İş yaşamında duygusal emek stratejileri: Tıp doktorları üzerinde nitel bir araştırma
Emotional labor strategies at work: A qualitative research on medical doctors
- Tez No: 818020
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EBRU TOLAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Duygusal Emek, Duygusal Emek Stratejileri, Sağlık Çalışanları, Tıp Doktorları, Emotional Labor, Emotional Labor Strategies, Healthcare Workers, Medical Doctors
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu çalışmanın amacı, tıp doktorlarının mesleklerini icra ederken kullandıkları duygusal emek stratejilerini ve bu stratejileri benimseme nedenlerini ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda nitel bir araştırma tasarlanmış ve çeşitli sağlık kuruluşlarında görev yapan 30 tıp doktoruna ulaşılarak açık uçlu sorular yöneltilmiştir. Veriler MAXQDA 2022 programı ile analiz edilmiştir. Görüşme soruları ve katılımcıların yanıtları esas alınarak gerçekleştirilen içerik analizi sonucunda toplam 1219 kodlama yapılmış ve bu kodlar beş ana tema altında toplanmıştır. Analizler iki aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada, kategorilere ve kodlara ilişkin frekans ve yüzde değerlerini içeren“betimleyici analizler”yapılmıştır. İkinci aşamada ise tıp doktorlarının çalışma sürelerine, uzmanlık durumlarına ve bir günde baktıkları hasta sayısına göre kullandıkları duygusal emek stratejilerinde farklılık olup olmadığını belirlemek için“çapraz tablo analizlerine”yer verilmiştir. Katılımcılara göre tıp doktorlarının sahip olmaları gereken duygusal özelliklerin başında“soğukkanlı ve sakin olmak”gelmektedir.“Öfke”ise doktorların göstermekten en fazla sakınması gereken duygu olarak öne çıkmıştır. 30 katılımcının 21'inin hastalarla etkileşim sırasında uygun duygu gösterimini sürdürmek için“rol yaptığı”; 23 katılımcının kendilerini kötü hissettikleri zamanlarda bile hastalara“güler yüzlü ve cana yakın”davranmaya çalıştıkları belirlenmiştir. Katılımcıların tümünün“samimi davranış stratejisi”benimsediği; buna ilave olarak 22 kişinin“yüzeysel”; 20 kişinin de“derinlemesine davranış stratejisini”kullandığı saptanmıştır. Araştırmaya katılan 30 tıp doktorunun tamamı 249 kez, işyerinde kurduğu etkileşimler sırasında“duygusal çaba”gösterdiğini vurgulamış; 29 katılımcı ise 131 kez“duygusal uyumsuzluk”deneyimlediğinden bahsetmiştir. Çapraz tablo analizleri sonucunda, günde 50 ve daha fazla sayıda hasta ile ilgilenen, çalışma süresi 0-10 yıl arasında olan ve henüz uzmanlığını almamış doktorların 'yüzeysel' davranış stratejilerini daha yoğun olarak kullandıkları tespit edilmiştir. Günde 50'den az sayıda hasta ile ilgilenen ve uzman olan doktorların 'derinlemesine' davranış stratejisini; 0-10 yıl arasında çalışan ve uzman doktorların ise 'samimi' davranış stratejisini benimsedikleri belirlenmiştir. Diğer taraftan, günde 50 ve üzeri hasta ile ilgilenen, 10 yıldan az deneyime sahip ve uzmanlığını henüz almamış olan doktorlar daha çok duygusal çaba göstermekte ve daha fazla duygusal uyumsuzluk yaşamaktadır. Duygusal emek literatürünün gelişimine katkı sağlaması umulan bu çalışmanın, aynı zamanda tıp doktorlarının çalışma koşullarına yönelik farkındalık oluşturması ve yapılması gereken düzenlemelere ışık tutarak uygulamaya da katkı sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to uncover medical doctors' emotional labor strategies while performing their duties and the rationale behind their decisions. A qualitative research methodology was used to achieve this goal, which involved interviews with 30 medical doctors from different healthcare organizations. The data obtained from the interviews were analyzed utilizing MAXQDA 2022 software. 1219 codes were created from analyzing interview questions and participants' responses, grouped into five main themes. The analysis involved two stages:“Descriptive analyses”in the first stage, which included frequency and percentage values of categories and codes, and“cross-table analyses”in the second stage, to determine any differences in emotional labor strategies used by medical doctors based on their working hours, expertise status, and number of patients they cared for in a day. Based on participant feedback, medical doctors should exhibit a“calm”demeanor as one of their most critical emotional traits. It was also noted that displaying“anger”should be avoided. Of the 30 participants, 21 admitted to“pretending”to maintain a professional emotional display while interacting with patients, while 23 attempted to be“friendly and approachable”even when feeling negative emotions. Additionally, all participants reported using a“genuine acting strategy,”with 22 using“surface acting”and 20 using“deep acting.”All 30 medical doctors made“emotive efforts”249 times during their interactions with patients, while 29 mentioned experiencing“emotive dissonance”131 times. Through cross-tabulation analyses, it has been discovered that doctors who attend to 50 or more patients daily, have less than ten years of experience, and have not yet specialized tend to use 'surface' acting strategies more frequently. In contrast, doctors who attend to less than 50 patients per day and have specialized tend to adopt the 'deep' acting strategy. Furthermore, doctors who have been working for 0-10 years and have specialized tend to use the 'genuine' acting strategy. However, doctors who attend to 50 or more patients per day, have less than ten years of experience and have not yet specialized tend to experience more emotive dissonance and employ more emotive effort. This study aims to contribute to the development of emotional labor literature and raise awareness about the working conditions of medical doctors. It is also expected to shed light on necessary regulations and provide practical contributions to the field.
Benzer Tezler
- Okul yöneticilerinin duygusal zekâ yeterliklerini iş yaşamında kullanma düzeyleri ile duygusal emek ve çatışmayı çözme stratejileri arasındaki ilişki (Bilecik İli örneği)
The relationship between levels of usage emotional intelligence competencies in school setting of school principals and emotional labor and conflict resolution strategies (Bilecik City sample)
EDA ÇARIKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECATİ CEMALOĞLU
- Etkili liderliğin duygusal emek davranışları üzerindeki etkisi: Hizmet sektöründe bir uygulama
The effectiveness of effective leadership on emotional labor behaviors: An application in service sector
MELİS AKBIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Halkla İlişkilerEge ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GAYE ÖZDEMİR
- İş yaşamında duygusal emek ve ampirik bir çalışma
Emotional labor in business life and an empirical study
LALE KÖKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
İşletmeCelal Bayar ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİNÇ KÖSE
- Yiyecek içecek işletmelerinde duygusal emek ve tükenmişlik ilişkisi: Kütahya örneği
The relationship between emotional labour and burnout in food and beverage businesses: The case of Kütahya
DEFNE KEŞKEKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıKütahya Dumlupınar ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KANSU GENÇER
- Örgütsel bağlılık ile duygusal emek, tükenmişlik ve genel yetkinlik inancı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between organizational commitment and emotional labor, burnout, and general competencies
CANSIN İKİZ