Haşhaş (Papaver somniferum L.)'ta farklı gelişme dönemlerinde yapraktan azotlu gübrelemenin verim ve bazı kalite özelliklerine etkisi
The effect on yield and some quality characteristics of nitrogen fertilizer from foliar in different development stages of poppy (Papaver somniferum L.)
- Tez No: 810999
- Danışmanlar: PROF. DR. NİMET KARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 45
Özet
Araştırma, Isparta koşullarında haşhaşın farklı gelişme dönemlerinde yapraktan azotlu gübre uygulamasının tohum ve kapsül verimi ile bazı alkaloid içeriğine etkisini incelemek amacıyla 2021 yılında yürütülmüştür. Araştırmada TMO1 haşhaş çeşidine 1. gübresiz (kontrol), 2. geleneksel üretim (azotun yarısı ekimle birlikte ve kalan yarısı rozet döneminde), 3. sapa kalkma dönemi (azotun 1/3'ü ekimle, 1/3'ü rozet döneminde topraktan ve 1/3'ü sapa kalkma döneminde yapraktan), 4. tomurcuklanma (azotun 1/3'ü ekimle, 1/3'ü rozet döneminde topraktan, 1/3'ü tomurcuklanma döneminde yapraktan) ve 5. çiçeklenme sonrası dönemlerde (azotun 1/3'ü ekimle, 1/3'ü rozet döneminde ve 1/3'ü çiçeklenme sonrası yapraktan uygulama) azot uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; bitki boyu, kapsül sayısı, kapsül eni, kapsül boyu arasındaki farklar önemli olmazken, tohum verimi, kapsül verimi, azot kullanım etkinliği arasındaki farklar istatistiksel olarak önemli olmuş ve genel olarak uygulama zamanı geciktikçe kapsül verimi, tohum verimi ve azot kullanım etkinliğinde artış olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada, bitki boyu 58.82-59.86 cm, kapsül eni 27.13-32.00 mm, kapsül boyu 38.50-42.23 mm, kapsül sayısı 1.9-2.4 adet/bitki, kapsül verimi 20.54-43.07 kg/da, tohum verimi 22.31-39.01 kg/da, yağ oranı %40.43-41.00, morfin %0.964-1.071, kodein %0.186-0.279, oripavin %0.021-0.027, tebain %0.017-0.029, papaverin %0.007-0.012, noskapin %0.127-0.174 arasında değişmiştir. Sonuç olarak; azotlu gübre uygulama zamanı ve şeklinin verimi önemli derecede etkilediği, özellikle geç dönemde yapraktan uygulamaların etkili olduğu, yapraktan gübrelemede en ideal dönem olarak, kapsül verimi için tomurcuklanma, tohum verimi için çiçeklenme sonrası dönemde uygulanması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The research was carried out with aim of examined effects on seed and capsule yield with some alkaloid contents of fertilize with nitrogen treatment from leaves in different development stages of poppy in Isparta conditions in the 2021 year. In the research were applied 1. no fertilizer (control), 2. traditional production (half of the nitrogen during sowing and the remaining half during rosette period), 3. stalking period (1/3 of nitrogen during sowing, 1/3 from soil during rosette period, 1/3 from foliar application during the stem period), the 4th budding (1/3 of the nitrogen during sowing, 1/3 from the soil during the rosette stage, 1/3 from foliar application during the budding period) and the 5th post-flowering periods (1/3 of nitrogen during sowing, 1/3 from soil during rosette period and 1/3 foliar application after flowering) on TMO1 poppy variety. According to the research results; While the differences between plant height, number of capsule, capsule width, and capsule length were not significant, seed yield, capsule yield, nitrogen use efficiency were statistically significant, and in general, it was determined that there was an increase in capsule yield, seed yield and nitrogen use efficiency as the application time was delayed. In the research varied between plant height 58.82-59.86 cm, capsule width 27.13-32.00 mm, capsule length 38.50- 42.23 mm, number of capsules 1.9- 2.4 pieces/plant, capsule yield 20.54-43.07 kg da-1, seed yield 22.31-39.01 kg da-1, The oil content 40.43-41.00%, morphine 0.964-1.071%, codeine 0.186-0.279%, oripavine 0.021-0.027%, thebaine 0.017-0.029%, papaverine 0.007-0.012%, noscapine 0.127-0.174%. As a result; it was advised the time and form of nitrogen fertilizer application significantly affect the yield, especially in the late period, foliar applications are effective, and the most ideal period for foliar fertilization is budding for capsule yield and after flowering for seed yield.
Benzer Tezler
- Transcriptome analysis of morphine biosynthesis in Opium poppy (Papaver somniferum L.)
Haşhaş (Papaver somnıferum L.)'ta transkriptom analizi ile morfin sentez mekanizmasının araştırılması
KUAYBE YÜCEBİLGİLİ KURTOĞLU
Doktora
İngilizce
2016
BiyolojiMarmara ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM İLKER ÖZYİĞİT
YRD. DOÇ. DR. TUĞBA GÜRKÖK
- Haşhaş (Papaver somniferum L.) hatlarında fenolojik ve morfolojik karakterlerin morfin ve tohum verimleriyle ilişkileri
The morphine content and seed yields relationships with phenological and morphological characters in poppy (Papaver somniferum L.) lines
AHMET ERDURMUŞ
- Molecular genetic analysis in opium poppy
Haşhaş'ta moleküler genetik analizler
İBRAHİM ÇELİK
Doktora
İngilizce
2017
Genetikİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAMİ DOĞANLAR
- Haşhaş (Papaver somniferum L.) mikro-RNA larının (miRNA) tanımlanması ve miRNA hedef gen ekspresyon analizlerinin belirlenmesi
Identification of opium poppy micro-RNAs (miRNA) and expression analyses of their target gene transcripts
HATİCE BÖKE
Doktora
Türkçe
2013
BiyoteknolojiAnkara ÜniversitesiTemel Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY ÜNVER
- Haşhaş (Papaver somniferum L.) Tohumundan Lipaz Enziminin Saflaştırılması ve Karakterizasyonu
Purification and Characterization of Lipase Enzyme from Poppy Seed (Papaver somniferum L.)
MERVE ŞAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyokimyaDumlupınar ÜniversitesiBiyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN BÜLBÜL