Türkiye'de dış ticaret ve döviz kurunun enflasyon üzerindeki etkileri
Effects of foreign trade and exchange rate on inflation in Turkey
- Tez No: 826134
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKAY NOYAN YALMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Dış ticaret, Enflasyon, Döviz kuru, Büyüme, Foreign trade, Inflation, Exchange rate, Growth
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Türkiye'de uzun yıllardır devam eden enflasyon sorununun farklı sebepleri ve dinamikleri bulunmaktadır. Dış ticaret ve döviz kuru da dönemler itibariyle enflasyonun ortaya çıkmasına ya da yükselmesine sebep olabilmektedir. Uzun zamandır Türkiye'de enflasyonu önlemeye yönelik uygulanan politikalar arasında dış ticaret ve döviz politikaları da yer almaktadır. Özellikle enflasyonun nedenlerinin ortaya konması, önlenmesi açısından önem arz etmektedir. Son dönemlerde dünya genelinde yaşanan arz şokları ve Türkiye'nin iç dinamikleri sebebiyle yükselen enflasyon oranı, piyasada güven ortamını olumsuz etkilemiştir. Enflasyonla mücadelede uygulanan politikalar diğer makroekonomik göstergeleri de doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Bu çalışmada Türkiye'de dış ticaret ve döviz kurunun enflasyon üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu amaçla bağımlı değişken olarak kabul edilen enflasyon üzerinde dış ticaret bileşenleri olan ihracat ve ithalatın ve döviz kurlarının etkileri analiz edilmektedir. Uygulamada 2013 ve 2023 yıllarına ait dış ticaret ve döviz kuru verileri aylık olarak analize dâhil edilmiştir. Analiz için Johansen Eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Johansen eşbütünleşme testi, VAR Modeli kurularak yapılmıştır. TÜFE bağımlı değişken, dış ticaret ve döviz kuru bağımsız değişkenler olarak ele alındığında, uzun dönemli ilişki pozitif olarak bulunmuştur. Sonuç olarak, döviz kuru ve dış ticaretin enflasyon üzerinde negatif bir etkiye sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla, Türkiye'de artan enflasyon oranlarının kontrol altına alınmasında dış ticaret politikası etkin bir şekilde uygulanabilir.
Özet (Çeviri)
The long-standing inflation problem in Turkey has different causes and dynamics. Foreign trade and exchange rates can also cause inflation to emerge or increase over time. Foreign trade and exchange policies have long been among the policies implemented in Turkey to prevent inflation. It is especially important to identify the causes of inflation in order to prevent it. The recent rise in the inflation rate due to supply shocks across the world and Turkey's domestic dynamics has adversely affected confidence in the market. Policies implemented in the fight against inflation affect other macroeconomic indicators directly or indirectly. This study analyzes the impact of foreign trade and exchange rate on inflation in Turkey. For this purpose, the effects of exports and imports, which are foreign trade components, and exchange rates on inflation, which is accepted as the dependent variable, are analyzed. In the application, foreign trade and exchange rate data for the years 2013 and 2023 are included in the analysis on a monthly basis. Johansen cointegration test is applied for the analysis. Johansen cointegration test is performed by constructing a VAR Model. When CPI is considered as the dependent variable and foreign trade and exchange rate as independent variables, the long-run relationship is found to be positive. As a result, it is concluded that exchange rate and foreign trade have a negative impact on inflation. Therefore, foreign trade policy can be applied effectively in controlling the rising inflation rates in Turkey.
Benzer Tezler
- Türkiye'de 1980 sonrası uygulanan istikrar programlarının sanayileşme üzerindeki etkileri
Başlık çevirisi yok
FERAH ÖZKÖK
- Enflasyonun dış ticaret üzerindeki etkisi - Türkiye örneği
The effect of inflation on foreign trade – Turkey sample
GİZEM KOMBAK
- Implications of global financial crisis on inflation targeting framework
Küresel finansal krizin enflasyon hedefleme rejimi üzerine etkileri
ÖZGE FİLİZ YAĞCIBAŞI
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Ekonomiİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERİNÇ YELDAN
- Döviz kuru politikalarının ekonomik istikrar üzerindeki etkileri ve Türkiye: 1990-2001
The Effects of exchange rate policies on economic stability and Turkey case: 1990-2001
MUHAMMET ALİ AVCI
- Türkiye'de reel döviz kurunun dış ticaret üzerindeki etkisi
Real exchange rate foreign influence on trade in Turkey
PELİN DİNCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ekonomiİstanbul Kültür Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ DİLARA DERELİ