Somut olmayan kültürel miras bağlamına göre gökyüzü inanışlarının açıklamalı bibliyografya denemesi
According to the context of intangible cultural heritageannotated bibliography of sky beliefs
- Tez No: 819606
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULKADİR EMEKSİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bibliyografya, Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Bibliography, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: gökyüzü inanışları, halk inanışları, halk edebiyatı, açıklamalı bibliyografya, SOKÜM, sky beliefs, folk beliefs, folk literature, annotated bibliography, ICH
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 239
Özet
Türk kültürü için önemli bir kaynak olan gökyüzü, edebiyattan tarihî vesikalara kadar birçok alanda karşımıza çıkmaktadır. Bu durum araştırmacılar tarafından fark edilmiş ve farklı zamanlarda üzerine pek çok araştırma ve çalışma yapılmıştır. Gökyüzü çalışmalarının genel çizgisine baktığımız zaman farklı unsurlara rastlamaktayız. Tabiat olaylarına dair inançlar, kozmoloji, gök cisimlerinin oluşum hikâyeleri, yağmur duaları, yöresel takvim, halk meteorolojisi, efsanevi inanışlar, dinsel yaklaşımlar, tabiatüstü ve metafizik varlıklar, hayvanlar, gökyüzünün kutsiyeti, mitolojinin göksel perspektifi, bu tür çalışmaların ana hattını oluşturmaktadır. Türk Halk Edebiyatı'nda da gökyüzü inanışları başlığıyla toparlayabileceğimiz çalışmalar farklı dönemlerde bazen müstakil olarak bazen de belirli çalışmaların içinde ayrı bir kısım olarak işlenmiştir. Bu çalışmaların izini sürdüğümüzde muhtevasının mitolojik dönem ve Gök Tanrı inancından başlayarak kronolojik bir uzanış izlediğini görmekteyiz. Dolayısıyla gök cisimlerine dair inanışların irdelenmesi bir tarihsel gerçekliğin saptanması açısından önem arz etmektedir. Göğe dair kültürel kodlamaları yakalayabilmek, ardında çok daha geniş kaynakların kapısının açılmasında etkili olacaktır. Çalışmamız, Türk kültüründeki göksel inanmalar üzerine yapılmış, disiplinler arası çalışmalarla beraber çoğunlukla Türk Halk Edebiyatı alanına dâhil edebileceğimiz eserleri içine almaktadır. Gökyüzüne halk inanışları penceresinden bakabilmek, halk muhayyilesindeki göğe dair şifrelerin topluca ortaya koyulması açısından değerlendirilebilir. Bu bilinçle yapılmış olan çalışmalar bir açıklamalı bibliyografya denemesi ile toparlanmış, tasnif edilmiştir. Elde edilen çalışmalardan yapılan çıkarımlarla gökyüzü kavramının“somut olmayan kültürel miras”olarak ele alınması gerekliliği uygun görülmüştür.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The sky which is an important source for Turkish culture, appears in many fields from literature to historical documents. This situation is noticed by the researches and many studies were carried out on it at different times. When we look at the overall lien of sky studies, we find different elements. Beliefs about natural events, cosmology, stories of the formation of celestial bodies, rain prayers, local calendar, folk meteorology, mythical beliefs, religious approaches, supernatural and metaphysical beings, animals, the sanctity of the sky, celestial perspective of mythology, form the main line of such studies. In Turkish Folk Literature, the works that we can collect under the title of sky beliefs are sometimes processed independently and sometimes as a separate part of certain studies in different periods. When we follow these studies, we see that its content follows a chronological extension starting from the mythological period and the belief in“Gök Tanrı”. Therefore, it is important to examine the beliefs about celestial bodies in terms of determining a historical reality. Capturing cultural coding of the sky will be instrumental in opening the door to much wider resources behind it. Our work covers works that we can mostly incorporate into the field of Turkish Folk Literature together with interdisciplinary studies on celestial beliefs in Turkish culture. Being able to look at the sky through the window of public beliefs can be evaluated in terms of collectively revealing the passwords for the sky in the public opinion. The studies carried out with this awareness were collected and classified with an annotated bibliography experiment. With the inferences made from the studies obtained, it was deemed appropriate to consider the concept of sky as“Intangible Cultural Heritage”.
Benzer Tezler
- Batı Anadolu kırsal yerleşmelerinde 1970 sonrası inşa edilmiş nitelikli konut örneklerinde yerel veri kullanımı
The use of local data in qualified samples of housing built after 1970 in the rural settlements of Western Anatolia
FATMA ERDEM AÇIKALIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL DEMİR
- Somut olmayan kültürel miras konusunda Türkiye'de yapılan bilimsel çalışmalar üzerine açıklamalı bibliyografya denemesi
A detailed bibliography on intangible cultural heritage in Turkey
ELİF SARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilgi ve Belge YönetimiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL TURHAN TUNA
- Bergama'da Osmanlı Dönemi hamam yapılarının koruma sorunları ve ilkesel bağlamda yeniden işlevlendirme yaklaşımları: Tabaklar Hamamı örneği
Conservations problems and reuse suggestions in the context of principle of Ottoman baths in Bergama: Case of Tabaklar Hamamı
TUBA NUR BAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜJGAN KARATOSUN
- Somut olmayan kültürel mirasın tespiti, korunması ve aktarılması bağlamında hamamlar: Adana ve Antakya hamamları
Hammams in the contex of indentification, conservation and transmission of intangible cultural heritage: Hammams of Adana and Antakya
DİLGECAN AKA TANGÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Mersin ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA AKAR
- Somut olmayan kültürel miras örneği: Dengbêjlik ve turizm ilişkisi
An example of intangible cultural heritage: The relationship between dengbêjlik and tourism
SELAHATTİN ALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Batman ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VOLKAN GENÇ