Duygu ve davranış bozukluğu riski olan okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerilerini geliştirmeye yönelik hazırlanan etkinlik paketinin etkililiği
The effectiveness of the activity package prepared to develop the self-regulation skills of preschool children at risk of emotional and behavioral disorders
- Tez No: 815439
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇIĞIL AYKUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Okul öncesi dönemde duygu ve davranış bozukluğu (DDB) riski olan çocuklar sergiledikleri davranışlar sebebiyle akademik, sosyal ve davranışsal açıdan birçok olumsuz sonuçla karşılaşmaktadır. Bu risklerin önlenmesinde ise öz düzenleme becerileri kilit bir role sahiptir ve bu becerileri desteklemeye yönelik müdahaleler önemli görülmektedir. Uluslararası alanyazında öz düzenleme becerilerini geliştirmeyi hedefleyen kapsamlı müdahale programları bulunmakla birlikte bu müdahalelerin çok bileşenli oluşu, öğretmen ya da ebeveyn eğitimi gerektirmesi, uygulama sürecinde standart materyal kullanımının zorunlu oluşu ve bunların maddi bir yük oluşturması gibi çeşitli özellikler, bu müdahalelerin sınıf içerisinde tekrar edilebilirliğini düşürmektedir. Ulusal alanyazına bakıldığında ise DDB riski olan okul öncesi dönem çocuklarına yönelik sınırlı sayıda müdahale çalışması olduğu ancak bu çalışmaların hiçbirinin öz düzenleme becerilerini geliştirmeyi hedeflemediği görülmektedir. Bu nedenle bu araştırmada DDB riski olan okul öncesi dönem çocuklarına yönelik hazırlanan öz düzenleme müdahale paketinin çocukların davranışları üzerindeki etkisini incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada, deneysel araştırma desenlerinden“Tek grup öntest-sontest deseni”kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri çocukların sahip oldukları öz düzenleme, problem davranış sosyal beceri, akran kabulü düzeyleri ve öğretmenleriyle olan ilişkileriyken; bağımsız değişkeni ise, DDB bakımından risk altında olan çocukların öz düzenleme becerilerini geliştirmeye yönelik hazırlanan müdahale paketidir. Araştırmaya beşi DDB riski olan, beşi TGG toplam 10 çocuk katılmıştır. Uygulama süreci haftada iki gün olmak üzere toplam sekiz hafta sürmüştür. Uygulama öncesinde ve sonrasında bağımlı değişkenlere ilişkin ilgili veri toplama araçlarıyla veri toplanmıştır. Uygulamadan üç hafta sonra izleme testi gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde katılımcı sayısının az olmasından ötürü parametrik olmayan istatistiklerden faydalanılmıştır. İlişkili örneklemlerde farkın incelenmesi için Wilcoxon testi, ilişkisiz örneklemlerde ise Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Sosyal geçerlik verileri ise içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda müdahale paketinin, DDB riski olan çocukların öz düzenleme, problem davranış, sosyal beceri ve akran kabulü değişkenleri üzerinde etkili olduğu; öğrenci-öğretmen ilişkisi üzerinde ise etkili olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca sontest ve izleme testinde DDB riski olan çocukların tüm değişkenler açısından TGG çocuklarla benzer performans düzeyine ulaşması, etkinlik paketinin etkililiğini gösteren bir diğer kanıttır. Araştırmanın sosyal geçerlik bulguları da bu bulguları desteklemektedir. Elde edilen bu bulgular, alanyazın doğrultusunda tartışılmış ve çeşitli öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Children at risk of emotional and behavioral disorders (EBD) in the preschool period face many negative consequences in terms of academic, social and behavioral aspects due to their behaviors. Self-regulation skills have a key role in preventing these risks, and interventions to support these skills are considered important. Although there are comprehensive intervention programs aimed at improving self-regulation skills in the international literature, various features such as the multi-component nature of these interventions, the need for teacher or parent training, the obligatory use of standard materials in the implementation process and their financial burden reduce the reproducibility of these interventions in the classroom. When we look at the national literature, it is seen that there are a limited number of intervention studies for preschool children with EBD risk, but none of these studies aim to improve self-regulation skills. Therefore, in this study, it was aimed to examine the effect of the self-regulation intervention package prepared for preschool children with EBD risk on children's behaviors. In the research,“Single group pretest-posttest design”, one of the experimental research designs, was used. While the dependent variables of the study were the children's self-regulation, problem behavior, social skills, peer acceptance levels and their relationships with their teachers; The independent variable is the intervention package designed to improve the self-regulation skills of children at risk for EBD. A total of 10 children, five with EBD and five with typical development (TD), participated in the study. The implementation process lasted for a total of eight weeks, two days a week. Before and after the implementation, data were collected with the relevant data collection tools regarding the dependent variables. The follow-up test was performed three weeks after the implementation. Due to the small number of participants in the analysis of the data, non-parametric statistics were used. Wilcoxon test was used to examine the difference in related samples and Mann Whitney U test was used in unrelated samples. Social validity data were analyzed by content analysis. As a result of the research, it was found that the intervention package was effective on the self-regulation, problem behavior, social skills and peer acceptance variables of children with EBD risk; It was found that it was not effective on the student-teacher relationship. In addition, the fact that children with EBD risk achieved similar performance levels with TD children in terms of all variables in the posttest and follow-up test is another proof of the effectiveness of the activity package. The social validity findings of the study also support these findings. These findings were discussed in line with the literature and various suggestions were presented.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde görülen saldırgan davranışların narsisistik belirtiler ve benlik saygısı ile olan ilişkisi
The relationship between aggressive behaviors in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder and narcissistic traits and self-esteem
GÖKÇE KIRLI ÖCAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriAkdeniz ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE GİZLİ ÇOBAN
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı 12-17 yaş arası çocuklarda duygu düzenleyememenin akran ilişkileri ve akran zorbalığıyla olan ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between emotion dysregulation and peer relationships as well as peer victimization in children aged 12-17 diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder
YAĞMUR ATAKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DR. BİNAY KAYAN OCAKOĞLU
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde zorbalığın yaşam kalitelerine etkisi
The relationship between bullying and quality of life in children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
SELENGE BALJİNNYAM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN CAHİD ÖRENGÜL
- Karşıt olma karşı gelme bozukluğu tanısı konan çocuk ve ergenlerin empati ve duygusal yüz ifadelerini tanıma becerileri
Empathy and emotional facial expressions recognitionskills of children and adolescents that diagnosed withoppositional defiant disorder
HİLAL AYDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA ÇÖP
- Üstün zekalı olgularda sosyal biliş ve dismorfoloji
Social cognition and dysmorphology in gifted children
AYŞEGÜL SATAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZEN KÖSE