Problemli çevrimiçi oyun kullanımının öz belirleme kuramı perspektifinden incelenmesi
Investigation of problematic online gaming from the perspective of self-determination theory
- Tez No: 823314
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZÜMRÜT GEDİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: oyun motivasyonları, öz saygı, depresyon, psikolojik ihtiyaç, problemli çevrimiçi oyun kullanımı, gaming motivations, self esteem, problematic online gaming, psychological needs, depression
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Bu çalışmanın amacı, problemli çevrimiçi oyun kullanımının (PÇOK) psikolojik ihtiyaçlar ile ilişkisinde öz saygı, depresyon, anksiyete ve oyun motivasyonlarının rolünü incelemektir. Ek olarak bu çalışmada söz konusu değişkenlerin birbiri ile ilişkisine de ışık tutmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda kolayda örnekleme yoluyla 490 oyuncu katılımcıdan veri toplanmış, çalışmaya dahil etme kriterlerini sağlayan 331 katılımcı ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmada katılımcılar sosyodemografik özellikleri ve oyun oynama alışkanlıkları ile ilgili bilgileri içeren Kişisel Bilgi Formu (KBF) ile Çevrimiçi Oyun Motivasyonları Ölçeği (ÇOMO), İnternette Oyun Oynama Bozukluğu Ölçeği- Kısa Formu (IOBO), Rosenberg Öz Saygı Ölçeği (ROS), İhtiyaç Doyum Ölçeği (İDO) ve Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği'ni (HAD) doldurmuşlardır. Veriler SPSS 25 ve AMOS 22 programı ile analiz edilmiştir. bağımsız örneklemler T testi, hiyerarşik çoklu regresyon analizi ve yol analizi ile değişkenler arası ilişkiler incelenmiştir. Yapılan bağımsız örneklemler t testi sonuçlarına göre PÇOK düzeyinin ve tüm oyun motivasyonu türlerinden alınan puanların erkeklerde anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu; sosyal çevresi ile oyun oynayan, oyundan arkadaş edinen, kendini en az bir oyunda uzman olarak gören bireylerde PÇOK'nın anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarına göre, sadece depresyon ve anksiyetenin bağımsız değişken kabul edildiği birinci aşamada depresyonun yordayıcı olduğu; depresyon ve anksiyetenin kontrol edildiği, öz saygı, oyun motivasyonları ve ihtiyaç doyumu alt boyutlarının bağımsız değişken olduğu ikinci aşamada ise öz saygı, anksiyete, fantezi, sosyal, kaçış ve rekabet motivasyonlarının yordayıcı etkisi olduğu, en yüksek yordayıcı etkiye fantezi motivasyonun sahip olduğu gözlenmiştir. Yapılan yol analizi sonucunda ise ihtiyaç doyumunun otonomi ve yeterlik alt boyutlarının öz saygı, depresyon, fantezi, rekabet ve kaçış motivasyonlarının aracılık etkisiyle PÇOK'na dolaylı etkisi olduğu, ilişkili olma alt boyutunun ise depresyon, fantezi, rekabet ve kaçış motivasyonlarının aracılık etkisi ile dolaylı bir etkisi olduğu, sosyal motivasyonun ise PÇOK'na doğrudan yordayıcı etkisi olduğu saptanmıştır. Söz konusu bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to examine the role of self-esteem, depression, anxiety, and gaming motivations in the relationship between problematic online gaming (POG) and psychological needs. Additionally, the study aims to shed light on the interrelationships among these variables. To achieve this objective, data were collected from 490 player participants through convenience sampling, and the study was conducted with 331 participants who met the study criteria. In the study, participants completed the Personal Information Form (PIF), which assessed their sociodemographic characteristics, gaming habits, and other relevant information, Motives for Online Gaming Questionnaire (MOGQ), Internet Gaming Disorder Scale-Short Form (IGD-SF), Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES), Need Satisfaction Scale (NSS), and Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS). The data were analyzed using SPSS 25 and AMOS 22 software. Independent samples t-test, hierarchical multiple regression analysis, and path analysis were used to examine the relationships between variables. According to the independent samples T-test results, it was found that POG levels and scores from all types of game motivations were significantly higher in males; individuals who play games with their social circle, make friends in games, and consider themselves experts in at least one game have significantly higher POG. Based on the results of the hierarchical regression analysis, in the first stage where only depression and anxiety are considered as independent variables, depression was found to be predictive. In the second stage, where depression and anxiety were controlled, and self-esteem, game motivations, and sub-dimensions of need satisfaction were taken as independent variables, it was observed that self-esteem, anxiety, fantasy, social, escape, and competitive motivations have a predictive effect, with the fantasy motivation having the highest predictive effect. The results of the path analysis showed that the autonomy and competence sub-dimensions of need satisfaction have an indirect effect on POG through the mediating effect of self-esteem, depression, fantasy, competition, and escape motivations. The relatedness sub-dimension has an indirect effect through the mediation of depression, fantasy, competition, and escape motivations, while social motivation has a direct predictive effect on POG. These findings are discussed in the light of the literature.
Benzer Tezler
- Karma öğrenme ortamındaki öğrencilerin bilişsel kapılma ve çevrimiçi öz-düzenleme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Relationship between cognitive absorption and online self regulation of students in blended learning environment
AYŞE KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM CANAN GÜNGÖREN
- Üniversite öğrencilerinde problemli çevrimiçi oyun kullanımı, depresyon ve yaşam memnuniyeti arasındaki ilişki
The relationship between problematic online game usage, depression and life satisfaction in university students
ZÜHTİYE NUR YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE KUMCAĞIZ
- 5 yaş çocukların duygu düzenleme becerilerinin ve oyun davranışlarının medya kullanım alışkanlıklarına göre incelenmesi
The examination of emotion regulation skills and play behavi̇ors of 5-year-old children in relation to their media use habits
SUNA ALTUNSAÇAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZKAN SAPSAĞLAM
- Obezite tanılı ergenlerde problemli internet kullanımı, sosyal medya bağımlılığı, benlik saygısı, internet oyun oynama bozukluğu, siber zorbalık/mağduriyet düzeylerinin incelenmesi
Examination of problematic internet use, social media addiction, self-esteem, internet gaming disorder, cyber bullying/victimization levels in adolescents diagnosed with obesity
HAVVANUR EROĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSüleyman Demirel ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EVRİM AKTEPE
- Akıllı telefon kullanımı sırasında statik ve dinamik denge parametrelerindeki değişikliklerin incelenmesi
İnvesti̇gati̇on of changes in static and dynamic balance parameters during using smartphone
EMRE ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kulak Burun ve BoğazHacettepe ÜniversitesiOdyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONGÜL AKSOY