İnternette oyun oynama bozukluğunun birey-duygulanım-biliş-işlemleme etkileşimi modeli çerçevesinde incelenmesi
An investigation of internet gaming disorder in the framework of the interaction of person-affect-cognition-execution (I-pace) model
- Tez No: 814892
- Danışmanlar: PROF. DR. ADVİYE ESİN YILMAZ SAMANCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Birey-Duygulanım-Biliş-İşlemleme Etkileşimi Modeli, Algılanan stres, Duygu düzenleme güçlüğü, İşlevsel olmayan/pasif başa çıkma tarzı, Oyun bilişleri, Oyun bağımlılığı, Interaction of Person-Affect-Cognition-Execution Model, Perceived stress, Difficulties in emotion regulation, Dysfunctional/passive coping styles, Gaming cognitions, Gaming addiction
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
Bu çalışmanın amacı dijital oyun bağımlılığının oluşumunda algılanan stres, duygu düzenleme güçlüğü, işlevsel olmayan/pasif başa çıkma tarzı ve işlevsel olmayan oyun bilişlerinin etkisini oyun oynama motivasyonları temelinde incelemektir. Çalışma iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada, Çevrimiçi Oyun Oynama Motivasyonları Ölçeği ve Oyun Oynamaya İlişkin İşlevsel Olmayan Bilişler Ölçeği'ni dilimize uyarlamak amacıyla yaşları 18 ila 53 arasında değişen 360 oyun oynayan katılımcı çalışmaya dahil edilmiştir. Önerilen modelin sınanması amacını taşıyan ikinci aşamada ise 18 ila 60 yaşları arasında 464 oyun oynayan katılımcı yer almıştır. Demografik Bilgi Formu, Çevrimiçi Oyun Oynama Motivasyonları Ölçeği, Oyun Oynamaya İlişkin İşlevsel Olmayan Bilişler Ölçeği ve İnternet Oyun Oynama Bozukluğu Ölçeği her iki aşamada da kullanılan ölçeklerdir. Bunun yanında, Barratt Dürtüsellik Ölçeği-Kısa Form ve Depresyon, Anksiyete, Stres Ölçeği ilk aşamaya; Algılanan Stres Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği-Kısa Form ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği ikinci aşamaya eklenen ölçeklerdir. Verilerin analizinde SPSS 22 ve Lisrel 8.8 Programları kullanılmıştır. Buna göre, ilgili ölçekleri uyarlama çalışmasında Doğrulayıcı Faktör Analizi; modelin iki farklı grupta sınanmasında ise sırasıyla Doğrulayıcı Faktör Analizi, Çoklu Grup Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Yapısal Eşitlik Modellemesi uygulanmıştır. Elde edilen bulgular, öncelikle, her iki ölçeğin ülkemizde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir ölçüm araçları olduğunu göstermiştir. Bunun yanında, oyun oynama motivasyonu yüksek olan bireylerin stres düzeyleri arttığında, duygularını düzenlemede güçlük yaşamaları ve işlevsel olmayan/pasif başa çıkma tarzlarını daha etkin kullanmaları sonucu işlevsel olmayan oyun bilişlerinin güçlenerek oyun bağımlılığı risklerini arttırdığı saptanmıştır. Ayrıca duygu düzenleme güçlüğü ile oyun bağımlılığı arasındaki bu pozitif yönlü ilişkide, sırasıyla işlevsel olmayan başa çıkma tarzlarının ve işlevsel olmayan oyun bilişlerinin tam aracılık gösterdiği bulgulanmıştır. Oyun oynamaya dair motivasyonu düşük düzeyde olan bireylerde ise algılanan stres düzeyinin duygu düzenlemede zorlanmaya sebep olduğu ancak pasif başa çıkma tarzlarının etkisinin ortadan kalkarak, duygu düzenlemede görülen bu güçlüğün işlevsel olmayan oyun bilişlerinin güçlenmesine ve sonucunda dijital oyun bağımlılığı riskinin artmasına yol açtığı saptanmıştır. Dahası, duygu düzenleme güçlüğü ile oyun bağımlılığı arasındaki pozitif yönlü ilişkide işlevsel olmayan oyun bilişleri kısmi aracılık üstlenmiştir. Çalışmaya ilişkin sınırlılıklar, ileriki çalışmalar için öneriler ve klinik çıkarımlar tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of the current study was to examine the effects of perceived stress, difficulty in emotion regulation, dysfunctional/passive coping style and dysfunctional gaming cognitions on the development of gaming addiction on the basis of gaming motivations. The study consisted of two stages. In the first phase, 360 gamer participants between the ages of 18 and 53 were included in the study in order to adapt the Motives for Online Gaming Questionnaire and the Maladaptive Gaming-Related Cognitions Scale to our language. In the second phase, which aims to test the proposed model, there were 464 gamer participants between the ages of 18 and 60. Demographic form, Motives for Online Gaming Questionnaire, Maladaptive Gaming-Related Cognitions Scale and Internet Gaming Disorder Questionnaire were the scales conducted in both phases. In addition, Barratt Impulsivity Scale-Short Form and Depression Anxiety Stress Scale – 21 were the scales added on the first stage; Perceived Stress Scale, Difficulties in Emotion Regulation Scale – Brief Form and Coping Styles Scale were the scales added on the second stage. SPSS 22 and Lisrel 8.8 programs were used in the analysis of the data. Confirmatory Factor Analysis was carried out in the adaptation study of the relevant scales; then, Confirmatory Factor Analysis, Multiple Group Confirmatory Factor Analysis and Structural Equation Modeling were applied respectively to test the hypotheses discussed within the scope of the research in two different groups. The findings, first of all, showed that both scales are valid and reliable measurement tools that can be used in our country. In addition, the findings indicated that individuals with high motivation to gaming had difficulties in regulating their emotions when their stress levels increased, and that they used dysfunctional/passive coping styles more effectively, thus increasing their risk of gaming addiction by strengthening their dysfunctional gaming cognitions. In addition, it was found that dysfunctional coping styles and dysfunctional game cognitions were fully mediated respectively in this positive relationship between difficulties in emotion regulation and gaming addiction. The findings also showed that the perceived stress level caused difficulties in emotion regulation in individuals with low gaming motivation, but the role of passive coping styles disappeared and this difficulty in emotion regulation strengthened dysfunctional gaming cognitions and consequently increased the risk of digital gaming addiction. Moreover, dysfunctional gaming cognitions partially mediated the positive relationship between difficulties in emotion regulation and gaming addiction. Limitations, recommendations for future studies, and clinical implications were discussed.
Benzer Tezler
- İnternette oyun oynama bozukluğunun serum oksitosin düzeyleri ve mizaç karakter özellikleri ile ilişkisi
The relationship of internet gaming disorder with serum oxytosin levels and temperature character characteristics
ÖZGE ALP TOPBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriManisa Celal Bayar ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARTUNER DEVECİ
- İnternette oyun oynama bozukluğunun çevrimiçi dissosiyasyon, duygudüzenleme ve duygu durum ile ilişkisi
The relationship of internet gaming disorder with online dissociation, emotion regulation and mood
İZEL NUR ÇOPUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT BOYSAN
- İnternet oyun oynama bozukluğunun aleksitimi ve sosyal anksiyete ile ilişkisi
The relationship of internet gaming disorder with alexitimia and social anxiety
EBRU USTA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriManisa Celal Bayar ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARTUNER DEVECİ
- Psikiyatrik semptomların oyun oynama bozukluğu üzerindeki etkisinde psikolojik dayanıklılığın aracı rolü
The mediating role of psychological resilience in the effect of psychiatric symptoms on gaming disorder
CEM DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAADET ÖZTÜRK
- 13-17 yaş aralığındaki ergenlerde internette oyun oynama bozukluğunu anlamak: Oyun bilişleri, işlevsel olmayan inançlar, benlik saygısı ve psikolojik belirtiler açısından bir inceleme
Understanding internet gaming disorder in 13 to 17 year-old adolescents: An investigation of gaming cognitions, dysfunctional beliefs, self-esteem, and psychological symptoms
ŞEVVAL GÜNGEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİME ŞENAY GÜZEL