Dilbilim açısından Çince ve Türkçenin sözdizimsel karşılaştırması
Syntactic comparison of Chinese and Turkish in terms of linguistics
- Tez No: 822020
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜRHAN KİRİLEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sinoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Üretici Dönüşümsel Dilbilgisi kuramlarıyla Çince ve Türkçenin sözdizimsel karşılaştırması yapılmadan önce, tezin birinci bölümünde iki dili daha iyi anlayabilmek ve aralarındaki temel farklılıkları görebilmek için dilbilimsel özellikleri üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda iki dilin biçimbilimsel, sesbilimsel ve sözdizimsel yapıları analiz edilmiştir. İkinci bölüm tezin asıl konusunu oluşturmaktadır. İlk önce Üretici Dönüşümsel Dilbilgisi akımının temel kuramları olan öbek yapı kuralları ve dönüşümler üzerinde durulmuştur. İki dilin öbek yapıları ve dönüşümleri analiz edilmiştir. Noam Chomsky kuramlarının ikinci aşamasını oluşturan Standart Kuram, üçüncü ve sonrasındaki dördüncü aşamasını oluşturan Yönetim ve Bağlama Kuramı yine bu temel kuramlar olan öbek yapı ve dönüşümler üzerinedir. Her aşamada bu temel kuramlar geliştirilmiş biçimiyle sunulmuştur. Standart Kuram çerçevesinde dönüşümler üzerinde durulmuştur. İki dilin dönüşümlerdeki derin ve yüzey yapı kavramları analiz edilmiştir. Ardından Yönetim ve Bağlama Kuramı'nın alt kuramları olan Aşamalı-X Kuramı, Taşıma Kuramı, Yönetim Kuramı, Rol Kuramı, Bağlama Kuramı, Denetleme Kuramı, Durum Kuramı ve Sınırlama Kuramı ışığında Çince ve Türkçedeki benzer ve farklı yapılar incelenmiştir. Yönetme ve Bağlama Kuramının alt kuramlarından biri olan Aşamalı–X Kuramında derin yapı ile bağlantılı olan öbek yapı kurallarının yeni biçimi işlenmiştir. Taşıma Kuramı dönüşümler ile ilgilidir. Bu nedenle Çince ve Türkçede tümce içinde yer alan öğelerin nasıl bir konumdan başka bir konuma taşındığı analiz edilmiştir. Yönetim Kuramı, tümce kurucuları arasındaki yapısal ilişkileri düzenlemesi nedeniyle sözlüksel bilgileri sunan Rol Kuramı ile birlikte ele alınmıştır. Rol Kuramı çerçevesinde iki dilde yer alan sözlüksel birimlerin anlambilimsel özellikleri üzerinde durulmuştur. Bağlama Kuramı çerçevesinde her iki dilde gönderim özelliği taşıyan öğeler ile gönderim kaynaklarının ilişkilendirilmesi üzerinde durulmuştur. Durum Kuramı iki dilde yer alan adların tümcedeki konumlarına göre neden farklı biçimbilimsel görünümler sergiledikleri konusunu içermektedir. Denetleme Kuramı derin yapıdaki boş kategoriler olan adıllar ile ilgilidir. Adılın görünümleri üzerinde durulmuştur. Sınırlama Kuramında taşımanın yeri ile ilgilidir. Birden fazla sınırlama budağını geçen bir taşımanın olup olmadığı karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the first section of this thesis, to get the better knowledge of the two different languages, we better start by understanding the basic structures of Chinese and Turkish syntax. In this means, by morphological and phonological researches being analyzed. One of the first researchers of American Linguistics Noam Chomsky, stated Generative Transformational Grammar of phrase structures rules and transformations of his first part of his research in section two in this study. Two languages phrase structures and transformation rules have been analyzed by Noam Chomsky and with his research at his second step Standard Theory, the third and then forth step of his study was Government and Binding Theory and with this study he added phrase structures and transformation works to it. In every step to beyond of this study were modified a step further to Standard Theory. He analyzed the languages into deep and surface sentence structures in his analysis. Next,-the third of his studies- he took a hand of Government and Binding Theory's X-Bar Theory, Movement Theory, The Government Theory ,Theta Role, Binding Theory, Control Theory, Case Theory and Bounding Theory in this two different languages by his study. One of the lower version of Government and Binding Theory, deep structure and phrase structures newest versions been studied. The main idea is about Movement Theory .Thus what the linguistic lead to research the elements, meanings changing in the sentences when used. With Semantic means, Theta Role and Lexical Unit were studied, Government and Binding Theory was in a hand of Theta Role relationship with meanings in dictionary. Within these two languages, references and its means are stated, and with Case Theory, why in two different language structures being changed while in use. Control Theory, deep structure is connected with pronouns and its apprenses. Bounding Theory ise about the locality of movement. it has been evaluated whether there is the forbids movement across more than one bounding node by comparing.
Benzer Tezler
- 基于汉语国际教育的汉土语序类型研究（a typology study on chinese and Turkish word order based on Chinese international education）
Uluslararası Çince öğretimine(eğitimine)yönelik Çince ve Türkçe söz diziminin tipolojik açıdan incelenmesi
MESUT KESKİN
Doktora
Çince
2020
DilbilimShanghai International Studies University {Shanghai Municipality 上海市}Dilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LİXİN JİN
- Çince ve Türkçede isimlerin biçimbilimsel karşılaştırılması
A morphological comparative study of Chinese and Turkish nouns
LIJIANA MA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA HARPUTLU
- 汉语后缀'者''家'与土耳其语'-ci'对比研究
Çincedeki Sonekler 'zhe','jia' İle Türkiye Türkçesindeki '-ci' Ekinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Çalışma
SEMİNE İMGE AZERTÜRK
- Yenisey yazıtları grameri
Yenisei inscriptions grammer
ABDULLAH YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2019
Dilbilimİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN AYDIN