Geri Dön

Türk-İslam siyaset düşüncesinde devlet ve egemenlik

State and sovereignty in Turkish-Islamic political thought

  1. Tez No: 827738
  2. Yazar: SERCAN YILMAZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MURAT AKÇAKAYA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 202

Özet

Türklerin devletli tarihine yönelik çalışmaların odağı, devletlerin bürokratik mekanizmaları ya da bu mekanizmaların kuruluşuna yönelik tarihsel serencamın baskın olduğu zeminde şekillenir. Tarihsel ya da kamu hukuku ağırlıklı bu inceleme metodunun ötesinde, devlet olgusu çok yönlü bir metodolojinin konusudur. İslam öncesi ve sonrası Türk devletlerinin incelenmesinde, modern hukuktan Batılı siyaset felsefesine, Doğunun oluşturduğu klasik siyaset felsefesi birikiminden İslam Hukukuna, siyasi tarihten, siyasal antropolojiye kadar birçok disiplinin kavramsallaştırmalarının birlikteliği zorunludur. Buna karşın Türkiye'de, Türk devletlerine yönelik ikili bir kavramsal dünya ayrımı oluşmaktadır. Bir tarafta batılı literatürün belirleyici olduğu siyaset bilimi ve kamu hukuku yoğunluklu çalışmalar, diğer yanda ise İslam hukuku ve klasik Doğu siyaset felsefesi yaklaşımlarıyla örülü bir yapı bulunmaktadır. Bu iki yapının da birbirleriyle ilişkisi gayet sınırlı kalmaktadır. Bu durum altında İslam öncesi ve sonrası Türk devletlerinin kavranması, aralarındaki sürekliliklerin ve farklılıkların anlaşılması için verimli bir zemin oluşmamaktadır. Bu çalışmada da devlet denilen olgunun, kavramların coğrafya ya da zamanlarla sınırlı dünyasının dışına çıkılarak, birçok disiplinin de yardımıyla devlet olgusunu açıklayan çekirdek kavram olan egemenlik doktrinine odaklanılarak bu süreç incelenmiştir. Devletlerin egemenlik doktrini, o devletin doğduğu toplumsal ve siyasal kültür içinde şekillenirken, egemenlik üzerinden de devlet mekanizması ve hukuk kültürü şekillenmektedir. Dolayısıyla egemenlik doktrine odaklı bir çalışma yukarıda anılan birçok disiplinin de kavramlarını kullanmayı zorunlu kılmaktadır. Çalışmada bu yönde birincil ve ikincil tarihsel kaynaklardan yararlanılırken, bu kaynaklar üzerinde hem Doğu hem Batı literatürün kavramsal çerçeveleri kullanılmıştır. Böylece Türk tarihindeki devlet denilen olgu, Türk toplumunun tarihsel macerasındaki gelişimi Türklerin toplumsal, kültürel ve medeni birikimlerinin oluşturduğu özgülüğe sadık kalınarak incelenmiştir. Bu incelemenin gösterdiği en belirgin sonuç, Türklerin İslam öncesinde ve sonrasında kurdukları devletlerin egemenlik kavrayışlarının benzerliği ve bu kavrayış etrafında şekillenen hukuk kültüründeki sürekliliktir. Döneminin diğer milletlerin kültürel ve medeni sahalarından kendini ayırarak belirginleşen bu farklılığın en bariz yansıması ise bağımsız siyasal alanın oluşumda Türklerin gösterdiği başarıdır. Devlet denilen olgu bir gelenekle kavranacaksa, bu geleneğin somutlaştığı alan da böylece egemenlik doktrinindeki süreklilikle gözlemlenebilir.

Özet (Çeviri)

The focus of studies on the history of the Turkish state is shaped on the ground where the bureaucratic mechanisms of the states or the historical narrative on the establishment of these mechanisms are dominant. Beyond this historical or public law-based examination method, the phenomenon of the state is the subject of a multi-faceted methodology. In studying pre-Islamic and post-Islamic Turkish states, it is necessary to combine the conceptualizations of many disciplines, from modern law to Western political philosophy, from the classical political philosophy of the East to Islamic Law, and from political history to political anthropology. On the other hand, a dual conceptualization is emerging in Turkey for Turkish states. On the one hand, there is a structure knitted with political science and public law-intensive studies, in which the Western literature is determinant, and on the other hand, Islamic law and classical Eastern political philosophy approaches. The relationship between these two structures is minimal. Under this situation, there is no fertile ground for understanding the pre-Islamic and post-Islamic Turkish states and their continuities and differences. In this study, this process has been examined by focusing on the doctrine of sovereignty, which is the core concept that explains the phenomenon of the state, with the help of many disciplines, by going beyond the geography or time-limited world of the concept called the state. While the sovereignty doctrine of states is shaped within the social and political culture in which that state is born, the state mechanism and legal culture are shaped through sovereignty. Therefore, a study focused on the sovereignty doctrine necessitates using the concepts of many disciplines mentioned above. While benefiting from primary and secondary historical sources in this direction, the conceptual frameworks of both Eastern and Western literature were used on these sources. Thus, the phenomenon called the state in Turkish history, the development of Turkish society in its historical adventure, has been examined by staying true to the specificity created by the Turks' social, cultural, and civil accumulation. The most obvious result of this analysis is the similarity of the sovereignty concepts of the states established by the Turks before and after Islam and the continuity in the legal culture shaped around this understanding. The most obvious reflection of this difference, which became evident by separating itself from the cultural and civil fields of other nations of the period, is the Turks' success in forming an independent political field. If the phenomenon called the state is to be grasped with a tradition, the area in which this tradition is embodied can thus be observed with the continuity in the sovereignty doctrine.

Benzer Tezler

  1. 11. ve 13. Yüzyıllar arasında yazılmış siyasetnamelerde hükümdarın egemenliği ve din, devlet ilişkisi

    The relationship of the governor and religious state in politics written between the 11th and 13th Centruies

    KÜBRA AYTAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Kamu YönetimiKütahya Dumlupınar Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZGÜR ÖNDER

  2. German impact on Turkish political thought: Babanzade İsmail Hakki's Hukuk-i Esasiye

    Türk siyasal düşüncesinde alman etkisi: Babanzade İsmail Hakkı'nın Hukuk-ı Esasiye eseri

    ASIM ERDEM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    FelsefeSabancı Üniversitesi

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET FAİK KURTULMUŞ

  3. Türk idare tarihinde hakimiyet anlayışı (Türkçe kaynaklara göre başlangıçtan XI. yüzyılın sonuna kadar)

    Başlık çevirisi yok

    SELİM KARAKAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    TarihGazi Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. REŞAT GENÇ

  4. Osmanlı Devleti döneminde yazılan siyasetnamelerde adalet, ahlak ve nizam düşüncesi üzerine bir inceleme

    A treatise on the concept of justice, ethics and social order in Ottoman siyasetnames

    ORHAN KESKİNTAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Siyasal BilimlerAnkara Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİLİZ ZABCI

  5. Yeni milliyetçi ideoloji olarak ulusalcılık: İzmir örneği üzerinden ulusalcıların duygularının analizi

    Ulusalcilik as a new nationalist ideology: Analysis of the emotions of ulusalcis through the case of Izmir

    GÜNCE SABAH ERYILMAZ ERDAMAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Siyasal BilimlerGalatasaray Üniversitesi

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN ÖZGÜR ADADAĞ