Türkiye'de tütün mamulleri kullanımı üzerine üç makale
Three essays on the use of tobacco products in Turkey
- Tez No: 811235
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜRKMEN GÖKSEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Bu tez çalışması bireylerin eğitim durumunun, tütün mamulü üzerinden alınan vergilerin ve covid-19 pandemisinin bireylerin tütün mamulü kullanım davranışları üzerindeki etkisini ampirik olarak incelemektedir. Çalışmada eğitim durumu ve vergilerin etkisi için 2010, 2012, 2014, 2016 ve 2019 yılları arasında yapılan Türkiye Sağlık Araştırması anketi, covid-19'un etkisi içinse Covid-19 dönemini temsilen Bişkin E. Tarafından oluşturulan ve 2018 tarihli“Investigation Of Tobacco Consumption And Tobacco Consumption Behavior Among Foundation University Students In Turkey”çalışmasında kullandığı anket çalışması ile 2021 yılında Covid-19 dönemini temsilen Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından oluşturulan anket verileri kullanılmıştır. Eğitim durumunun etkisini incelemek amacıyla 1997 yılında yapılan 8 yıllık zorunlu eğitime geçiş programından etkilenip etkilenmeme durumu araç değişken olarak kullanılarak bireylerin sekiz yıl ve üzerinde eğitim almış olma durumunun tütün mamulü kullanımı davranışları üzerindeki etkisi hem kadınlar hem de erkekler için ayrı ayrı iki aşamalı probit ve iki aşamalı en küçük kareler yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmada regresyon süreksizlik deseni yöntemiyle eğitim reformundan etkilenen optimum doğum yılları hesaplanmış ve kadınlar için 1981 – 1993, erkekler içinse 1984 – 1990 yılları aralığı olarak bulunmuştur. Vergi oranları ise sigara satış fiyatı üzerinden alınan vergiler olarak hesaplanarak hem kadınlar hem de erkekler için 14-17 yaş aralığında maruz kaldıkları ortalama vergi oranları ve 18 yaş ve üzerinde maruz kaldıkları ortalama vergi oranları hesaplanarak, bireylerin tütün mamulü kullanım davranışları üzerindeki etkisi lojistik regresyon ve en küçük kareler yöntemleriyle incelenmiştir. Covit-19 pandemisinin genç kadınlar ve genç erkekler arasında sigara kullanım davranışı lojistik regresyon ve en küçük kareler yöntemleriyle incelenmiştir. Çalışmada kullanılan veri seti için yapılan anket çalışması Ankara TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi ile İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi öğrencilerine uygulanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre kadınlar için eğitim seviyesinin artması her gün düzenli tütün mamulü kullanma ihtimalini arttırmakta, düzenli sigaraya başlama yaşını ötelemektedir. Erkekler için eğitim seviyesinin artması düzenli olarak tütün mamulü kullanıyor olma ihtimalinin azaltmakta, tütün mamulü kullanımını bırakma olasılığının arttırmaktadır. Hem gençlik hem de yetişkinlik döneminde maruz kalınan ortalama vergi oranlarındaki artış tütün mamulü kullanma olasılığını her iki cinsiyet için de azaltmakta, bırakma olasılığını arttırmakta ve tüketilen sigara miktarını azaltmaktadır. Bunun yanında covid-19 sonrasın dönemde gençler arasında sigara kullanım olasılığı covid-19 öncesi döneme göre daha düşük olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
This dissertation study empirically examines the effect of individuals' educational status, taxes on tobacco products and the covid-19 pandemic on individuals' tobacco product using behaviors. In the study, the Turkish Health Survey conducted in 2010, 2012, 2014, 2016 and 2019 for the effect of education status; for the effect of COVID-19, the survey data in“Investigation Of Tobacco Consumption And Tobacco Consumption Behavior Among Foundation University Students in Turkey”conducted in 2018 by Bişkin E. and survey data created in 2021 by the Economic Policy Research Foundation of Turkey (TEPAV) representing the Covid-19 period in were used. In order to examine the impact of educational status, the effect of transition to 8-year compulsory education program which was put into practice in 1997 was used as a instrumental variable, and the effect of having received eight years or more of education on tobacco product use behaviors of individuals was examined separately for both women and men by IV probit and two-stage least squares method. In the study, optimum birth years affected by education reform were calculated by regression discontinuity design method and found to bandwidth be 1981 – 1993 for women and 1984 – 1990 years for men. Tax rates were calculated as taxes calculated on cigarette sales price. The average tax rates they were exposed to in the 14-17 age range for both women and men and the average tax rates they were exposed to at the age of 18 and over were calculated. The effect of these on individuals' tobacco product use behaviors was examined by logistic regression and the ordinary least squares methods. The effect of COVID-19 pandemic on the smoking behavior of young women and men was examined by logistic regression and ordinary least squares methods. Data on it were collected via a questionnaire applied to the students of Ankara TOBB University of Economics and Technology, and İhsan Doğramacı Bilkent University. According to the results of the study, the increase in the level of education for women increases the likelihood of using tobacco products regularly every day and postpones the age for starting regular smoking. The increase in the level of education for men reduces the likelihood of using tobacco products regularly and increases the likelihood of quitting tobacco product use. The increase in average tax rates incurred during both youth and adulthood reduces the likelihood of tobacco product use for both sexes, increases the likelihood of quitting and reduces the amount of cigarettes consumed. In addition, it is seen that the probability of smoking among young people in the post-covid-19 period is lower than in the pre-covid-19 period.
Benzer Tezler
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Türkiye'de fiyat ve kurumsal düzenlemelerin tütün mamulleri kullanımı üzerindeki etkisi
The effect of price and institutional regulations on tobacco consumption in Turkey
CENGİZ HASPOLAT
- Atatürk Döneminde Türkiye'de tütün ve sigara kaçakçılığı: 1923-1938
Tobacco and cigarette smuggling in Turkey During the Atatürk Period: 1923-1938
BARIŞ BORLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MİTHAT ATABAY
- An input-output analysis of water consumption and intersectoral water usage in Turkey
Türkiye'de su tüketimi ve sektörler arası su kullanımı girdi-çıktı analizi
SUAT MUMCU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR KAYACAN