Mersîye di edebiyata Kurdîya Kurmancî ya klasîk de
Klasik Kürt edebiyatının Kurmanci lehçesinde mersiye
- Tez No: 811195
- Danışmanlar: PROF. DR. NUSRETTİN BOLELLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Klasik Kürt Edebiyatı, Kürtçe, Kurmanci, Mersiye, Classical Kurdish Literature, Kurdish, Kurmanji
- Yıl: 2023
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Bingöl Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 386
Özet
Mersiye yüzyıllardan beri Klasik Doğu Edebiyatında önemli bir yere sahip olmuştur. Değer verilen ve sevilen bir insanın ölümünden ötürü yazılan bu şiir türü, bazen şaʿir için yas tutma ve gözyaşı akıtma mekânı bazen de ölen kişiye dua etme, onu övme ve eğer başka birisi tarafından öldürülmüşse katiline beddua etme yeri olmuştur. Bu şiir türü, Klasik Kürt Edebiyatında da önemli bir yere sahiptir. Yapılan bu çalışma ile mersiye geleneğinin Klasik Kürt Edebiyatındaki durumu ve gelişimi gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışma Kürtçe'nin Kurmanci lehçesi ile yazılmış olan mersiyelerle sınırlandırılmış olup bu çerçevede toplam 183 mersiyeye ulaşılmıştır. Bu çalışmayla mersiye geleneğinin Klasik Kürt Edebiyatında hangi seviyede olduğu tespit edilmeye çalışıldı, sonra da yüzyıllara göre Kürt Edebiyatında Kurmanci lehçesiyle hangi şaʿir tarafından kaç mersiyenin yazılmış olduğu belirtilip; çalışma da mersiye geleneğinin hangi yüzyılda başladığı, hangi yüzyılda kaç mersiyenin yazıldığı, bu mersiyelerin en fazla hangi nazım şekli ve aruz kalıbıyla yazıldığı, mersiyelerde en çok hangi kafiye çeşidinin kullanıldığı, mersiyelerin en çok kimin üzerine yazıldığı ve Kürtçe mersiyelerin klasik bir mersiyenin hangi bölümleri içerisinde barındırdığı tespit edilmeye çalışıldı. Yapılan araştırma neticesinde bu alanda Kürtçe'nin Kurmanci lehçesiyle 183 mersiyenin yazılmış olduğu tespit edildi. Sonuç olarak denilebilir ki mersiye geleneği her ne kadar başlangıçta Klasik Kürt Edebiyatında gelişmiş olmasa da ilerleyen yüzyıllarda gözle görülür bir mesafe kat etmiş, zenginleşmiş ve varlığını yazılan mersiyelerle devam ettirmiştir.
Özet (Çeviri)
Elegiac poetry has held a significant position in Eastern Classical Literature for many years. It is a type of poetry that is composed following the death of respected or valued individual and it serves as a means of expressing grief, offering prayers, and honoring the deceased. When the individual's death is a result of someone else's actions, the elegy can also be used to condemn the cruelty of the perpetrator. This poetic form holds a significant position in Kurdish Literature as well. This study aims to demonstrate the status and development of the elegiac poetry tradition, known as“mersiye”in Classical Kurdish Literature. The study is limited to elegies written in the Kurmanji dialect of Kurdish and includes a total of 183 elegies. The initial goal of this study is to determine how widespread elegiac poetry was in Classical Kurdish Literature and to identify the number of elegies written in the Kurmanji dialect of Kurdish literature, categorized by century and poet. Then, the study has focused on identifying the starting point of elegiac poetry in Kurdish Literature, as well as determining the number of elegiac poems written during a specific century and the predominant verse and prosody patterns utilized in such poetry. Additionally, it aimed to determine on whom elegiac poems were mostly written and to identify which elements of a classical elegy were present in Kurdish elegies. Based on the research conducted in this field, it was found that 183 elegiac poems were written in the Kurmanji dialect of the Kurdish language. In conclusion, while elegiac poetry was not prevalent in classical Kurdish literature during the earlier centuries, it has flourished and covered a considerable distance in recent centuries, and continues to exist today.
Benzer Tezler
- İbnu'r-Rumi as a satirical post
Hicviye şairi olarak İbnu'r-Rumi
ŞİRİN ABDULLAH CASİM
Yüksek Lisans
Arapça
1999
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. FARUK TOPRAK
- Kumuk Türkçesiyle bir Karbela mersiyesi Kurubü'l-Bela İnceleme-metin-gramatikal indeks
Başlık çevirisi yok
HAKAN AKCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇETİN PEKACAR
- Endülüs mersiyesinin tercüme ve tahlili
The translation and analysis of Andalusia's elegy
SAAD YUSUF JASİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK GÜRBÜZ
- Sıdkî Baba'nın Mersiye Mecmuası (Metin-inceleme)
Sıdkî Baba's Mersiye Mecmuası (Text-analysis)
BELGİN SEVİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELEK DİKMEN