Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin dijital yeterliklerinin incelenmesi
Analysis of teachers' digital competencies working in high schools
- Tez No: 819738
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ SABANCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin dijital yeterliklerinin eğitim-öğretim uygulamaları açısından incelenmesidir. Çalışmada, karma yöntem desenlerinden açıklayıcı sıralı karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel kısmı betimsel tarama modeli, nitel kısmı ise bütüncül çoklu durum desenine göre tasarlanmıştır. Çalışmanın evreni ve çalışma grubuna 2022-2023 eğitim-öğretim yılında ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenler dâhil edilmiştir. Nicel bölümünün örneklemi, önce tabakalı örnekleme ile belirlenmiş ardından Antalya ili merkez ilçelerindeki Fen, Anadolu ve Sosyal Bilimler liselerinde görev yapan basit seçkisiz örnekleme ile saptanmış 402 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın nicel verileri bu araştırma için, Avrupa Komisyonu Öğretmenlerin Dijital Yeterlik Çerçevesi (DigCompEdu) kapsamında geliştirilmiş Dijital Yeterlik Ölçeği (DYÖ) ile toplanmış olup veriler SPSS 26.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Nicel kısım için betimsel ve çıkarımsal istatistikler yapılmıştır. Nicel verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, parametrik testlerin varsayımlarının karşılandığı durumlarda bağımsız örneklemler için t-testi, ilişkisiz örneklemler için tek faktörlü varyans analizi (One Way ANOVA), parametrik testlerin varsayımlarının karşılanmadığı durumlarda Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde, öğretmenlerin dijital yeterliklerini eğitim-öğretim uygulamaları açısından derinlemesine tespit etmek amacıyla DigCompEdu dikkate alınarak hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Nitel veriler, araştırmanın nicel boyutuna katılmış, amaçsal örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi ile seçilmiş 15 öğretmenden toplanmıştır. Öğretmenlerin Dijital Yeterlik Çerçevesine göre; Eğitimcilerin Mesleki Yeterlikleri, Eğitimcilerin Pedagojik Yeterlikleri ve Öğrenenlerin Yeterliklerinden oluşan 3 başlık; Profesyonel katılım (Meslekisorumluluk), Dijital kaynaklar, Öğretme ve öğrenme, Değerlendirme, Öğrenenleri güçlendirme ve Öğrencilerin dijital yetkinliğini kolaylaştırma olarak altı boyut altında incelenmiştir. Elde edilen veriler için NVIVO 12 nitel araştırma paket programı ile betimsel ve içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin dijital yeterlik boyutlarındaki ortalamaları genel olarak değerlendirildiğinde, en düşük değerin mesleki sorumluluk boyutunda, en yüksek değerin dijital kaynaklar boyutunda olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler genel olarak dijital yeterlik davranışlarının çoğunlukla gerçekleştiği yönünde görüş bildirmişlerdir. Öğretmenlerin dijital yeterliklerine ilişkin görüşleri bazı boyutlarda cinsiyet, yaş, mesleki kıdem ve branş değişkenine göre anlamlı farklılık gösterirken öğrenim durumu ve okul türü değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Öğretmenler nitel sonuçlara göre ise; dijital yeterlik kavramını 21. yüzyıl yeterliği ve dijital beceriler olarak tanımlamaktadırlar. Öğretmenlerinin dijital teknoloji kullanımlarına ilişkin algıları mesleki sorumluluk boyutuna göre; olumlu yöndedir. Öğretmenlerin dijital teknoloji kullanımlarına ilişkin algıları dijital kaynaklar boyutuna göre; çoğunlukla aktif oldukları yöndedir. Öğretme ve öğrenme boyutunda; öğretmenler teknolojileri en çok uygulama aşamasında kullanmaktadır. Değerlendirme boyutunda ise; öğretmenler dijital veri kullanımını çoğunlukla faydalı bulmaktadırlar. Öğrenenleri güçlendirme boyutunda ise en çok sunum ve görsel teknolojiye yer verilmekte ve kaynak erişimine çok dikkat edilmektedir. Öğrenenlerin dijital yetkinliğini kolaylaştırma boyutunda ise teknolojiyi tanıma ve kullanmaları için öğrenciler teşvik edilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to analyze the digital competencies of teachers' working in high schools in terms of educational practices. In the study, explanatory sequential mixed design, one of the mixed method designs, was used. The quantitative part of the research was designed according to the descriptive survey model, and the qualitative part was designed according to the holistic multiple-case design. The population and the working group of the study included teachers working in high schools in the 2022-2023 academic year. The sample of the quantitative part consists of 402 teachers who were first determined by stratified sampling and then by simple random sampling working in Science, Anatolian and Social Sciences high schools in the central districts of Antalya province. The quantitative data of the study were collected with the Digital Competence Scale (DCS) developed within the scope of the European Commission Digital Competence Framework for Teachers (DigCompEdu) and the data were analyzed using SPSS 26.0 program. Descriptive and deductive statistics were conducted for the quantitative part. In the analysis of quantitative data, percentage, frequency, means, standard deviation, when the assumptions of parametric tests were satisfied, t-test for independent samples and one-factor analysis of variance (One Way ANOVA) for unrelated samples, were used. Mann-Whitney U test was utilised when the assumptions of parametric tests were not satisfied. In the qualitative part of the research, a semi-structured interview form prepared by taking DigCompEdu into consideration was used in order to determine the digital competencies of teachers in terms of educational practices in depth. Qualitative data were collected from 15 teachers who participated in the quantitative dimension of the research and were selected by maximum variation sampling from purposive sampling methods. According to the Teachers' Digital Competence Framework, the three categories of Educators' Professional Competences, Educators' Pedagogical Competences and Learners' Competences were analyzed under six dimensions: Professional engagement (Professional responsibility), Digital resources, Teaching and learning, Assessment, Empowering learners and Facilitating students' digital competence. For the data obtained, descriptive and content analysis was conducted with NVIVO 12 qualitative research package program. As a result of the research, when the averages of the teachers in the digital competence dimensions were evaluated in general, it was concluded that the lowest value was in the professional responsibility dimension and the highest value was in the digital resources dimension. Teachers generally reported that their digital competence behaviors were mostly performed. Teachers' views on digital competencies show significant differences in some dimensions according to gender, age, professional seniority and branch variables, but not according to educational status and school type variables. According to the qualitative results of the teachers; They define the concept of digital competence as 21st century competence and digital skills. According to the dimension of professional responsibility; teachers' perceptions about their use of digital technology are positive. According to the digital resources dimension, the perceptions of teachers regarding their use of digital technology are mostly active. In the dimension of teaching and learning; teachers use technologies mostly in the application stage. In the assessment dimension; teachers find the use of digital data mostly useful. In the dimension of empowering learners, presentation and visual technology are mostly used and utmost attention is paid to resource access. In the dimension of facilitating learners' digital competence, students are encouraged to recognize and use technology.
Benzer Tezler
- Uzaktan eğitim sürecinde dijital dönüşüm hedeflerinin gerçekleştirilme düzeyine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri
Teachers and students opinion on realization levels of digital transformation goals during distance education
TUBA TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADİL ÇORUK
- Türkiye'deki uzaktan eğitim uygulamaları ve öğretmenlerin uzaktan eğitime yönelik tutumları ile dijital okuryazarlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Distance education practices in turkey and the relationship between teachers' attitudes towards distance education and their digital literacy
ADEM ULUTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET BAŞARAN
- Okul müdürlerinin teknolojik liderlik davranışları ile öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between school principals' technological leadership behaviors and teachers' digital literacy levels
FARUK YAVUZYİĞİTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK TURAN
- Dijital teknolojilerin biyoloji öğretmenlerinin mesleki gelişimlerine etkileri
The effects of digital technologies on the professional development of biology teachers
CANSU ERTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLLA ÇİMER
- Pandemi dönemi çevrim içi uzaktan eğitime ilişkin öğretmenlerin memnuniyet düzeyleri (İstanbul ili Bağcılar ilçesi örneği)
Satisfaction levels of teachers regarding online distance education during the pandemic period (The case of Bağcılar district of İstanbul province)
MEHMET AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLAL YILDIRIM