حاشية إسحاق محمد القرماني على تفسير البيضاويالزخرف ، الدخان ، الجاثية ، الأحقافدراسةً وتحقيقاً
İshak b. Muhammed el-Kirmânî'nin Hâşiye alâ Tefsîri'l-Beydâvî isimli eserinin tahkik ve analizi (Zuhruf, Duhân, Câsiye, Ahkâf Sureleri)
- Tez No: 825389
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAİBA FARHAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Arapça
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Bu araştırmada Cemaleddin İshak el-Kirmânî'nin (ö. 933) Beydâvî tefsiri üzerine yazdığı haşiyesinin tahkik ve analizi yapılmıştır. Araştırma Zuhruf، Duhân، Câsiye، Ahkâf sureleriyle sınırlandırılmıştır. Araştırmada iki adet yazma nüsha esas alınmıştır. Hâşiyenin ehemmiyeti، tefsir ve şerh konusunda başka hiçbir kitaba nasip olmayacak şekilde alimlerin büyük teveccühüne mazhar olan Beydâvî tefsiri kaynaklanmaktadır. Aynı şekilde Beydâvî tefsirindeki kapalılığı ortadan kaldıran basit، nefis açıklamalar da haşiyenin önemini artırmıştır. Beydâvî ve Kirmânî'nin şahsi vi ilmi hayatı hakkında bilgi verilirken betimleyici tarihsel metot kullanılmıştır. Metnin yazılması، harekelenmesi، nüshaların karşılaştırılması، nakillerin ana kaynaklardaki yerlerinin gösterilmesi hususunda talik ve tahkik yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmada şu neticelere varılmıştır. Kirmânî، Beydâvî tefsirindeki anlaşılması zor ibareleri، sarf، nahiv، belagat gibi Arapça ilimlerinden faydalanarak kolay anlaşılır bir üslupla şerh etmiştir. Bu konuda Kur'ân'ı dil yönüyle tefsir eden Zemahşerî ve diğer tefsirler ve sözlüklerden istifade etmiştir. Hâşiyenin ilmi yönünü artıracak şekilde kıraat farklılıkları ve manaya delaletleri hususuna da değinmiştir. Müellif rey ve eser tefsirlerini birleştiren bir metot benimsemiştir. Hâşiye mahtût ve mefkûd tefsir eserlerinden yaptığı nakiller ve görüşleri sahibine izafe etmekle maruftur. Müellif tasavvufî görüşleri ihmal etmemiştir. Başta Beydâvî ve Zemahşerî olmak üzere müfessirlerden yapılan nakillerde gösterilen hassasiyet Kirmânî'nin ilmi emanetine saygısına delalet etmektedir. Müellif Zemahşerî ve Beydâvî'nin görüşlerini، uyuşan ve ihtilaf eden yönlerine işaret ederek kıyaslamış، çoğu zaman görüşlerden birini tercih etmiştir. Hâşiye'de zayıf hadislerle çok az istidlâl edilmiştir. Tefsirle ilgili konularda muteber olan delile göre tercihler yapılmıştır. Hâşiye aynı zamanda hicri 10. yüzyıldaki bilimsel faaliyeti ve yüksek kültürel düzeyi ve Karmani'nin yüksek kültürünü، bilgisinin çeşitliliğini ve sağduyulu bilimsel kişiliğini yansıtmaktadır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this thesis is to study and verify a footnote on the interpretation of Al-Baydawi، by Jamal Al-Din Ishaq Al-Qarmani (died: 933 AH)، as for the scope of this study، it is limited to the part related to the Suras: Al-Zukhruf، Al-Dukhan، Al-Jathiya، and Al-Ahqaf. It has been worked on in two written copies. The importance of the footnote stems from the importance of al-Baydawi's interpretation، and the great care it received from scholars in explanation and commentary، which no other book had. Likewise، what the footnote contains of valuable، easy-to-phrase comments، by which the author removed the ambiguity of many phrases in an easy and simplified manner. The study followed the historical descriptive approach in the study section when presenting the biographies of the two imams Al-Baydawi and Al-Qarmani، and in the investigation section، the scientific method of investigation and commentary was followed، by checking the text، comparing copies، and attributing sayings and quotes to their sources. The results of the study were as follows: Al-Qarmani was able to explain al-Baydawi's phrases، which are difficult to understand، in easy and clear terms، using the tools of Arabic sciences. Syntax، morphology، rhetoric، and language، relying on interpretations that dealt with the linguistic aspect، such as the interpretation of Zamakhshari، and other sources of interpretation، speech، and linguistic dictionaries. He also referred to the methods of readings and their implications، which gave the footnote a variety of scientific content. The author adopted a clear approach in commenting on the noble verses by combining the two schools of interpretation with tradition، and interpretation with opinion. The footnote quoted some of the manuscript or lost exegetical sources، as well as returning the sayings to their owners، and containing comments about Sufi meanings. The footnote also showed the scientific honesty of Al-Qarmani in transmitting from the commentators، especially what he transmitted from Imam Al-Baydawi and Al-Zamakhshari، and he used to compare them and point out points of similarity and difference، and it is more likely in many cases، It is also noted that the author's lack of reasoning in the hadiths of the Prophet، which is not without weakness، and in the footnote also weighting many opinions that are based on strong evidence، as the footnote reflected the scientific activity and the high cultural level in the tenth century AH، and highlighted the high culture of Al-Qarmani، the diversity of his knowledge paths، and his thoughtful scientific personality.
Benzer Tezler
- حاشية جمال الدين اسحاق بن محمد القرماني على تفسير البيضاوي ( من أول سورة القصص إلى نهاية سورة العنكبوت ) دراسة وتحقيق
Cemâleddin Ishak b. Muhammed el-Karamânî'nin Beydâvî Haşiyesi ( Kasas Suresinden Ankebût Suresine kadar): İnceleme ve tahkîk
NAKTAL ELIAS KHUDHUR AL-IESSA
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHAN ÇONKOR
- حاشية جمال الدين إسحاق بن محمد القرماني على تفسير البيضاوي ( من أول سورة الفتح إلى نهاية سورة القمر) دراسة وتحقيق
Cemâleddin Ishak b. Muhammed el-Karamânî'nin Beydâvî Haşiyesi ( AL-Fetih Suresini başından Al-Kamer suresinin sonuna kadar): İnceleme ve tahkîk.
AMAR NAFE EIFAN AL-JANABI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHAN ÇONKOR
- حاشية جمال الدين اسحاق بن محمد القرماني على تفسير البيضاوي(ت٩٣٣هـ) ( من أول سورة الروم إلى نهاية سورة السجدة ) دراسةً وتحقيقا
Cemâleddin Ishak b. Muhammed el-Karamânî'nin Beydâvî Haşiyesi (Al-Rum Suresinden Al-Secde Suresine kadar): İnceleme ve tahkîk
QAHTAN ADNAN ALWAN DULAIMI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB
- حاشية جمال الدين، إسحاق بن محمد القرماني على تفسير البيضاوي ( من أول سورة الحج الى نهاية المؤمنون ) دراسةً وتحقيقاً
Cemâleddin Ishak b. Muhammed el-Karamânî'nin Beydâvî Haşiyesi ( Hac Suresinden Müminun Suresine kadar): İnceleme ve tahkik
ABDULMUNEM MAKKI JASIM AL-DOORI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Kutaiba Farhat
- حاشية جمال الدين، اسحاق بن محمد القرماني على تفسير البيضاوي ( من أول سورة طه إلى نهاية سورة الأنبياء )دراسة وتحقيق
Hâşiyetu Cemâleddin Ishak b. Muhammed el-Karamanî'ın alâ Tefsîri'l-Baydâvî': ( Tâhâ Suresinin başından El-Enbiya Suresinin sonuna kadar) isimli elyazmasının tahkîki ve incelenmesi
ALI RASHID JASIM ALJUMAAH
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP YÜKSEL