Dış ticarette uzmanlaşma ve çeşitliliğin büyümeye etkisi: Türkiye üzerine bir analiz
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 823709
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ASLI ÖZPOLAT, DR. ÖĞR. ÜYESİ BURAK BÜYÜKOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Dış Ticaret, Uzmanlaşma, Çeşitlilik, Türk Ekonomisi, Ekonomik Büyüme, Foreign Trade, Specialization, Diversity, Turkish Economy, Economic Growth
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Klasik ekonomi yaklaşımı çerçevesinde ülkelerin büyüme ve kalkınma süreçlerinde dış ticaret oldukça önemli bir yere sahiptir. Ülke ekonomilerinin büyüme ve kalkınma tercihleri dış ticarette uzmanlaşma ve ürün çeşitliliği üzerinde belirleyici olmaktadır. Bir ülkede uzmanlaşmış olan ürünlerin imalatı ve ihracatını yapan firmalar bu alanda diğer firmalara karşı piyasada rekabet üstünlüğünü kazanmaktadırlar. Uzmanlaşılan üründe çeşitliliğin artması, aynı zamanda dış ticarette firmalara ve bu firmaların faaliyet gösterdikleri ülkelere rekabet üstünlüğü getirmektedir. Türkiye dış ticaret alanında 1980'lere kadar dışa kapalı ekonomi modelini kullandığı için ithalat-ihracat alanında büyük rakamlara ulaşamamıştır. 1980 ile birlikte Türkiye'de neo-liberal ekonomi politikalarının uygulanması ve dışa açık ekonomi modelinin benimsenmesi ile dış ticarette yıllar bazında artan oranlı bir gelişim göstermiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 1980'li yılların başında %6 oranında seyir gösterir iken 2010'lu yıllarda bu oranın %56'ya çıktığı görülmektedir. Ayrıca dış ticarette uzmanlaşılan ürünlerin ihracatında yaşanan gelişmeler ülke ekonomisinin büyümesine de katkı sağlamıştır. Bu çalışmada Türkiye'nin dış ticaretteki uzmanlaşma ve çeşitliliğinin ekonomik büyümesine olan etkileri 1995-2021 dönemi için ARDL modeli ile analiz edilmiştir. Türkiye'de dış ticarette uzmanlaşma ve çeşitliliğin büyümeye etkisi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Oluşturulan modelin bağımlı değişkeni Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla (GDP) olup, bağımsız değişkenler olarak Türkiye'nin ekonomik yapısını ve dış ticareti etkileyen önemli faktörlerden olan İhracat Endeksleri (Uzmanlaşma ve Çeşitlilik Endeksi), İş Gücü Verimliliği, Sermaye Stoku, Sermaye Endeksidir. Çalışmada bağımlı değişken Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla ile bağımsız değişkenler İşgücü Verimliliği, Sermaye Stoku ve İhracat Çeşitlilik Endeksi arasında uzun dönemde pozitif yönde anlamlılık bulunmaktadır. Diğer değişkenler arasında uzun dönemde anlamlılık bulunmamıştır. Açıklayıcı değişkenlerin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla üzerindeki etkisine bakıldığında en büyük etkiye İşgücü Verimliliği değişkeninin sahip olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
Within the framework of the classical economic approach, foreign trade has a very important place in the growth and development processes of countries. The growth and development preferences of national economies are determinative on foreign trade specialization and product diversity. Companies that manufacture and export products that are specialized in a country gain a competitive advantage in the market against other companies in this field. The increase in the diversity of the specialized product also brings a competitive advantage to the companies in foreign trade and the countries in which these companies operate. Since Turkey used the closed economy model in the field of foreign trade until the 1980s, it could not reach great economic figures in the field of import-export. With the implementation of neo-liberal economic policies and the adoption of the open economy model in the country in 1980, foreign trade showed an increasing rate of development over the years. While the ratio of exports to imports was 6% at the beginning of the 1980s, it is seen that this ratio increased to 56% in the 2010s. In addition, the developments in the export of products specialized in foreign trade contributed to the growth of the country's economy.In this study, the effects of Turkey's specialization and diversity in foreign trade on economic growth were analysed with the ARDL model for the period 1995-2021. The effect of specialization in foreign trade and diversity on growth in Turkey is the aim of this study. The dependent variable of the model created is Gross Domestic Product (GDP), and the independent variables are Export Indices (Specialization and Diversity Index), Labor Efficiency, Capital Stock, Capital Index, which are important factors affecting Turkey's economic structure and foreign trade. In the study, there is a positive long-term significance between the dependent variable Gross Domestic Product and the independent variables Labor Efficiency, Capital Stock and Export Diversity Index. No long-term significance was found among other variables. When the effect of explanatory variables on Gross Domestic Product is examined, it is seen that Labor Productivity variable has the greatest effect.
Benzer Tezler
- İhracat çeşitliliği ve ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği
Export diversification and its effect on economic growth: Evidence from Turkey
MERVE ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiBilecik Şeyh Edebali Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED BENLİ
- Urban dynamics of İstanbul: Exploring urban complexity via the spatial distribution of activities
İstanbul'un kentsel dinamikleri: Faaliyetlerin mekansal dağılımı aracılığıyla kentsel karmaşıklığın keşfi
REYHANEH YOUNESI SANDI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA YÜCESOY
- İşgücü verimliliği ve uluslararası rekabet gücü ilişkisinin Ricardocu karşılaştırmalı üstünlükler teorisi çerçevesinde sektörel analizi: Ülke karşılaştırmaları
The sectoral analysis of the relationship between labor productivity and international competitiveness within the framework of Ricardian comparative advantage theory: Country comparisons
MÜMİN VOLKAN KALE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GONCA AKGÜN GÜNGÖR
- Türkiye'nin havacılık ve uzay endüstrisinde gözlemlenen coğrafi yoğunlaşmaların kümelenme dışsallıkları yaratmadaki etkinliği
The effectiveness of geographical concentrations in the Turkish aerospace industry on creating cluster externalities
GÜVEN DEMİRDAŞ
- La proposition D'Un modéle de direction et de l'organisation pour le secteur de sous industrie de l'automobile Turque
Türk otomotiv yan sanayi için yönetim ve organizasyon modeli önerisi
SERKAN ANDI
Yüksek Lisans
Fransızca
2004
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ETHEM TOLGA