Devletin mimarlık kültürünü okumak için yöntem önerisi: Türkiye'de yüksek yargı mekânları üzerine bir inceleme
A method for reading the architectural culture of the state: An inquiry on supreme judicial spaces of Turkey
- Tez No: 819734
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP ULUDAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: devletin mimarlık kültürü, iktidar ve mekân, yargı erki mekânı, yüksek mahkemeler, architectural culture of the state, power and space, supreme justice spaces, supreme courts
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 218
Özet
Bu çalışmanın amacı, mimarlık ve devlet erki ilişkisinin mekanizmalarını sorgulamaktır. Bu çerçevede; iktidar, ideoloji ve politika ile mekân ilişkilerini farklı dönem, yöntem ve örnek alanlarla işleyen çalışmalar irdelenerek bu örüntünün okunmasına yönelik; devletin mimarlık kültürü kavramı altında biçimlenen bir yöntem önerisi sunulmuştur. Bu tez çalışmasında yapı ve kentsel mekânın devlet erkiyle ilişkisi çerçevesinde yürütülen tartışma sadece sonuç ürün üzerinden ele alınmamış, aynı zamanda bu bağıntı tıpkı kültür gibi bir süreç olarak değerlendirmiştir. Mimarlık ve devlet erki arasında var olan katmanlı ilişkiye örnek oluşturması açısından tez kapsamında önerilen yöntemin uygulandığı çalışma alanı olarak yüksek yargı mekânları seçilmiştir. Önerilen yöntem çerçevesinde örnek alan incelenmesi seçimindeki etmenler; yargı erkinin devlet yapılanmasındaki konumu yönünden verimli bir değerlendirme imkanı sağlaması ve erk-mekân ilişkilerini konu alan çalışmalarda yargı mimarisi üzerine sınırlı bir ilgi bulunması olmuştur. Öncelikle yargı erki mekânlarının nitelikleri ve farklı yüksek mahkeme binaları üzerinden bir değerlendirme yapılmıştır. Bu irdeleme sonucu çağdaş yargı mekânlarının temsil unsurlarında yargının şeffaflık, bağımsızlık, tarafsızlık ve erişilebilirlik ilkelerinin yansıtıldığı görülmüştür. Buna ek olarak yerel, tarihi ve statü kimlikleri gibi farklı aidiyetlerin ve ortaklıkların altını çizen ölçütlerin de yargı mekânlarının temsiline yansıtıldığı görülmüştür. Bu kapsamda Anayasa Mahkemesi, Danıştay Başkanlığı ve Yargıtay Başkanlığı hizmet binaları devletin mekânsal pratikleri, söylemleri ve imgeleri yöntem önerisi çerçevesinde incelenmiştir. Yargı mekânlarında devletin mimarlık kültürüne ilişkin unsurların; ilkeler ve kimliklere ilişkin izdüşümleri, önerilen yöntem üzerinden çözümlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to question the mechanisms of the relationship between architecture and state. In this context, in order to read that interaction a method is proposed under the concept of the architectural culture of the state that is based on the analysis carried out in line with the studies those deal with power, ideology, politics and space relations as the main theme with different periods, methods and cases. In this thesis, the discussion carried out within the framework of the relationship between the building, urban space and the state power do not focus only the final product, but also this interaction is evaluated as a process just as culture. In order to test the proposed method; the supreme courts are chosen as the case study that set an example for the multilayer relationship between architecture and state power. Reasons behind the determination of the case are; the position of the judiciary in the state structure that provides efficiency to examine the factors of proposed method defined as architectural culture of the state and the limited interest in the judicial architecture among the studies on the power-space relations. At first, an evaluation was made on the characteristics of the spaces of the judicial power and different supreme/high court buildings. As a result of this examination, it is seen that the principles of the judiciary that are transparency, independence, impartiality, and accessibility are reflected to spatial representation of judiciary. In addition, it is observed that local, historical and status identities that underline different belongings and associations are also symbolized in the representations of judicial spaces. In this context, the Constitutional Court, the Presidency of the Council of State and the the Court of Cassation/Supreme Court buildings in Turkey are examined within the framework of the spatial practices, discourses and images of the state. The projections of the factors of the architectural culture of the state in the judicial spaces are analysed through the proposed method in relation to principles and identities.
Benzer Tezler
- Transformation of Ankara between 1935-1950 in relation with everyday life and lived spatiality
Ankara'nın günlük yaşam ve mekansal pratikler açısından dönüşümü: 1935-1950
SERPİL ÖZALOĞLU
Doktora
İngilizce
2006
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANA BİLSEL
- Paşalimanı (Aloni) adası şaraphane yapıları için koruma ve yeniden kullanım önerileri
Conservation and reuse proposals for Pasalimani (Aloni) island winery buildings
TUĞÇE CANER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ALMAÇ
- XIX. yüzyıl İstanbul sarayları ve dış mekan düzenlemeleri
XIXth centruy Istanbul palaces and their outdoor organizations
Y. ÇAĞATAY SEÇKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN SÖZEN
- Çankırı ili Ilgaz ilçesi Kese köyü evleri analizi
Analysis of Kese village houses in Ilgaz district of Cankırı
TÜRKAN HARMANBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZAFER SAĞDIÇ