Okul müdürlerinin kullandığı güç türleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki (Bayburt ili örneği)
The relationship between the types of power used by school principals and the teachers'organizational commitment levels (The case of Bayburt province)
- Tez No: 826106
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HARUN KAHVECİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu araştırma, okul müdürlerinin idari görevlerini yerine getirirken kullandığı güç türleri ile öğretmenlerin görev yaptığı kuruma karşı duyduğu örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin öğretmen görüşleri temel alınarak incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda, nicel araştırma modellerinden olan ve değişkenler arasındaki ilişki ve bağıntıların açıklanmasında başvurulan ilişkisel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırma örneklemi 2022–2023 Eğitim-Öğretim yılında Bayburt İl Merkezi sınırları dahilinde bulunan MEB'e bağlı resmi bağımsız anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapmakta olan 431 öğretmenden oluşturmaktadır. Araştırma grubu belirlenirken evrendeki tüm birimlere örneğe seçilmek için eşit ve bağımsız bir şans tanınması adına seçkisiz örnekleme yöntemlerinden biri olan olan basit seçkisiz örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Veri toplama aracı olarak kullanılan ölçek, üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, araştırmacı tarafından hazırlanmış olan kişisel bilgi formu; ikinci bölümde, Dilek (2005) tarafından Türkçeleştirilmiş olan“Örgütsel Bağlılık Ölçeği”; üçüncü ve son bölümde ise Altınkurt ve Yılmaz (2013) tarafından geliştirilmiş olan Okullarda“Örgütsel Güç Ölçeği”yer almaktadır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 21.0 programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin okul yönetiminde kullandığı güç türlerinin en çok kullanılandan en az kullanılana doğru sırasıyla; uzmanlık gücü, yasal güç, karizma gücü, ödül gücü ve zorlayıcı güç şeklinde sıralanmakta olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen düşüncelerine göre okul müdürlerinin kullandığı güç türlerinde cinsiyet, okul kademesi, branş ve hizmet süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılaşmalar tespit edilmiştir. Öğretmen görüşlerine göre öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine ilişkin edinilen bulgular incelendiğinde araştırmaya katılan öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının orta düzeyde olduğu görülmüştür. Buna bağlı olarak öğretmenlerin, görev yapmakta olduğu kuruma karşı en çoktan en aza doğru sırasıyla; duygusal bağlılık, normatif bağlılık ve devam bağlılığı hissetmekte olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen görüşlerine göre öğretmenlerin görev yaptığı kuruma yönelik hissettiği örgütsel bağlılık tür ve düzeyinin cinsiyet, okul kademesi, branş ve hizmet süresi değişkenlerine göre anlamlı şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. Araştırma bulguları ışığında, öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyi üzerinde olumlu etki yaratan güç türlerinin en çoktan en aza doğru; uzmanlık gücü, ödül gücü, karizma gücü ve yasal güç şeklinde sıralandığı ve zorlayıcı gücün örgütsel bağlılığı olumsuz etkileyen tek güç türü olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This research was carried out with the aim of investigating the relationship between the types of power that school principals use while fulfilling their administrative duties and the level of organizational commitment of teachers towards the institution they work on the basis of teachers' perspectives. To this end, the relational survey design was preferred, which is a quantitative research model mainly used to explain the relationships and correlations between variables. The study sample consists of 431 teachers working in the public kindergartens, primary schools, secondary schools and high schools affiliated to the Ministry of National Education within the borders of Bayburt Province in the 2022-2023 academic year. While determining the research group, the simple random sampling method, which is one of the random sampling methods, was preferred in order to give all units in the universe an equal and independent chance to be selected to the research sample. The questionnaire used as the data collection tool consists of three main parts. In the first part, there is the personal information form prepared by the researcher. In the second part,“Organizational Commitment Scale”translated into Turkish by Dilek (2005) is to be found and in the third and last part of the questionnaire, there is the“Organizational Power Scale in Schools”, which was developed by Altınkurt and Yılmaz (2013). The data obtained in the research were analyzed by means of the SPSS 21.0 software. According to the findings of the research, the types of power used by the school principals in school management, from the teachers' perspective, are ordered from the most frequently used to the least as; expert power, legal power, charismatic power, reward power and coercive power. According to teachers' opinions, significant differences were found in the types of power used by the school principals according to gender, school level, branch and length of service variables. When the findings related to the organizational commitment levels of the teachers from the teachers' perspective were examined, it was concluded that the organizational commitment of the teachers participating in the research was at a moderate level. Accordingly, the types of commitment that teachers have towards the institution they are working in is ordered from the most felt to the least as; emotional commitment, normative commitment and continuance commitment. It is also found that the type and level of organizational commitment that the teachers feel towards the institution they work in, from the teachers' perspective, differs significantly according to gender, school level, branch and length of service variables. In light of the research findings, the power types that have a positive effect on the organizational commitment levels of teachers are ordered from the most positive effect to the least as; expert power, reward power, charismatic power and legal power. Coercive power was found to be the only power type that negatively correlates with organizational commitment.
Benzer Tezler
- Ortaokul müdürlerinin kullandıkları örgütsel güç türleri ile öğretmenlerin iş stresi arasındaki ilişkinin incelenmesi
A study of the relationship between organizational power types used by secondary school principals and the job stress of teachers
DUDU KONANÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEVFİK UZUN
- İlköğretim ve lise müdürlerinin okul yönetimde kullandığı güç türleri
The power sources that principals handle in Turkish public elementary and secondary school administration
ENGİN ASLANARGUN
Doktora
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNAYET AYDIN
- Okul müdürlerinin kullandıkları güç türleri ile öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişki
Relationship between the power sources used by school administrators and teachers' feelings of cinism
KEMAL OKUMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ GURBETOĞLU
- Okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeylerine yönelik görüşleri arasındaki ilişki
The relation between power sources used by school principals and opinions of teachers regarding organizational trust levels
TUĞÇE ÖZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN GÖKSOY
- Örgütsel vatandaşlık davranışının öncülü olarak okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları
School administrators antecedents of organizational citizenship behavior they use power supply
AHSEN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimCumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CELAL TEYYAR UĞURLU