Türkiye'de vergilendirme yetkisinin mülkiyet hakkı yönünden sınırları
Limits of taxation authority in Turkey in terms of property rights
- Tez No: 829381
- Danışmanlar: DR. AHMET BUMİN DOĞRUSÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mali Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 360
Özet
Vergilendirme ile devlet, bireyin mülkiyet hakkına müdahalede bulunarak gelir veya servetinin belirli bir kısmına zorla el koymaktadır. Bu sebeple her vergilendirme işlemi, Anayasa ve AİHS (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi) ile koruma altına alınan mülkiyet hakkına devletin doğrudan yaptığı bir müdahale niteliğindedir. Ancak devlet üstlendiği fonksiyonları yerine getirebilmek için ihtiyaç duyduğu finansal kaynağı vergiler ile sağladığından vergilendirme devlet için vazgeçilmeyecek bir zorunluluktur. Bu nedenle hem Anayasa (Md.35) ve hem de AİHS'de (Ek 1 Protokol md-1) bu hakkın sınırsız bir hak olmadığı belirtilerek devletin belirli koşullarla bu hakka müdahalelerde bulunabileceği kabul edilmiştir. Nitekim AİHS'nin eki 1 Nolu Protokolün 1. Maddesinde, vergilerin ödenmesini sağlamak üzere devletin bu hakka müdahalelerde bulunabileceği açık bir biçimde ifade edilmiştir. Bunun sonucunda ise hem mülkiyet hakkının devlet tarafından aşılamayacak ve dokunulamayacak her insana tanınması gerekli“negatif bir statü”hakkı olduğu kabul edilmiş, hem de bu hakkın tümüyle sınırsız, müdahale edilmez bir hak olmadığı da ortaya konmuştur. Buradaki temel sorun vergilendirme yoluyla mülkiyet hakkına getirilen sınırlamanın, ne zaman ihlal anlamına geldiğinin, ne zaman da haklı bir müdahale sayıldığının belirlenmesidir. Bu da ancak hukukla mümkün olduğundan vergilendirme yoluyla mülkiyet hakkına getirilen sınırlamaları haklılaştıracak (meşru kılacak) nedenlerin AİHS ve Anayasa kapsamında belirlenmesi gereklidir. Bu çalışmanın amacı devletin vergilendirme yoluyla mülkiyet hakkına getirdiği sınırlamaların Anayasa ve AİHS'ye dayalı olarak haklılaştırılabilmesi (meşrulaştırılabilmesi) için gerekli kuralların tespit edilmesi ve bu yetkinin ülkemizde ulusal ve uluslar üstü hukuka uygun olarak kullanılmasının sağlanmasına katkıda bulunmaktır. Bu sebeple dört bölümden oluşan bu çalışmada, vergilendirme yetkisi, mülkiyet hakkı, vergilendirme ile mülkiyet hakkına getirilebilecek sınırlamalar çalışmanın ilk üç bölümünde açıklanmış ve irdelenmişitr. Ayrıca mülkiyet hakkının vergilendirme karşısında korunabilmesi için iç hukuk ve AİHS'deki düzenlemeler, sözleşmede ve Anayasada yer alan ilke niteliğindeki kurallarla birlikte çalışmanın üç ve dördüncü bölümlerinde ortaya konmuştur. Bu kurallar hiç kuşkusuz hak ihlallerine ilişkin iddiaları değerlendirmek durumunda olan ulusal yargı yerlerinin ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) içtihatlarından tespit edilerek bulunmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonuç bölümünde ise konu hakkındaki araştırma ve incelemeler değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
With taxation, the state intervenes in an individual's right to property by forcibly taking a portion of their income or wealth. Therefore, every taxation process constitutes a direct intervention by the state into the property right, which is protected by both the Constitution and the European Convention of Human Rights. However, taxation stands as an indispensable mechanism through which states secure the requisite financial means to discharge their functions effectively and therefore, it is a measure from which they cannot refrain. Consequently, both the Constitution (Article 35) and the ECHR (Protocol 1, Article 1) acknowledge that this right is not an absolute one, indicating that the state can intervene in this right under certain conditions. Indeed, Article 1 of Additional Protocol No. 1 to the ECHR explicitly articulates that states may intervene in this right to ensure the payment of taxes. As a result, the recognition of the right to property as an inviolable and untouchable“negative right”for every individual by the state has been established, alongside the acknowledgment that this right is not entirely absolute and immune from intervention. The central issue here pertains to determining when the limitations imposed on the right to property through taxation constitute a violation and when they qualify as justifiable interventions. This determination can only be achieved through legal means, it is imperative to delineate the justifying grounds for the limitations imposed on the right to property through taxation within the purview of the ECHR and the Constitution. The purpose of this study is to identify the necessary rules for justifying the limitations imposed by the state on the right to property through taxation, based on the Constitution and the ECHR, and to assist in ensuring the legitimate use of this authority in compliance with both national and supranational legal frameworks in our country. To this end, this study, composed of five sections, elaborates on the authority of taxation, the right to property, and the potential limitations that can be imposed on the right to property through taxation in the first three sections. Additionally, in sections third and fourth, the domestic regulations and provisions within the ECHR that contribute to safeguarding the right to property against taxation are discussed, alongside the principle-based rules found in the treaty and the Constitution. These rules are undoubtedly deduced from the jurisprudence of national judicial bodies and the European Court of Human Rights (HUDOC), which are required to evaluate claims of human rights violations. The concluding section of the study encompasses an assessment of the research and examinations conducted on the subject, thus bringing the study to its conclusion.
Benzer Tezler
- Türk Hukukunda vergilendirme yetkisinin Karşılaştırmalı Hukuk açısından incelenmesi
Taxation power in Turkish Law and its analysis in Comparative Law
ZÜHRE ELVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
HukukSüleyman Demirel ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL METİN
- Uluslararası boyutuyla vergi incelemeleri
Tax examinations with international aspects
CANSU DAĞ BEREKET
- Özelleştirme -Boyutları, seçilmiş ülkelerde deneyimler ve Türkiye uygulamaları
Başlık çevirisi yok
GÜLSEVİL YILDIZ
- Financing urban rail investments via urban development
Metro yatırımlarının arazi geliştirme ile finanse edilmesi
ELİF CAN CENGİZ
Doktora
İngilizce
2020
Ulaşımİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. HÜSEYİN MURAT ÇELİK
DOÇ. PELİN ALPKÖKİN
- Gayrimenkul geliştirme süreçlerine etki eden güncel yasal düzenlemeler
Current legal regulations effects on real estate development processes
BURCU BAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA YİRMİBEŞOĞLU