Geri Dön

Adölesan dönem kızların menarş yaşının belirlenmesi ve seküler değişimin değerlendirilmesi

Determining the age at menarche in adolescent girls and evaluation of secular change

PDF İndir

  1. Tez No: 827653
  2. Yazar: DUYGU HİLAL AKCA YEDİDAĞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. BAŞAK KOCA ÖZER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Antropoloji, Anthropology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Fizik Antropoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 296

Özet

Adölesan kız çocuklarının cinsel olgunluğa geçişlerinin en önemli göstergesi olan menarş; genetik faktörler, sosyoekonomik durum, beslenme alışkanlıkları, iklim, yükseklik, sıcaklık gibi birçok etmenin etkisi altındadır. Bu etmenlerin tamamı çeşitli şekillerde birbirlerini de etkileyerek fizyolojik ya da psikolojik etkileriyle menarşın ne zaman gerçekleşeceğini belirlerler. Çalışmamızın amacı daha önce hiç menarş yaşı verisi bulunmayan İç Anadolu Bölgesi şehirlerinden olan Kırşehir'de geniş bir örneklem ile menarş yaşı çalışması yapmak bölgeye ait ortalama menarş yaşını hesaplamak ve menarş yaşını etkileyen faktörleri belirlemektir. Çalışmamızın bir diğer amacı ise anne ile kızları arasındaki menarş ilişkisinin durumunu gözlemlemek ve seküler değişimi tespit etmektir. Ayrıca antropometrik değerler ile menarş arasındaki ilişkiyi inceleyebilmektir. Kırşehir merkezinde yer alan 2 ilköğretim okulu, 2 orta okul ve 2 lise olmak üzere toplam 6 okuldan 1197 birey ile yaptığımız çalışmamızda bu öğrencilerin menarş durumu mevcut durum tespit yöntemi (status-quo) ve hatırlatma (recall) yöntemi ile ayrı ayrı hesaplanmıştır. Ayrıca anne ve kız kardeşlerin de menarş durumları hatırlatma (recall) yöntem ile incelenmiştir. Örneklemimizi oluşturan tüm bireylerin antropometrik ölçüleri International Biological Programme (IBP)'ın öngördüğü şekilde boy ve ağırlık ölçüleri alınmış ve bu ölçüler ile Beden Kitle Endeksi (BKE) hesaplanmıştır. Antropometrik değişkenler ile menarş arasındaki ilişki incelenmiştir. Antropometrik ölçüler dışında örneklemin yaşadığı yer, sahip olduğu kardeş sayısı, anne baba eğitim durumu, anne baba meslek durumu gibi değişkenlerin menarş yaşı üzerindeki etkilerinin varlığı ve etkisi var ise bu etkinin şekli incelenmiştir. Toplanan verilere; Ki Kare, bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Cox Regresyon analizleri uygulanarak menarş yaşı ile aralarındaki ilişki ortaya koyulmuştur. Örneklemimizi oluşturan bireylerin ortalama yaşı 13,59 yıl, menarş gerçekleşmiş 671 kişinin ise ortalama menarş yaşı 12,24 yıl olarak hesaplanmıştır. Bununla birlikte bu kızların annelerinin ortalama yaşları 39,74 yıl ve ortalama menarş yaşları ise 12,91 yıl olarak hesaplanmıştır. Yapılan istatistiki analizler sonucunda örneklemimizi oluşturan bireyler ile annelerinin menarş yaşı arasında istatistiksel olarak pozitif yönde bir ilişki saptanmıştır. Ayrıca yaş ortalaması 17,49 yıl olan kız kardeşlerin menarş yaşları da12,69'yıl olarak tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda menarş yaşının, boy, anne menarş yaşı ve mevsimle ilişkili bulunduğu belirlenmiştir. Tüm antropometrik değişkenlerde post menarş kızların, pre-menarş kızlardan daha yüksek değerlere sahip olduğu ulaşılan bir diğer sonuçtur. Kardeş sayısı, haftalık tüketilen hızlı hazır gıda ve abur cubur tüketme oranın yükselmesi menarş görülme oranını yükseltmektedir. En fazla menarş olma oranı yaz mevsiminde, en az ise sonbaharda görülmektedir. Bu sonuçlar dışında anne menarş yaşlarıyla birlikte 1960'lardan 1990 doğumlulara kadar gelen sürede onar yıllık süreçler için menarş yaşındaki seküler değişim ve bu değişimin özellikleri de belirlenmiştir. 10'ar yıllık periyodlar da menarş yaşının yaklaşık 0,18 yıl düştüğü saptanmıştır. Sonuç olarak menarş yaşının tek bir etmenden ziyade birçok farklı etmenden etkilendiği anlaşılmaktadır. Yükselen ekonomik durum, buna bağlı olarak daha kaliteli hale gelen beslenme, yaşam koşulları, kaliteli sağlık hizmetine ulaşabilme ve eğitimin daha nitelikli olması zincirleme olarak menarş yaşının düşmesini sağlamaktadır. Yaşanılan coğrafyanın iklimi ve fiziki koşulları da insanların fiziksel özelliklerini etkilemesi bakımından menarş yaşı üzerinde dolaylı olarak etkinken, ekonomik durumdaki yükseliş bu etmenleri birçok noktada geçersiz kılmaktadır. Ülkemizde de özellikle son 60 yılda yaşanan sosyoekonomik gelişmeler menarş yaşının düşmesini sağlamıştır. İç Anadolu şehirlerinden olan Ankara, Kayseri, Sivas, Konya şehirlerinde daha önce yapılmış çok sayıda menarş çalışmasına karşın çalışmamızı gerçekleştirdiğimiz döneme kadar Kırşehir'de herhangi bir çalışma yapılmamıştı. Bu noktada literatürdeki önemli bir eksikliği de kapatmış olduğumuz düşüncesindeyiz. Ayrıca çalışmamız sonucunda ortaya koyduğumuz sonuçların başka büyüme gelişme çalışmaları için yol gösterici olacağı kanaatindeyiz.

Özet (Çeviri)

Menarche, which is the most important indicator of the transition of adolescent girls to sexual maturity; It includes many living factors such as genetic factors, socioeconomic status, nutritional ventilation, climate, temperature, temperature. All of these factors are those that determine when menarche will occur, either by influencing them or by psychological effects. The aim of our study is to study the age of menarche with a large sample in Kırşehir, which is one of the cities of the Central Anatolia Region, where no data on the age of menarche has been found before, to calculate the average age of menarche in the region and to determine the factors affecting the age of menarche. Another aim of our study is to observe the state of the menarche relationship between mothers and their daughters and to detect the secular change. In addition, to examine the relationship between anthropometric values and menarche. In our study with 1197 individuals from a total of 6 schools, 2 primary schools, 2 secondary schools and 2 high schools located in the center of Kırşehir, the menarche status of these students was calculated separately by the current status determination method (status-quo) and reminder (recall) method. In addition, the menarche status of the mothers and sisters was examined by the recall method. Anthropometric measurements of all individuals in our sample, height and weight measurements were taken as predicted by the International Biological Program (IBP), and Body Mass Index (BMI) was calculated with these measurements. The relationship between anthropometric variables and menarche was examined. Apart from anthropometric measurements, the existence of the effects of variables such as the place of residence of the sample, the number of siblings, the educational status of the parents, and the occupational status of the parents on the age of menarche, and if there is an effect, the form of this effect was examined. To the collected data; Chi-square, independent sample t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), and Cox Regression analyzes were applied to reveal the relationship between age at menarche and age at menarche. The mean age of the individuals in our sample was 13.59 years, and the mean age of menarche was calculated as 12.24 years for 671 people who had menarche. However, the mean age of the mothers of these girls was 39.74 years and the mean age at menarche was 12.91 years. As a result of the statistical analyzes, a statistically positive relationship was found between the individuals in our sample and their mothers' age at menarche. In addition, the mean age of the sisters was 17.49 years, and the age of menarche was 12.69 years. As a result of the analyzes made, it was determined that the age of menarche was related to height, maternal age of menarche and season. Another result is that postmenarche girls have higher values than premenarche girls in all anthropometric variables. The increase in the number of siblings, weekly consumption of fast food and junk food increases the incidence of menarche. The highest rate of menarche is seen in summer and the least in autumn. Apart from these results, the secular change in the age of menarche and the characteristics of this change were determined for the ten-year periods from the 1960s to those born in the 1990s, together with the maternal menarche ages. It was determined that the age of menarche decreased by about 0.18 years in 10-year periods. Despite the many menarche studies carried out in the cities of Ankara, Kayseri, Sivas and Konya, which are among the cities of Central Anatolia, no study was conducted in Kırşehir until the period when we carried out our study. At this point, we think that we have closed an important gap in the literature. In addition, we believe that the results of our study will be a guide for other growth and development studies.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    435482

    Aydın bölgesindeki kız çocuklarında ortalama puberte ve menarş başlama yaşlarının saptanması ve menarş başlama yaşını etkileyen faktörler

    The determination of average onset of puberte and menarche age and the factors affecting menarche of girls living in Aydin

    EBRU ATAŞ ASLAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAdnan Menderes Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TOLGA ÜNÜVAR

  2. Tez No

    818001

    Uzun segment posterior enstrümentasyon ve füzyon uygulanan double major(lenke tip 3) adolesan idiopatik skolyozların radyolojik ve klinik sonuçları

    Radiological and clinical results of double major (lenke type 3) adolescent idiopathic scoliosis using long segment posterior instrumentation and fusion

    TAHİR MUTLU DUYMUŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Ortopedi ve TravmatolojiSağlık Bakanlığı

    Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA CANİKLİOĞLU

  3. Tez No

    427212

    Dokuz – 18 yaş arası kız çocuklarında menstrüasyon problemleri

    Menstruation problems in 9–18 years old girls

    GÜL YÜCEL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıErciyes Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA KENDİRCİ

  4. Tez No

    108274

    Abant İzzet Baysal Üniversitesi'nde öğrenim gören kız öğrencilerin dismenoreye ilişkin bilgi ve uygulamalarının belirlenmesi

    Determination of female students' knowledge and their applications regarding dysmenorrhea studied at Abant İzzet Baysal University

    NEVİN ÇITAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    HemşirelikHacettepe Üniversitesi

    Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FÜSUN TERZİOĞLU

  5. Tez No

    904191

    14-18 yaş arası adölesanların beslenme alışkanlıkları ve uyku kalitesinin sağlık durumları gelişimi üzerine etkisi

    On the effect of nutritional habits and sleep quality on the development of health status of adolescents aged 14-18

    NEBAHAT BAŞAK ÖZDEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Beslenme ve Diyetetikİstanbul Atlas Üniversitesi

    Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLGE NUR ÇÖL ÇETİNKAYA

Geri Dön