Pekiştireç duyarlılığı ve duygusal tepkisellik: Motivasyonel model temelinde kişilik bozuklukları ile çalışma belleği arasındaki ilişkinin incelenmesi
Reinforcement sensitivity and emotional reactivity: An investigation of the relationship between personality disorders and working memory on the basis of motivational theory
- Tez No: 821505
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF BİLGE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 425
Özet
Bu tez çalışmasında kişilik bozukluklarının, duyguların çalışma belleği üzerindeki etkisinin ve pekiştireç duyarlılığının da dahil edildiği bir motivasyonel model çerçevesinde incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada Coolidge Eksen II Envanteri Plus Türkçe Kısa Formu (CATI+TR KF), Perth Duygusal Tepkisellik Ölçeği Kısa Form (PDTÖ-KF), Pekiştireç Duyarlılık Ölçeği (PDÖ), Perth Aleksitimi Ölçeği (PAÖ), Beck Depresyon Envanteri, dikkat testleri (Kontrollü kelime çağrışım testi (K, A, S), Stroop, Sayı Menzili, İz sürme testleri), STAI-I Durumluk Kaygı Envanteri, Uluslararası Afektif Resim Sistemi (IAPS), Türkçe Emosyonel Kelime Normları (TEKN) ve bilgisayar destekli bir uygulama programı kullanılmıştır. Tez çalışmasında iki çalışma yürütülmüştür. Birinci çalışma kapsamında kişilik bozuklukları ile pekiştireç duyarlılık sistemleri arasındaki ilişkide duygusal tepkisellik bileşenlerinin aracı rolü paralel çoklu aracılık modeli ile incelenmiştir. Ayrıca kişilik bozuklukları için yordayıcı değişkenlerin belirlenmesi amacıyla hiyerarşik regresyon analizi uygulanmıştır. İkinci çalışmada ise nötr, pozitif ve negatif duygu yüklü resimlerin ve kelimelerin, çalışma belleği ile ilişkili öğrenme performanslarının ve tepki sürelerinin kişilik bozuklukları, pekiştireç duyarlılık sistemleri ve duygusal tepkisellik bileşenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı gruplar arası ve grup içi analizlerle incelenmiştir. Buna ek olarak çalışma belleği performansı üzerinde kişilik bozuklukları ile pekiştireç duyarlılık sistemlerinin etkileşim etkisi araştırılmıştır. Sonuç olarak her bir kişilik bozukluğu için pekiştireç duyarlılık sistemlerinin ve duygusal tepkisellik bileşenlerinin dahil olduğu farklı modeller elde edilmiştir. Yapılan gruplararası ve grup içi analizlerde kişilik bozuklukları, pekiştireç duyarlılık sistemleri ve duygusal tepkisellik türleri için nötr, pozitif ve negatif resim ve kelimelerin hatırlama puanlarının ve tepki sürelerinin bazı modellerde farklılaştığı tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, kişilik bozuklukları ile çalışma belleği arasındaki ilişkinin pekiştireç duyarlılık sistemlerinin ve duygusal tepkiselliğin dahil olduğu bir model çerçevesinde değerlendirilebileceği görüşünü desteklemektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to examine the relationship between personality disorders and working memory on the basis of a motivational model which includes reinforcement sensitivity and emotional reactivity. For this purpose, Coolidge Axis II Inventory Plus Turkish-Short Form (CATI+TR-SF), Perth Emotional Reactivity Scale-Short Form (PERS-S), Reinforcement Sensitivity Questionnaire (RSQ), Perth Alexithymia Questionnaire (PAQ), Beck Depression Inventory (BDI), attention tests (Controlled Oral Word Association Test (COWAT), Stroop task, number counting test, number connection tests), State-Trait Anxiety Inventory (STAI-I), International Affective Picture System (IAPS), Turkish Emotional Word Norms and a computer application program was used. In this study, two studies were carried out. In the first study, the mediating role of emotional reactivity in the relationship between personality disorders and reinforcement sensitivity systems was investigated by using the parallel multiple mediation model. In addition, hierarchical regression analysis was applied to determine the predictive variables for personality disorders. In the second study, intergroup and intragroup analyses were conducted to examine whether the recalling scores and reaction times are differentiated according to personality disorders, reinforcement sensitivity and emotional reactivity in case of mood induction in which neutral, positive and negative pictures and words were used. In addition, the interaction effects of personality disorders and reinforcement sensitivity types on working memory performance was investigated. As a result, different models were obtained for each personality disorders. In the intergroup and intragroup analyses, it was determined that the recall scores and reaction times for neutral, positive and negative pictures and words differed in some models. The findings support the view that the relationship between personality disorders and working memory could be evaluated on the basis of a motivational model that includes reinforcement sensitivity systems and emotional reactivity.
Benzer Tezler
- Davranışsal inhibisyon ve davranışsal aktivasyon sistemleri ile çocukluk çağı travmalarının kişilik bozukluklarındaki yordayıcı etkilerinin incelenmesi
Investigation of the predictor effects of behavioral inhibition and behavioral activation systems and childhood trauma on personality disorders
İSA ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF BİLGE
- Pekiştireç duyarlılık sistemleri ile obsesif kompulsif bozukluk belirti ve alt tipleri arasındaki ilişkide aleksitimi alt boyutlarının aracı rolünün incelenmesi
The investigation of mediating role of sub-dimensions of alexithymia in the relationship between reinforcement sensitivity systems and obsessive compulsive disorder symptoms and subtypes
ELİF DURUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞAH BALABAN
- An experimental study on homophily and in-group bias in poverty and pension games
Yoksulluk ve emeklilik oyunlarında homofili ve grup içi yanlılık üzerine deneysel bir çalışma
EMİNE ÖZGE YURDAKURBAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
EkonomiGalatasaray Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGE ÖZTÜRK GÖKTUNA
- İntihar düşüncesi ve intihar girişimi olan depresyon tanılı yetişkin hastalarda dürtüsellik ve pekiştirme duyarlılığı(davranışsal aktivasyon sistemi/davranışsal inhibisyon sistemi) ilişkisinin araştırılması
Adult patients diagnosed with depression who have suicidal thoughts or suicide attempts investigation of the relationship between impulsivity and reinforcement sensitivity (behavioral activation system / behavioral inhibition system)
GÜSSÜM BAKIRCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHEYLA ÜNAL
- Erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri ile erteleme, mükemmeliyetçilik ve davranışsal inhibisyon ve aktivasyon sistemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between symptoms of adult attention deficit hyperactivity disorder and procrastination, perfectionism and behavioural inhibition and activation systems
LUTFİYE TOPRAK DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇEN DUYMAZ