Geri Dön

Making sense of data within the context of user-centered design: A study on amateur running

Kullanıcı odaklı tasarım bağlamında veriyi anlamlandırmak: Amatör koşu üzerine bir çalışma

PDF İndir

  1. Tez No: 817142
  2. Yazar: İREM GENÇ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE ÇELİKOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Industrial Design
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 147

Özet

Sayısı sürekli artmakta olan bir dizi insan faaliyetinin verileştirilmesiyle birlikte, sosyal, kültürel ve teknolojik bir olgu olarak Büyük Veri, insan yaşamının çeşitli yönlerini temelden değiştirmiştir. Bu yönlerden biri olarak, spor faaliyetleri de giderek daha fazla verileştirilmeye başlamıştır. Bu verileştirme faaliyetleri, sadece profesyonel değil, aynı zamanda çok çeşitli disiplinlerden amatör ve rekreasyonel sporcular tarafından da benimsenmektedir. Kamusal yaşamda son derece popüler hale gelen ve dünya çapında milyonlarca insan tarafından benimsenen koşu sporu da, özellikle kendini takip teknolojilerine olan ilginin giderek artmasıyla birlikte, verileştirme faaliyetleriyle oldukça ilgili hale gelen sporlardan biridir. Verinin günlük yaşamda artan bu varlığı göz önüne alındığında, onu üreten, takip eden ve kaydedenler için verinin nasıl anlamlı hale geldiğinin araştırılması, günümüz dünyasında olduğu kadar tasarım çalışmalarında da verinin gerçek değerini ve potansiyelini anlamak için büyük önem taşımaktadır. Bu doğrultuda, bu çalışmanın amacı, amatör koşucuların veri anlamlandırma pratiklerini kullanıcı odaklı tasarım perspektifinden incelemektir. Anlamlandırmayı, insan-nesne etkileşimi yoluyla ortaya çıkan aktif bir süreç olarak tanımlayan ve insan odaklı tasarımda anlamı merkez bir konsept olarak benimseyen bu çalışma, verinin koşu bağlamında nasıl anlamlı hale geldiğine ve değer kazandığına odaklanmaktadır. Çalışmanın ilk aşaması olarak üç araştırma yönteminin birlikte kullanıldığı bir saha çalışması yürütülmüştür. Böylelikle metodolojik bir üçgenleme yaratılarak bir yöntem ile elde edilen verilerin diğer yöntemler ile desteklenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda ilk olarak, araştırılan konular hakkında genel bir anlayış kazanmak için örtülü gözlem yöntemleri benimsenmiş ve bu yöntemler saha çalışması boyunca kullanılmıştır. Ayrıca, koşucular, koşu toplulukları ve koşu deneyimi hakkında olabildiğince kapsamlı bir fikir edinmek için nitel bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Anket çalışmasında yer alan sorular açık uçlu sorular olup, bu çalışma 90 koşucunun katılımı ile sonuçlanmıştır. Anket çalışmasında elde edilen nitel verinin sağlamış olduğu çıktılar ışığında, hem koşucuların koşu deneyimlerini hem de koşu bağlamında kullandıkları nesneler ile olan etkileşimlerini daha iyi anlayabilmek adına yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmelerin başlangıcında, çalışmanın odağını ve gidişatını tayin etmek adına bir ön çalışma gerçekleştirilmiştir. İki katılımcının katılımı ile gerçekleştirilen ön çalışma sonrası ana çalışma tasarlanmış ve on katılımcının daha katılımı ile yarı yapılandırılmış görüşme süreci tamamlanmıştır. Derinlemesine yapılan bu on iki görüşmenin tamamlanması ile birlikte saha çalışması süreci sonlanmıştır. Bu süreç sonucunda, görüşmeler yoluyla elde edilen nitel veriler, nitel içerik analizi yapılarak analiz edilmiştir. Son aşamada ise, analiz sonucunda belirlenen ana kategoriler ve alt kategoriler ışığında tüm bulgular yorumlanmıştır. Böylelikle, amatör koşucuların koşu antrenmanları sırasında ürettikleri kişisel verilerini nasıl anlamlandırdıkları tanımlanmış ve bu süreç“veri anlamlandırma eylemi”olarak isimlendirilmiştir. Araştırmanın bulguları, bu eylemin fiziksel, duygusal, çevresel, cihaz temelli ve sosyal unsurları içeren çeşitli öğelere sahip karmaşık bir eylem olduğunu göstermiştir. Bu karmaşık doğasıyla, amatör koşudaki veri anlamlandırma eylemi iki ana kategori ile açıklanmıştır. Bu kategoriler“veriyi çözümlemek”ve“veriye yanıt vermek”olarak ifade edilmiştir. Bu doğrultuda ise, koşuda verinin anlamı, değeri ve rolü üç ana başlık altında detaylı bir şekilde sunulmuştur. Bu başlıklar;“koşuda araç olarak veri”,“koşuda amaç olarak veri”ve“koşuda yük olarak veri”olmak üzere ifade edilmiştir. Sonuç olarak ise, koşu bağlamında verinin, insan-veri etkileşiminden doğan, çok çeşitli anlamlar kazandığı görülmüştür. Ayrıca, koşu sporunun hem performatif hem de sosyal yönlerinde önemli bir rol oynayan verinin, koşucuların koşu deneyiminin önemli bir parçası olduğu gözlemlenmiştir. Dahası, bu anlamların, koşucuların takip cihazlarını kullanma ve onlarla etkileşim kurma biçimlerini, kendini takip dinamiklerini, koşunun kendisiyle kurmuş oldukları ilişkilerini ve koşucu kimlikleri açısından benlik algılarını ve benlik sunumlarını etkilediği ve şekillendirdiği anlaşılmıştır. Böylelikle, bu çalışma, veri ve veri ile ilgili etkileşimleri yalnızca bireysel bağlamda değil, aynı zamanda sosyal olarak inşa edilen değerlere sahip bir topluluk pratiği olarak da inceleyerek, verinin amatör koşu bağlamında anlamlı hale gelmesine ve değer kazanmasına odaklanmış, bu yolla da tasarım araştırma ve uygulamalarına katkıda bulunmayı hedeflemiştir. Bu doğrultuda, bu araştırmanın bulgularının, çeşitli veri pratikleri için yeni konseptlerin tasarlanması ve geliştirilmesi konusunda fikir verebileceği düşünülmektedir. Bu doğrultuda, mevcut bulguların tasarım araştırması ve uygulaması için nasıl bir katkı sağlayabileceği konusunda bazı fikirler paylaşılmıştır. Verinin kendisini bir nesne olarak ele alarak tasarım araştırma ve uygulamaları içinde konumlandırmak bu fikirlerden biridir. Ayrıca verinin tek bir bağlamda sınırlı kalmanın ötesinde, farklı günlük yaşam bağlamları arasında akışkan varlığını fark etmek ise tasarım alanına katkı sağlayabileceği düşünülen bir diğer düşünce olarak sunulmuştur. Ayrıca, bu çalışmada tanımlanmış olan veri anlamlandırma eyleminin, veri ve tasarım arakesitinde yapılacak olan gelecekteki çalışmalar için altyapı hazırlayacak potansiyel bir tasarım aracı olabileceği de düşünülmektedir. Son olarak ise ileride yapılacak çalışmalar için bazı önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışmalar koşu disiplinin sprint koşu ve ultra maraton koşusu gibi alt kategorilerine odaklanıp, koşu bağlamında veri pratiklerini daha derinlemesine ele alabilir. Aynı bağlamın çeşitli şekillerde detaylandırılması ile elde edilebilecek bu tarz bir yaklaşım, veri anlamlandırması hakkında daha kapsamlı anlayışlar kazanılmasına yardımcı olabilir. Ayrıca mevcut çalışmanın amatör koşucular ile yürütülmüş olması sebebi ile, elit atletlerin veri anlamlandırma deneyimlerini incelemek bir başka bakış açısı olabilir. Koşunun ötesinde, çeşitli spor aktivitelerinin yanı sıra, günümüz dünyasında verileştirilmekte olan çok çeşitli aktiviteler de anlam etrafında şekillenen bir araştırma ile derinlemesine incelenebilir. Ayrıca, bu çalışmaların farklı jenerasyonlar arasında karşılaştırmalı bir yaklaşım ile yürütülmesi, verilerin toplumdaki varlığının, onunla etkileşim içinde olan her bir birey tarafından nasıl anlamlandırıldığının daha iyi anlaşılması ve tasarım çalışmalarında daha kapsayıcı bir şekilde konumlandırılması için daha ileri perspektifler de sağlayabilir. Son olarak, özellikle kendini takip konseptleri düşünüldüğünde, günümüzde hızla gelişmekte olan yapay zeka teknolojileri bu konuda yeni bakış açıları sunabilir.

Özet (Çeviri)

With the datafication of an ever-increasing range of human activities, Big Data, as a social, cultural and technological phenomenon has fundamentally altered various aspects of human life. As one of these aspects, sport activities have started being increasingly datafied, addressing not only professional, but also amateur and recreational athletes from a wide range of disciplines. Getting immensely popular in public life and being adopted by millions of people worldwide, running has also become highly engaged in data practices, especially with the increasing attention to self-tracking technologies. Considering this increasing presence of data in everyday life contexts, exploring how data becomes meaningful for the ones who generate, track, and record it has vital importance to understand the real value and potential of data in today's world, as well as in design studies. Hence, the aim of this study is to investigate data sense making practices of amateur runners from a user-centered design perspective. Defining sense making as an active process emerging through human-artifact interaction and embracing meaning as the central concept in human-centered design, it focuses on the ways data become meaningful and gain value in the context of running. In the first step of the study, a fieldwork is conducted by using three research methods. First, unobtrusive measures are embraced and used throughout the fieldwork to gain a general understanding about the topics under research. Also, an online qualitative survey is used to gain a comprehensive insight about runners, running communities and running experience in the broadest sense. Then, in the light of survey findings, in-depth semi-structured interviews are conducted to better understand both the runners' running experience and their interactions with the artifacts in the running context. After the fieldwork is completed, qualitative data gathered through interviews is analyzed by carrying out qualitative content analysis. Finally, all findings are interpreted accordingly. In this way, the act of data sense making of amateur runners is described. The findings of the study show that this act is complex and has a variety of elements involving physical, emotional, environmental, device-related and social ones. With this complex nature, the act of data sense making in amateur running is defined with two main categories:“data resolution”and“data response”. Accordingly, the meaning, value and role of data in running are identified and explained under three main subjects:“data as a means in running”,“data as an end in running”and“data as a burden in running”. The findings of the study demonstrate that data have gained various meanings for different runners as they interact with them. Also, these meanings affect and shape the ways runners use and interact with their trackers, their tracking practices, their engagement with running itself and their self-perceptions and self-presentations in terms of their runner identities. In this sense, it is understood that their data and related practices have a significant role in runners' running experience, affecting its both performative and social dimensions. As the concluding remarks, some ideas are shared in terms of how the current findings can provide insights for design research and practice. Embracing data itself as an artifact and recognizing the fluid presence of data across different everyday life contexts are presented as the potential contributions to the design domain. Also, it is argued how the act of data sense making described in this study can be a design tool for future studies in the intersection of data and design. Moreover, some suggestions are made for future studies. These studies can examine data practices not only in various sports activities, but also in a variety of human activities that have been datafied in today's world. Also, examining these studies across generations can provide further perspectives in better understanding the presence of data in society and positioning it in design studies in a more inclusive way. As for the concept of self-tracking, artificial intelligence technologies can open up new perspectives in this regard.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    854855

    Tasarım anlambilimi ve Goffman'ın dramaturjik yaklaşımı kesişiminde bir bakış: Görüntülü görüşme deneyimi üzerine bir çalışma

    In the intersection of design semantics and Goffman's dramaturgical approach: A study on the experience of video meetings

    NAZLICAN KAYMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGE ÇELİKOĞLU

  2. Tez No

    856760

    Nesnelerin ekolojisi bağlamında mutfağın ekosistem metaforu ile anlamlandırılması

    Making sense of the kitchen with the metaphor of ecosystem in the context of the ecology of objects

    OBEN SENA UYANIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGE ÇELİKOĞLU

  3. Tez No

    353777

    Türkiye'de ofis mobilyası sektöründe kullanıcı odaklı tasarım: Ofis sandalyesi örneği

    User centered design in office furniture industry in Turkey: office chair example

    BİGE ÖKTEM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZLEM ER

  4. Tez No

    823385

    Web 3.0'da dijital emeğin dönüşümü: Sosyal finans örneği

    Başlık çevirisi yok

    ROBİN KANAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    İletişim BilimleriGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TOLGA ÇEVİKEL

  5. Tez No

    859592

    Websitelerinin kullanılabilirlik değerlendirmesi

    Usability evaluation of websites

    NEVCİHAN TORAMAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÇİĞDEM ALTIN GÜMÜŞSOY

Geri Dön