Cengiz Aytmatov'un 'Dağlar Devrildiğinde' romanındaki edatlar ve işlevleri
Prepositions and their functions in Chingiz Aitmatov novel 'When the Mountains Fall'
- Tez No: 814055
- Danışmanlar: PROF. DR. HACI İBRAHİM DELİCE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Edat, bağlaç, ünlem, pekiştirme, çekim edat, bağlama edat, Preposition, conjunction, exclamation, reinforcement, inflectional preposition, connecting preposition
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Bu çalışmada, sadece Kırgızların değil tüm dünyanın tanıdığı ünlü yazar Cengiz Aytmatov'un“Dağlar Devrildiğinde”(Toolor Kulaganda) romanındaki edatlar üzerine çalışılmış ve edatların geçtiği cümleler Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Tez çalışmamız, hem iki Türk lehçesi arasındaki edatlar bağlamında bir karşılaştırma imkânı sunacak hem de edatlarla ilgili yapılacak diğer çalışmalara katkı sağlayacaktır. Edatlar, dilin dinamik unsurlarıdır. Bir dilde veya lehçede kullanılan edatlar, diğerinde olmayabilir. Bu, edatların dinamik özelliğinden kaynaklanır. Bu tür edatlar, dilin veya lehçenin edat oluşturma yeteneğini ve kapasitesini; o dili veya lehçeyi kullanan insanların dildeki“yaratma”yeteneğini de ortaya koyar. Lehçeler esas alınarak yapılacak çalışmalar, genel Türkçenin kullanım ve işleyişi hakkında da bize bir fikir verecektir.“Çalışmamız, bu konuda da önem arz etmektedir”diye düşünmekteyiz. Bu çalışmamızda, Türkiye Türkçesindeki edat sınıflandırmalarından farklı olarak Kırgız Türkçesinde, pekiştirme edatlarının edatlar kapsamında değil, ayrı kategoride değerlendirildiği tespit edilmiştir. Kırgız Türkçesinde pekiştirme edatları“bölükçölör”diye adlandırılarak edatlardan farklı bir grupta ele alınır. Kırgız gramercileri tarafından pekiştirme edatlarının tasnifi faklı yapılsa da, kavram olarak pekiştirme edatlarının ne olduğuyla ilgili görüşlerinin aynı olduğu söylenebilir. Genel olarak baktığımızda Kırgız Türkçesindeki edatlar ile ilgili çalışmaların Türkiye Türkçesine göre daha az olduğu anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, the prepositions in Cengiz Aytmatov's novel“When the Mountains Fall”(Toolor Kulaganda), the famous writer known not only by the Kyrgyz but also by the whole world, were studied and the sentences in which the prepositions were used were transferred to Turkey Turkish. Our thesis will both provide a comparison opportunity in the context of prepositions between two Turkish dialects and contribute to other studies on prepositions. Prepositions are dynamic elements of language. Prepositions used in one language or dialect may not be in another. This is due to the dynamic nature of prepositions. Such prepositions imply the ability and capacity of the language or dialect to form a preposition; It also reveals the ability of people who use that language or dialect to“create”in the language. Studies based on dialects will also give us an idea about the usage and functioning of General Turkish. We think that our study is also important in this regard. In this study, it has been determined that, unlike the preposition classifications in Turkey's Turkish, reinforcement prepositions in Kyrgyz Turkish are not evaluated within the scope of prepositions, but in a separate category. In Kyrgyz Turkish, reinforcement prepositions are called“bölükçölör”and are handled in a different group than prepositions. Although the classification of reinforcement prepositions is different by Kyrgyz grammarians, it can be said that their views on what reinforcement prepositions are as a concept are the same. In general, it is understood that studies on prepositions in Kyrgyz Turkish are less than in Turkey Turkish.
Benzer Tezler
- Ч. АЙТМАТОВДУН ТООЛОР КУЛАГАНДА (КЫЗКАЙЫП) РОМАНЫНДАГЫ ТАГДЫР МАСЕЛЕСИ
Cengiz Aytmatov'un Dağlar Devrildiğinde Ebedi Nişanlı) romanındaki kader meselesi
MİRGÜL TEKEŞOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2010
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDİLDAJAN AKMATALIEV
- Cengiz Aytmatov'un eserleri üzerine bir inceleme
Analiycal review of Cengiz Aytmatov's works
ÖZLEM NEMUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN TUNCER
- Dişi Kurdun Rüyaları'ndan Dağlar Yıkıldığı Zaman-Ebedi Gelin romanına Cengiz Aytmatov: Konu, bakış açısı toplum ve birey
Beginning from his novel '?Dreams of Female Wolf (Dişi Kurdun Rüyaları)?? until '?When the Mountains Fall (Dağlar Yıkıldığı Zaman)-'?Eternal Bride?? (Ebedi Gelin) Cengiz Aytmatov theme; point of view-society and individual
FATİH İNAN BOZTEMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıCelal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAT KARABULUT
- Cengiz Aytmatov roman ve hikâyelerinde halk edebiyatı unsurları ve bunların eğitimde kullanılabilirliği
Elements of folk literature in Cengiz Aytmatov novels and stories and their usability in education
KÜBRA GÖKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL KURNAZ
- Cengiz Aytmatov'un Türkçeye çevrilmiş eserlerinde mitolojik unsurlar
Mythological aspects in the Cengiz Aytmatov's studies which are translated in to Turkish
GÜLSİNE UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ ABBAS ÇINAR