Görme yetersizliği olan ortaokul öğrencileri için çevre sorunlarına yönelik bir öğretim programının geliştirilmesi ve değerlendirilmesi
Development and evaluation of a curriculum of environmental issues for secondary school students with visual impairment
- Tez No: 822151
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ÜREY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 318
Özet
Herhangi bir yetersizliği olmayan sağlıklı bireylerin çevre sorunlarına yönelik bakış açısı, tutum ve davranışlarını incelemenin yanında yetersizliği olan özel gereksinimli bireylerin bakış açılarını, tutum ve davranışlarını belirleyip geliştirmek önemlidir. Özellikle çevrelerini normal bireyler kadar iyi göremeyen veya hiç görmeyen görme yetersizliği olan bireylerin çevrelerindeki olaylara ve sorunlara yönelik nasıl bir tutuma sahip olduklarını, nasıl davranışlar sergilediklerini, yaşanan çevre sorunlarına yönelik nasıl bir bakış açısına sahip olduklarını ve özellikle çevre sorunlarına yönelik kavramsal anlamalarının ne düzeyde olduğunu belirlemek araştırılmaya ihtiyaç duyulan bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu ihtiyaç doğrultusunda çoklu duyusal materyallerin etkin bir şekilde kullanımı için mevcut öğretim programları yerine kendine has kazanım, konu içeriği, öğretme-öğrenme etkinlikleri ve değerlendirme türlerini içerisinde barındıran özel öğretim programlarına ihtiyaç olduğu kaçınılmazdır. Buradan hareketle bu çalışma ile, görme yetersizliği olan öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarının ortaya konularak bu ihtiyaçlar çerçevesinde çevre sorunlarının öğretimine yönelik modül bir öğretim programının geliştirilmesi, bu program kapsamında çevre sorunlarına yönelik anlamlandırmayı ve öğretimi daha güçlü kılacak çoklu duyusal materyallerin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Tasarım Tabanlı Araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırma üç aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada ihtiyaç analizi, ikinci aşamada ihtiyaç analizinden elde edilen veriler ışığında görme yetersizliği olan ortaokul öğrencileri için çevre sorunlarının öğretimine yönelik çoklu duyusal materyal destekli bir öğretim programı olan Çevre Sorunları Öğretim Programı (ÇSÖP) geliştirilmesi, üçüncü aşamada ise hazırlanan ÇSÖP'nin çevre sorunları konularının öğretimindeki etkisi, amacına hizmet edip etmediği, kullanışlılığı, uygulanabilirliği ve eksiklikleri değerlendirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Adana ilinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı görme engelli ortaokulunda öğrenim gören beş ortaokul 7. sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Tasarım araştırması doğası gereği döngüsel bir süreci içermektedir. Bu sebeple içerik geliştirilirken asıl çalışma grubundan bağımsız olarak aynı kademenin diğer şubesinde öğrenim gören beş öğrenci birinci döngüyü oluşturmuştur. Çalışmanın veri toplama araçlarını mülakat formu, gözlem formu, öğrenci bilgi formu, yarı yapılandırılmış öğrenci ve öğretmen mülakatları, ihtiyaç analizi anketi,“Çevresel Tutum Ölçeği”, çevre sorunlarına yönelik bakış açısı belirlemek için“Çevresel Bakış Açısı Ölçeği”, Çevre Sorunlarına Yönelik Kavramsal Anlama Testi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar, öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarının daha çok bilgiyi edinme yollarının yanında okulda kullanılan araç-gereçler şeklinde olduğunu göstermiştir. Ayrıca görme engelli öğrencilerin derslerin deneylerle zenginleştirilmesi gerektiğine dair söylemleri, ihtiyaç analizinde elde edilen diğer önemli bulgu olmuştur. Özel olarak çevre sorunları konularına yönelik öğrenme ihtiyaçları, konuların daha çok sözel olarak anlatılmasının karşılaşılan en büyük zorluk olduğunu göstermiştir. Benzer şekilde öğrencilerin en çok kritik yaptıkları konu, konuların öğretiminde daha çok sözel anlatımın benimsenmesi olmuştur. Öğretmen mülakatlarında genel olarak öğretim ortamı, öğretim süreci ve ölçme değerlendirme konularında ihtiyaçların olduğu tespit edilmiş ve bu anlamda hazırlanan programda bu ihtiyaçlar dikkate alınmaya çalışılmıştır. Ders içi gözlemler ise öğretmenlerin daha çok öğretmen merkezli yaklaşımları benimsediği ve öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına göre uygun araç- gereç ve materyalin kullanılmadığını göstermiştir. Uygulama öncesi çevre sorunlarına yönelik kavramsal anlama testi sonuçları, öğrencilerin (bilimsel) bilgilerinde eksiklikler olduğunu, bazı temel kavramlara yönelik yanılgılara sahip olduklarını ortaya koymuştur. Çevresel Bakış Açısı Ölçeği sonuçları, ekosentrik ön test puanlarının düşük, antipatik ön test puanlarının ise yüksek olduğunu göstermiştir. Uygulama sonuçları, yapılan uygulamanın öğrencilerin kavramsal anlamalarını istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde artırdığını göstermiştir. Benzer şekilde tutum puanları bağlamında değişim, istendik şekilde ekosentrik yaklaşımın anlamlı bir şekilde yükseldiği ve antipatik yaklaşımın da yine anlamlı şekilde azaldığını göstermiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlardan hareketle etkililiği ortaya konulan çoklu duyusal materyal destekli öğretim programınının görme yetersizliğine sahip öğrencilere genelde çevre konuları özelde çevre sorunlarının öğretiminde kullanılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
In addition to examining healthy individuals' perspectives, attitudes, and behaviors toward environmental problems, it is necessary to investigate and develop the perspectives, attitudes, and behaviors of individuals with disabilities. Identifying the attitudes of individuals with visual impairments that cannot perceive their surroundings as well as normal individuals or even do not see at all, how they interact with the events and problems around them, how they behave, what perspectives they have on environmental problems, and what conceptual understanding they have of environmental problems, appears to be a research area. The effective use of multi-sensory materials requires special education programs that include specific acquisition, subject content, teaching-learning activities, and evaluation types instead of existing curricula. As such, the purpose of this study is to develop a module teaching program for environmental problems within the framework of these needs by revealing the individual needs of students with visual impairments, and also to develop multi-sensory materials that will strengthen the meaning and teaching of environmental problems within this program. The study, which uses the design-based research method, consists of three stages. A need analysis is conducted in the first stage, followed by the development of the Environmental Issues Curriculum (ESOP), which is a multi-sensory material-supported curriculum aimed at teaching environmental problems to secondary school students with visual impairments. In the third stage, the environmental issues of the prepared ESOP will be discussed in light of the data obtained from the needs analysis. Its effectiveness in teaching, usefulness, applicability, and deficiencies were evaluated. The study group consisted of five students in the 7th grade at the visually impaired secondary school in Adana, affiliated with the ministry of education. A design-based research process is cyclical by nature. In order to develop the content independently from the main study group, five students in the other class at the same level participated in the first cycle. Data collection tools included interviews, observation forms, student information forms, semi-structured interviews with students and teachers, needs analysis questionnaires, Attitude Scale Towards Environmental Problems,“Attitude Towards Environment Scale”to determine perspective on environmental problems, Conceptual Understanding Towards Environmental Problems. Students' individual needs were primarily related to the tools used in school and the methods of acquiring information, as determined by the results obtained. A further important finding of the needs analysis was the assertion that experiments should be incorporated into the lessons. For environmental issues, the biggest challenge was teaching them verbally. According to the students, the adoption of more verbal expression in the teaching of the subjects was the most critical issue. According to the teacher interviews, there were needs in the teaching environment, the teaching process, and assessment and evaluation in general, and these needs were incorporated into the program prepared in this sense. In-class observations have revealed that teachers adopt more teacher-centered approaches and do not use appropriate tools and materials according to students' individual needs. A conceptual understanding test conducted before the application revealed that students had deficiencies in their (scientific) knowledge and misconceptions about some basic concepts. Ecocentric pretest scores were low and antipathic pretest scores were high, according to attitude scale results. Students showed statistically significant improvements in conceptual understanding as a result of the application. Similarly, the changes in attitude scores showed a significant increase in ecocentric and a significant decrease in antipathy. Based on the results, it is recommended that the multi-sensory material supported curriculum, whose effectiveness has been demonstrated, should be used in the teaching of environmental issues in general and environmental issues in particular to students with visual impairment.
Benzer Tezler
- Mesleki açık öğretim lisesi öğrencilerinin sınav hizmetlerine yönelik görüşleri ve sınav kaygıları
Vocational open education high school students' opinions about examination services and exam anxiety
ALİ YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALÜK ÜNSAL
- Sosyal bilgiler dersi öğrencilerinin kentsel alanda yakın çevre algıları: İstanbul örneği
Intermediate surrounding perception of social studies lesson students in urban area: A case study of İstanbul
HATİCE FULDEN HAZIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SAĞDIÇ
- Ortaokul düzeyinde iklim okuryazarlığı yeterliklerinin delphi tekniğiyle belirlenmesi
Determination of the climate literacy competencies at secondary school level by delphi technique
HAMZA YAKAR
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK KARAKUŞ
- Görme engellilere yönelik e-sınav ortamının tasarımı, geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi
Design, development, implementation and evaluation of e-exam environment for visually impaired people
ANMAR AL KHALİFA
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇELEBİ ULUYOL
- Uyarlanmış çok ögeli bilişsel strateji öğretiminin görme yetersizliği olan ortaokul öğrencilerinin dinlediğini anlama ve özetleme becerileri üzerine etkisi
The impact of modified multi-component cognitive strategy instruction on listening comprehension and summary skills of the secondary school students with visual impairments
GÜLİSTAN YALÇIN