Көркөм фильмдердеги тарыхыйреалияларды которуу маселелери(«эртугрул» көп сериалдуу фильмининкыргызча котормосунун негизинде)
Filmlerdeki tarihi kültürel öğeleri aktarma sorunları («Diriliş Ertuğrul» dizisinin Kırgızca çevirisinin örneğinde)
- Tez No: 829775
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KALİYA KULALİYEVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: çeviri, film çevirisi, kültürel ögeler, çeviri yöntemi, kültürel ögelerin sınıflandırılması, çeviride eşitsizlik, egzotizm, translation, film translation, word realia, translation method, classification of realia, translation equivalence, exoticism
- Yıl: 2023
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Filmlerdeki Tarihi Kültürel Öğeleri Aktarma Sorunları («Diriliş Ertuğrul» Dizisinin Kırgızca Çevirisinin Örneğinde) başlıklı yüksek lisans tez çalışması çeviribiliminde Türkçeden Kırgızcaya aktarılmış «Diriliş Ertuğrul» dizisinde karşılaşan kültürel öğeleri araştırmayı amaçlamaktadır. Şiirler, sanatsal nesir, sosyopolitik konulu yazılar, çeşitli alanlarda bilimsel ve popüler bilimsel literatür, diplomatik belgeler, yazışma evrakları, siyasi figürlerin konuşmaları ve makaleleri, hatiplerin konuşmaları, gazete haberleri, farklı dillerdeki sohbetler, filmler bir dilden diğerine aktarılmakta olup, günümüzde“çeviri”kavramı çok şey içermektedir. Yabancı film çevirisinde amaç, orijinali hedef dile aktarmak, hedef dili konuşanlara anlaşılır kılmak ve benzer bir etki sağlamaktır. Bunu yaparken eş değerlik ile ilgili bazı kriterlere dikkat etmek gerekir. Bir film çevirisinde ekrandaki görüntü değiştirilmez, çeviriye göre sunulur. Burada öncelikle filmin tarzını öğrenmek gerekiyor. Filmler aslında yazılı metinlere dayanmaktadır.“Senaryo”adı verilen bu yazılı metin, kareler halinde görselleştirilir. Bu nedenle film çevirilerinde asıl kaynak senaryodan alınan“diyalog metni”dir. Çevirmen genellikle filmle birlikte verilen bu diyalog metnine göre çeviri yapar. Bu yüzden çeviride metnin türü/tarzı üzerinde durulmaktadır. Örneğin, uzun metrajlı bir filmi çevirirken, filmde bulunan kavramları ikinci dile aktarmak için çevirmenin konu hakkında önceden hazırlık yapması gerekir. Ayrıca metnin üslubuna da dikkat etmek şarttır. Çünkü bir film yapımcısı genellikle yazı dilinden farklı bir üslup kullanır. Ayrıca yönetmen işitsel ve görsel kanaldan aldığı sözel ve sözel olmayan göstergeler konusunda oldukça sanatsal olduğu için seyirci üzerinde kısa sürede iyi bir izlenim bırakıyor. Filmin tarzını oluşturan bunun gibi özellikleri bozmadan çeviri edilen dilde render edilmesi gerekmektedir. Bu bilimsel çalışmada bir çeviri türü olan film çevirisi incelenmekte ve filmde bulunan kültürel olgularla ilgili sorunlar gündeme getirilmiştir. Film çevirisinde genellikle eşdeğeri olmayan kelimelerin ve bir milletin rengini yansıtan özolguların tercüme edilmesi sorunu yaşanır. Özellikle tarihi filmlerinin çevirisinde kültürel ögelerin aktarımı oldukça zordur. Çalışmada filmdeki kültürel ögeleri tercüme etmenin temel sorunları gösterilmeye çalışılmıştır. viii Aynı zamanda kültürel ögelerin sınıflandırılması ve türleri anlatılmakta, bilim adamlarının kültürel ögeler üzerinde verdiği tanımlar ve diğer terimlerden farklılıkları gösterilmektedir.“Diriliş. Ertuğrul”filmi Kırgız Cumhuriyeti Milli Televizyon ve Radyo Yayıncılığı Kurumu tarafından Kırgızcaya aktarılmış ve seslendirilmiştir. Bu çalışmada söz konusu tarihî filmde bulunan kültürel ögeler seçilerek tahlil edilmiş, çevirinin yeterliliği değerlendirilmiş ve örnekler belirli resimlerle gösterilmiştir. Tez çalışmasının sonuçları Türkçeden Kırgızcaya film çevirilerinde ve teorisinin öğretilmesinde, çeviribilim teori ve pratiğinde ve ayrıca Kırgızcaya yabancı filmlerin tercümesinde başvuru kitabı olarak kullanılabilir. Çalışmada yer alan bilgiler, genç araştırmacılara ve film çevirisi alanında çalışanlara faydalı olacağı gibi, Kırgızca yabancı film çevirilerinde de referans kitap olarak kullanılabilir.
Özet (Çeviri)
The research paper entitled“The Problems of Translation of Historical Realia in Feature Films (on the basis of Kyrgyz translation of the film Ertugrul)”presupposes the study of realia encountered in the feature film“Ertugrul”translated from Turkish into Kyrgyz within the framework of translation studies. Nowadays, the concept of“translation”includes in itself many things. Poems, fiction, journalism, scientific and popular science literature of various branches, diplomatic correspondence, documents, speeches and articles of political figures, speeches of speakers, newspaper reports, interviews in different languages, films are translated from one language to another. The purpose of translating a foreign film is to convey the original in the target language, make it understandable to native speakers of the language into which it is being translated, and provide a similar effect. At the same time, it is necessary to pay attention to some criteria related to equivalence. In film translation, the view on the screen is transmitted, depending on the translation, without changes. The first thing you need to do is find out the style of the film. The films are really based on the written text. This written text, known as a «Script», is visualized in frames. Consequently, the main source in film translations is the“dialogic text”taken from the script. The translator usually translates based on the text of this dialogue, which is given to him in the film. For this reason, when translating, the main attention is paid to the type/style of the text. For example, when translating a feature film, a translator must first undergo preliminary training on this topic in order to correctly convey the concepts of the film into a second language. In addition, you should pay attention to the style of the text. Since the director usually uses a style different from the written language. The director also makes a good impression on the audience in a short period of time, because he very skillfully conveys verbal and nonverbal meanings obtained from the audio and visual channel. Such works of art that make up the style of the film must be presented in the language of translation without distortion. xii This dissertation explores the translation of films, a kind of translation direction, and raises the problem of realia in the film. When translating a film, there is often a problem of transferring vocabulary, as well as word realia reflecting the color of one nation. The translation of word realia is a very difficult task, especially when translating historical films. In this master's thesis, an attempt was made to show the problems of conveying realia in translation. The Public Broadcasting Corporation of the Kyrgyz Republic (KTRK) has worked on the audiovisual translation of a multi-part film“Ertugrul”and translated it from Turkish into Kyrgyz. In this study, word realia found in this historical film were selected, these words were analyzed and evaluated for the adequacy of the translation, as well as examples given with specific illustrations. Along with this, the qualification of realia and its types are described, as well as the definitions given to realia by scientists and their differences from other terms are indicated. The Public Broadcasting Corporation of the Kyrgyz Republic (KTRK) has worked on the audiovisual translation of a multi-part film“Ertugrul”and translated it from Turkish into Kyrgyz. In this study, word realia found in this historical film were selected, these words were analyzed and evaluated for the adequacy of the translation, as well as examples given with specific illustrations. The results of the dissertation can be used in translating films from Turkish into Kyrgyz and teaching its theory, theory and practice of translation studies. The data of this scientific work can be useful to young researchers and workers in the field of film translation, as well as used as a reference when translating foreign films into Kyrgyz.
Benzer Tezler
- Vasfî dîvân [Metin-çeviri-açıklamalar-dizin]
ВАСФИ ДИВАН [текст-котормо-баяндамалар-индекс]
PELİN ÜNLÜLER ARABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN TAŞ
- II. dünya savaşı döneminde Amerikan ve Sovyet propagandist canlandırma sinemasının ideolojik ve sanatsal karşılaştırmalı analizi
II . дүйнөлүк согуш мезгилиндеги америка жана советтик пропагандалык мультфильмдердин идеологиялык жана искусстволук жактан салыштырмa аhaлизи
YASEMİN KILINÇARSLAN
Doktora
Türkçe
2011
İletişim BilimleriKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZER AKARCALI
- Sinemada gerçeklik ve imge: Jean-Luc Godard'ın filmleri üzerinden göstergebilimsel bir çözümleme
Кинодогу чындык жана көрүнүш: жан-люк годардын тасмаларына семиотикалык анализ
KADİR YOĞURTÇU
Doktora
Kırgızca
2014
İletişim BilimleriKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENK DEMİRKIRAN
- Кыргыз прозасындагы диалогдордун көркөм кызматы
Kırgız nesrinde diyalogun sanatsal işlevi üzerinde bir çalışma
ASILBÜBÜ TURSUNALİYEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2011
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LAYLİ ÜKÜBAEVA
PROF. DR. ABDILDACAN AKMATALİEV
- Кыргызстан тарыхынын окутууда көркөм адабий чыгармаларды колдонуунун педагогикалык негиздери
Cançar Han Badışa Gazali metninin transkripsiyonu, dil incelemesi ve dizini
AYMİRA MARAT KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2010
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAALAYBEK ABDİYEV