighborhood cohesion between psychopathological symptoms and childhood abuse and neglect is not significant, meanwhile cumulative childhood protective experiences significantly moderated aforementioned relationship. Suggestions for researchers, practitioners, and policy makers were presented.
Benzer Tezler
- Çocukluk dönemi istismar ve ihmal yaşantısı olan bireylerin kariyer sorunları ve psikolojik sağlamlıkları
Career problems and resilince of individuals with childhood abuse and neglect experiences
CEREN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER KOÇTÜRK
- Çocukluk dönemindeki istismar, ihmal ve travmanın aleksitimiyle ilişkisi
Childhood abuse, neglect and trauma of the relationship with alexithymia
EZGİ YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN CEYLAN
- Ergenlerin çocukluk dönemi istismar ve ihmal düzeylerinin sosyal destek, akran ilişkileri ve umut tarafından yordanması
Prediction of adolescents' childhood abuse and neglect levels by social support, peer relations, and hope
BİRKAN GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN ATİK
- Yetişkinlerde çocukluk çağı istismar ve ihmalinin, sosyal biliş ve yakın partner şiddeti ile ilişkisi
Başlık çevirisi yok
ZEYNEP FUNDA ENGİN AKCAN
Doktora
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ERSOY
- Aile içi çocuk ihmali ve istismarı konusunda ebeveynlerin farkındalık düzeylerinin incelenmesi
Investigation of the awareness levels of parents on domestic child neglect and abuse
ADİLE BETÜL YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE HARMANCI