Geri Dön

Kumar ve madde bağımlılarında çocukluk çağı travmaları ile dissosiyatif yaşantılar ve karanlık üçlü kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Evaluation of the relationship between childhood traumas and dissociative experiences and dark triad personality traits in gambling and substance addicts

PDF İndir

  1. Tez No: 912443
  2. Yazar: EMRE AYAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Adli Tıp, Psikoloji, Forensic Medicine, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Kumar oynama bozukluğu, madde kullanım bozukluğu, modern psikotravmatoloji, dissoanaliz, çocukluk çağı travmaları, dissosiyatif yaşantılar, karanlık üçlü kişilik özellikleri, davranışsal bağımlılıklar, suç, Gambling disorder, substance use disorder, modern psychotraumatology, dissoanalysis, childhood traumas, dissociative experiences, dark triad personality traits, behavioral addictions, crime
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
  10. Enstitü: Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 310

Özet

Bağımlılık çok boyutlu bir halk sağlığı sorunu olup; etiyolojisinde genetik, psikososyal ve çevresel etkenlerin rol aldığı kronik, nörobiyolojik ve yaşam boyunca devam edebilen bir psikiyatrik hastalıktır. Bağımlılık ve psikotravmatoloji ekseninde yapılan araştırmalara göre kumar ve madde kullanım bozukluğu vakalarının büyük bir bölümü travmatizedir. İlgili literatür incelendiğinde kumar ve madde kullanım bozukluğu vakalarının %80'inde travmatik yaşantıların bulunduğu ve yine bu vakalarda yüksek oranda istismar ve ihmal öyküsünün olduğu görülmektedir. Bağımlılık, travmatik yaşantılar ve dissosiyasyon arasında ilişki olduğunu gösteren çok sayıda araştırma vardır. Doktora tez çalışmamızda kumar oynama bozukluğu ve madde kullanım bozukluğu vakalarında çocukluk çağı travmaları ile dissosiyatif yaşantılar ve karanlık üçlü kişilik özellikleri arasındaki ilişki modern psikotravmatoloji ilkeleri ve dissoanaliz kuramı perspektifinden incelenmiştir. Bu eksende çalışmamızın temel amacı; kumar ve madde bağımlılarında çocukluk çağı travmaları, dissosiyatif yaşantılar ve karanlık üçlü kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesidir. 15 Kasım 2021 - 15 Aralık 2023 tarihleri arasında, Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Bölümü ve Akdeniz Üniversitesi Bağımlılık Tedavi Merkezi'ne tanı veya tedavi için başvuran gönüllü bireylerden, amaçlı örnekleme yoluyla ulaşılan 40 madde kullanım bozukluğu ve 40 kumar oynama bozukluğu tanısı olan toplam 80 yetişkin vaka ile bu tez çalışması gerçekleştirilmiştir. Doktora tez çalışmamızda; Demografik Bilgi ve Psikotravmatoloji Temelli Görüşme Formu, Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği, Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği, Bağımlılık Profil İndeksi Temel Formu, South Oaks Kumar Tarama Testi ve Karanlık Üçlü Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların yaşı ile Bağımlılık Profil İndeksi Temel Formu toplam puanı arasında negatif yönde [r=-.516; p=.000]; South Oaks Kumar Tarama Testi toplam puanı arasında ise pozitif yönde istatistiksel açıdan anlamlı ilişki bulunmaktadır [r=.417; p=.000]. Kumar oynama bozukluğu örnekleminin Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği toplam puan ortalaması (32.35), madde kullanım bozukluğu örnekleminin Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği toplam puan ortalamasından (25.38) istatiksel açıdan daha yüksektir. Madde kullanım bozukluğu örnekleminin Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği toplam puan ortalaması ile Bağımlılık Profil İndeksi Temel Formu toplam puanı arasında istatistiksel açıdan pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmaktadır [r=.340; p=.032]. Kumar oynama bozukluğu ile madde kullanım bozukluğu örnekleminde Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği toplam puanı ile Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği toplam puan ortalaması arasında istatistiksel açıdan pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır [r=.293; p=.008]. Kumar oynama bozukluğu ile madde kullanım bozukluğu örnekleminde Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği toplam puan ortalaması ile Karanlık Üçlü Ölçeği toplam puanı arasında istatistiksel açıdan pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır [r=.313; p=.005]. Kumar oynama bozukluğu örnekleminin Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği toplam puan ortalaması (43.97), madde kullanım bozukluğu örnekleminin Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği toplam puan ortalamasından (38.47) istatiksel açıdan daha yüksektir. Kumar oynama bozukluğu ile madde kullanım bozukluğu örnekleminin Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği toplam puanı ile South Oaks Kumar Tarama Testi toplam puanı arasında istatistiksel açıdan pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır [r=.277; p=.013]. Kumar oynama bozukluğu örnekleminin Karanlık Üçlü Ölçeği toplam puan ortalaması (54.22), madde kullanım bozukluğu örnekleminin Karanlık Üçlü Ölçeği toplam puan ortalamasından (36.67) istatiksel açıdan daha yüksektir. Kumar oynama bozukluğu örnekleminin South Oaks Kumar Tarama Testi toplam puanı ile Karanlık Üçlü Ölçeği toplam puanı arasında istatistiksel açıdan pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır [r=.383; p=.013]. Kumar oynama bozukluğu örnekleminde Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği alt boyutlarından duygusal istismarın, dissosiyatif yaşantılar üzerindeki yordayıcı etkisine ilişkin regresyon analizi bulgularına göre duygusal istismarın, dissosiyatif yaşantılar üzerinde anlamlı etkisi bulunmaktadır; duygusal istismar, Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği toplam puan ortalamasındaki varyansın %11'ini açıklamaktadır [R2=.116; t=2.233; p=.032]. Kumar oynama bozukluğu örnekleminde Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği alt boyutlarından duygusal istismarın, karanlık üçlü kişilik özellikleri üzerindeki yordayıcı etkisine ilişkin regresyon analizi bulgularına göre duygusal istismarın, karanlık üçlü kişilik özellikleri üzerinde anlamlı etkisi bulunmaktadır; duygusal istismar, Karanlık Üçlü Ölçeği toplam puanındaki varyansın %12'sini açıklamaktadır [R2=.123; t=2.305; p=.027]. Madde kullanım bozukluğu tanısı olan bireylerin Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği puanlarının, BAPİ ile ölçülen bağımlılık düzeyi üzerindeki yordayıcı etkisine ilişkin regresyon analizi bulgularına göre Dissosiyatif Yaşantılar Ölçeği'nin, bağımlılık düzeyi üzerinde anlamlı etkisi bulunmaktadır; Bağımlılık Profil İndeksi Temel Formu toplam puanındaki varyansın %11'ini açıklamaktadır [R2=.116; t=2.229; p=.032]. Doktora tezimiz, kumar oynama bozukluğu ve madde kullanım bozukluğu vakalarında çocukluk çağı travmaları, dissosiyatif yaşantılar ve karanlık üçlü kişilik özelliklerinin ilk kez modern psikotravmatoloji ilkeleri ve dissoanalitik ekol perspektifinden değerlendirilmesi açısından özgün bir bilimsel araştırmadır. Bu araştırma, kumar oynama bozukluğu ve madde kullanım bozukluğu vakalarında çocukluk çağı travmalarının, dissosiyatif yaşantıların ve karanlık üçlü kişilik özelliklerinin yüksek oranlarda görüldüğünün ortaya çıkartılması açısından da oldukça önemlidir. Kumar ve madde bağımlılarında, çocukluk çağı travmaları ve dissosiyatif yaşantılar, bu vakaların psikoterapilerinde ele alınması gereken temel odak noktalarıdır. Doktora tez çalışmamızdaki modern psikotravmatoloji ilkeleri ve dissoanalitik kuram perspektifinden kumar ve madde bağımlılığı örneklemi arasındaki ilişki ve farklılıkların değerlendirilmesi, bu kapsamda gerçekleştirilecek gelecekteki çalışmalara temel bilimsel katkılar sağlayacaktır.

Özet (Çeviri)

Addiction is a multidimensional public health problem and is a chronic, neurobiological and life-long psychiatric disease in which genetic, psychosocial and environmental factors play a role in its etiology. According to research on addiction and psychotraumatology, a large proportion of gambling and substance use disorder cases are traumatised. When the relevant literature is examined, it is seen that 80% of gambling and substance use disorder cases have traumatic experiences and these cases also have a high rate of abuse and neglect history. There is a lot of research showing a correlation between addiction, traumatic experiences and dissociation. In this doctoral thesis study, the relationship between childhood traumas, dissociative experiences and dark triad personality traits in gambling disorder and substance use disorder cases was examined from the perspective of modern psychotraumatology principles and dissoanalysis theory. In this context, the main objective of our study is to evaluate the relationship between childhood traumas and dissociative experiences and dark triad personality traits in gambling and substance addicts. This thesis study was conducted with 80 adult cases (40 of the cases had substance use disorder, 40 of them had gambling disorder) who applied to Antalya Training and Research Hospital Department of Psychiatry and Akdeniz University Addiction Treatment Center for diagnosis or treatment at between 15 November 2021 and 15 December 2023. In our doctoral thesis; the Demographic Information and Psychotraumatology Based Interview Form, the Childhood Trauma Questionnaire, the Dissociative Experiences Scale, the Addiction Profile Index Basic Form, the South Oaks Gambling Screen and the Dirty Dozen Scale were used. There is a negative relationship between participants' age group and the Addiction Profile Index Basic Form total score [r=-.516; p=.000], while there is statistically significant positive relationship between their ages and the South Oaks Gambling Screen total score [r=.417; p=.000]. The Dissociative Experiences Scale mean total score of gambling disorder sample (32.35) is statistically higher than the Dissociative Experiences Scale mean total score of substance use disorder sample (25.38). There is a statistically significant positive relationship between the Dissociative Experiences Scale total mean score of the substance use disorder sample and the Addiction Profile Index Basic Form total score [r=.340; p=.032]. There is a statistically significant positive relationship between the Childhood Trauma Questionnaire total score and the Dissociative Experiences Scale total mean score of gambling disorder and substance use disorder samples [r=.293; p=.008]. There is a statistically significant positive relationship between Dissociative Experiences Scale total mean score and the Dirty Dozen Scale total score of gambling disorder and substance use disorder samples [r=.313; p=.005]. The mean the Childhood Trauma Questionnaire total score of gambling disorder sample (43.97) is statistically higher than mean the Childhood Trauma Questionnaire total score of substance use disorder sample (38.47). There is a statistically significant positive relationship between the Childhood Trauma Questionnaire total score and the South Oaks Gambling Screen total score of gambling disorder and substance use disorder samples [r=.277; p=.013]. The Dirty Dozen Scale mean total score of gambling disorder sample (54.22) is statistically higher than the Dirty Dozen Scale mean total score of substance use disorder sample (36.67). There is a statistically significant positive relationship between the South Oaks Gambling Screen total score and the Dirty Dozen Scale total score of the gambling disorder sample [r=.383; p=.013]. According to the regression analysis findings regarding the predictive effect of emotional abuse, one of the sub-dimensions of Childhood Trauma Questionnaire, on dissociative experiences in gambling disorder cases, emotional abuse have a significant effect on dissociative experiences; the Childhood Trauma Questionnaire emotional abuse scores explain 11% of the variance in the Dissociative Experiences Scale scores [R2=.116; t=2.233; p=.032]. According to the regression analysis findings regarding the predictive effect of emotional abuse, one of the sub-dimensions of the Childhood Trauma Questionnaire, on the dark triad personality traits in gambling disorder cases, emotional abuse have a significant effect on the dark triad personality traits; the Childhood Trauma Questionnaire emotional abuse scores explain 12% of the variance in the Dirty Dozen Scale scores [R2=.123; t=2.205; p=.027]. According to the regression analysis findings regarding the predictive effect of dissociative experiences on the addiction level measured by the Addiction Profile Index Basic Form in substance use disorder cases, the dissociative experiences have a significant effect on addiction level and characteristics; the Dissociative Experiences Scale total mean scores explain 11% of the variance in the Addiction Profile Index Basic Form scores [R2=.116; t=2.229; p=.032]. This doctoral thesis is an original scientific study in terms of evaluating childhood traumas, dissociative experiences and dark triad personality traits in gambling disorder and substance use disorder cases from a modern psychotraumatology principles and dissoanalytic theory perspective for the first time. The study is also very important in terms of revealing that childhood traumas, dissociative experiences and dark triad personality traits are seen at high rates in gambling disorder and substance use disorder cases. Childhood traumas and dissociative experiences in gambling and substance addicts are cases that the main focal points that need to be addressed in terms of psychological treatment of these cases. In our doctoral study, the evaluation of the relationship and differences between gambling and substance addiction sample from the perspective of modern psychotraumatology principles and dissoanalytic theory will provide basic scientific contributions to future studies to be carried out in this context.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    427574

    Madde bağımlılığı tanısı almış olan bireylerde karar verme süreçleri ile aşerme (Craving) arasındaki ilişki

    The relationship between decision making processes and cravings of individuals diagnosed with substance addiction

    AZİZ GÖRKEM ÇETİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. CEMAL ONUR NOYAN

  2. Tez No

    624337

    Alkol bağımlılarında içsel farkındalık ve bilinçli farkındalık düzeylerinin alkol aşermesi ve karar verme davranışı ile ilişkisi

    Relationship of interoceptive awareness and mindfulness levels with alcohol craving and decision making behavior in alcohol addicts

    IŞIL AVCU MERİÇ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikiyatriTrakya Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET BÜLENT SÖNMEZ

  3. Tez No

    483020

    Alkol ve opiyat bağımlılarında içsel farkındalığın aşerme, dürtüsellik ve karar verme ile ilişkisi

    Relationship between interoceptive awareness, craving, impulsiveness, decision making in alcohol and opiat addicts

    BÜŞRA SÜBAY

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    PsikiyatriTrakya Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. MEHMET BÜLENT SÖNMEZ

  4. Tez No

    586973

    Sentetik kanabinoid bağımlılarında heyecan arayışı, dürtüsellik ve karar verme becerileri

    Sensation-seeking, impulsivity, and decision-making abilities in synthetic cannabinoid addicts

    BAHRİYE ÇOLAKOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Aile Hekimliğiİstanbul Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET BİLGİN SAYDAM

  5. Tez No

    873017

    Kocaeli Üniversitesi Hastanesi Bağımlılık Polikliniği'ne son iki yılda başvuran hastaların sosyodemografik ve klinik özelliklerinin retrospektif incelenmesi

    Retrospective Analysis of Sociodemographic and Clinical Characteristics of Patients Who Applied to the Addiction Clinic of Kocaeli University Hospital in the Last Two Years

    ROYAL ASADOV

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriKocaeli Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BAHADIR GENİŞ

Geri Dön